Konstytucyjne wartości u progu ery sztucznej inteligencji

Constitutional values at the dawn of the AI era

The article presents constitutional values exposed to violation by solutions using AI. Based on the dogmatic-legal method, the views of Polish constitutional law since the 1989 changes were analysed. In the study of the impact of AI on the accepted values, the literature on the subject, mainly from 2017–2020, was used. The aim of the study is to identify significant constitutional values exposed to threats from the development of AI. Of the many constitutional values, it is shown that the key ones are human dignity and the rule of law and democracy as the most vulnerable to interference from AI. Examples of AI interference with human values and those related to the idea of a democratic state under the rule of law are presented. It concludes that unregulated use of AI poses a risk of violating constitutional values.

Artykuł prezentuje wartości konstytucyjne narażone na pogwałcenie ze strony rozwiązań wykorzystujących AI. W oparciu o metodę dogmatyczno-prawną poddano analizie poglądy polskiego prawa konstytucyjnego od przemian z 1989 r. W badaniu wpływu AI na przyjęte wartości wykorzystano literaturę przedmiotu, głównie z lat 2017–2020. Celem opracowania jest identyfikacja istotnych wartości konstytucyjnych narażonych na zagrożenia wynikające z rozwoju AI. Spośród wielu wartości konstytucyjnych wykazano, że kluczowe są godność człowieka oraz rządy prawa i demokracja jako najbardziej narażone na ingerencję ze strony AI. Przedstawiono przykłady ingerencji AI w wartości przynależne człowiekowi oraz powiązane z ideą demokratycznego państwa prawa. W konkluzji przyjęto, że nieuregulowane wykorzystywanie AI stwarza ryzyko naruszenia wartości konstytucyjnych.

REFERENCES:

