Konstytucyjna wolność nauki a wskaźniki naukometryczne. Stan międzynarodowej publikacyjności państw byłego bloku wschodniego

Constitutional freedom of scientific research and bibliometric impact. The condition of publications with international impact in the countries of the former Eastern Bloc

The end of the Cold War and the dissolution of the Soviet Union significantly changed the maps of Europe and Asia. As a rule, the constitutions of the newly independent or newly created states guaranteed the freedom of scientific research; however, in practice this principle, measured by the number of publications with international impact, has been implemented in different ways. This article aims to determine the patterns of international collaboration on academic publications adopted in the countries of the former Eastern Bloc, and suggests possible explanations of differences between them. The research led to identification of four such patterns: 1) isolation from foreign research, 2) effective independence, 3) ineffective collaboration, 4) effective collaboration.

Koniec zimnej wojny i rozpad ZSRR spowodowały znaczące zmiany na mapie Europy i Azji. Konstytucje nowopowstałych i samodzielnych państw, co do zasady, zawierały gwarancję wolności naukowej, jednak jej realizacja mierzona publikacjami w skali międzynarodowej okazała się zróżnicowana. Celem artykułu jest ustalenie poziomu tego zróżnicowania i zaproponowanie tropów wyjaśniających. Na podstawie analizy zidentyfikowano cztery stany publikacyjności międzynarodowej państw dawnego bloku wschodniego: 1) zamknięcie, 2) efektywna samodzielność, 3) nieefektywna współpraca, 4) efektywna współpraca.

REFERENCES:

• Biłgorajski A., Constitutional Freedom of Scientific Research. Contribution to the Discussion, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 3(55).
• Boggio A, Romano C. P., Freedom of research and the right to science: from theory to advocacy [w:] The freedom of scientific research. Bridging the gap between science and society, red. S. Giordano, L. Piccirillo, J. Harris, Manchester 2019.
• Hartman J., Esej: Polityka naukowa vs. kultura akademicka. W stronę nowego konsensusu, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 3(55).
• Jabłoński M, Węgrzyn J., Wolność twórczości artystycznej oraz naukowej oraz dostępu do dóbr kultury, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
• Radder H., Which Science, Which Democracy, and Which Freedom? [w:] In Science, freedom, democracy, red. P. Hartl, A. T. Tuboly, London & New York 2021.
• Rezmer J., Wolność badań naukowych w świetle prawa międzynarodowego, Toruń 2015.
• Sobczak J., Wolność badań naukowych i rzeczywistość polska, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2007, nr 2(30).