• Angwin J., Larson J., Mattu S., et al. Machine bias, „ProPublica” 2016, https://www.propublica.org/article/machine-bias-risk-assessments-in-criminal-sentencing.
• Bond R.M., Fariss C.J., Jones J.J., Kramer A.D.I., Marlow C., Settle J.E., Fowler J.H., A 61-million-person experiment in social influence and political mobilization, „Nature” 2012, No. 489(7415), DOI: dx-1doi-1org-1000039zs0708.han.uni.opole.pl/10.1038/nature11421.
• Chłopecki A., Sztuczna inteligencja - szkice prawnicze i futurologiczne, Warszawa 2018.
• Cybenko A.K., Cybenko G., AI and Fake News, „IEEE Intelligent Systems”, vol. 33, No. 5, wrzesień-październik 2018, DOI: 10.1109/MIS.2018.2877280.
• Dynamika wartości w prawie, red. K. Pałecki, Kraków 1997.
• Florczak-Wątor M., Horyzontalny wymiar praw konstytucyjnych, Kraków 2014.
• Gebru T., Race and Gender, [w:] Oxford Handbook on AI Ethics, red. M.D. Dubber, F. Pasquale, S. Das, New York 2020, https://arxiv.org/abs/1908.06165.
• Goyanes M., Borah P., de Zúñiga H.G., Social media filtering and democracy: Effects of social media news use and uncivil political discussions on social media unfriending, „Computers in Human Behavior” 2021, vol. 120, DOI: 10.1016/j.chb.2021.106759.
• Granat M., Godność człowieka z art. 30 Konstytucji RP jako wartość i jako norma prawna, „Państwo i Prawo” 2014, nr 8.
• Harari, Y.N., Why Technology Favors Tyranny? Is democracy dyning?, „The Atlantic”, październik 2018, https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2018/10/yuval-noah-harari-technology-tyranny/568330.
• Helbing D., Frey B., Gigerenzer G., et al, Will democracy survive big data and artificial intelligence?, „Scientific American”, 25 luty 2017, brak nr, https://www.scientificamerican.com/article/will-democracy-survive-big-data-and-artificial-intelligence.
• Kaplan A., Chapter 9 Artificial intelligence, social media, and fake news: is this the end of democracy?, [w:] Digital transformation in media & society, ed. A.A. Gül, Y.D. Ertürk, P. Elmer, https://westminsterresearch.westminster.ac.uk/download/cf99c72689c33eacd4e7cc8ad5680d1c0e939e2a2b9d3ffff86b6693c213a815/4794770/2B799F5AB7A14F628F90BFC458B38029.pdf#page=165.
• Kordela M., Zarys typologii uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Bydgoszcz 1993.
• Kosinski M., Wang M.Y., Deep neural networks are more accurate than humans at detecting sexual orientation from facial images, „Journal of Personality and Social Psychology” 2018, nr 114 (2).
• Kramer A.D.I., Guillory J.E., Hancock J.T., Experimental evidence of massive-scale emotionalcontagion through social networks, „Proceedings of the National Academy of Sciences” 2014, vol. 111, no. 24, https://www.pnas.org/content/pnas/111/24/8788.full.pdf?ref=hvper.com&utm_source=hvper.com&utm_medium=website.
• Manheim K., Kaplan L., Artificial Intelligence: Risks to Privacy and Democracy, „The Yale Journal Of Law & Technology” 2019, vol. 21.
• Mikolov T., Why is Defining Artificial Intelligence Important?, „Special Issue „On Defining Artificial Intelligence” - Commentaries and Author’s Response”, „Journal of Artificial General Intelligence” 2020, nr 11(2), DOI: 10.2478/jagi-2020-0003.
• Monea A., Race and Computer Vision, [w:] The Democratization of Artificial Intelligence Net Politics in the Era of Learning Algorithms, red. A. Sudmann, Bielefeld 2019, DOI: 10.14361/9783839447192-012, DOI: 10.14361/9783839447192/html.
• Nemitz P., Constitutional democracy and technology in the age of artificial intelligence, „Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences” 2018, No. 376 (2133). DOI: 10.1098/rsta.2018.0089.
• O’Neil C., Weapons of math destruction, How Big Data increases inequality and threatens democracy, bm 2017.
• Pantserev K.A., The Malicious Use of AI-Based Deepfake Technology as the New Threat to Psychological Security and Political Stability, [w:] Cyber Defence in the Age of AI, Smart Societies and Augmented Humanity. Advanced Sciences and Technologies for Security Applications, red. H. Jahankhani, S. Kendzierskyj, N. Chelvachandran, J. Ibarra, Springer 2020, Cham. DOI: 10.1007/978-3-030-35746-7_3.
• Piechowiak M., Aksjologiczne podstawy polskiego prawa (rozdz. III), [w:] Synteza prawa polskiego od 1989 roku, red. T. Guz, J. Głuchowski, M. Pałubska, Warszawa 2013.
• Przegalińska A., Sztuczna inteligencja, Nieludzka, Arcyludzka, Kraków 2020.
• Ratti C., Helbing D., The Hidden Danger of Big Data, [w:] Towards Digital Enlightenment Essays on the Dark and Light Sides of the Digital Revolution, Springer 2019.
• Sokolewicz W., Konstytucjonalizm europejski i przyszła polska konstytucja, „Państwo i Prawo” 1992, z. 8.
• Suchocka H., Aktualność wartości chronionych przez konstytucję z 1997 r., „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr XL.
• Szlachta B., Aksjologia Konstytucji RP z 1997 roku. Perspektywa badacza myśli politycznej, „Przegląd Sejmowy” 2017, z. 6.
• Tuleja P., Zasady konstytucyjne, [w:] Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, red. P. Sarnecki, Warszawa 1997.
• Winczorek P., Dyskusje konstytucyjne, Warszawa 1996.
• Youyou W., Kosinski M., Stillwel D., Computers judge personalities better than humans, „Proceedings of the National Academy of Sciences” Jan 2015, nr 112 (4), DOI: 10.1073/ pnas.1418680112, https://www.pnas.org/content/pnas/112/4/1036.full.pdf.
• Yu R., Alì G., What’s Inside the Black Box? AI Challenges for Lawyers and Researchers, „Legal Information Management” 2019, 19(1), DOI: 10.1017/S1472669619000021.
• Zalewski T., Cyfrowa transformacja a wartości, https://digitalbabel.legal/digitalizacja/cyfrowa-transformacja-a-wartosci.
• Ziembiński Z., Wartości konstytucyjne, Zarys problematyki, Warszawa 1993.