Controlled Parliamentarism. Political and Constitutional Transformations in the Hashemite Kingdom of Jordan in 1989-1999

Under the pressure of social protests in 1989 in the Hashemite Kingdom of Jordan, King Hussein I announced free elections. There was a revival of the system of constitutional monarchy, with a theoretically strong position of the Chamber of Deputies. Then, in 1989-1999 there was a struggle between the opposition and the monarch, who strived to maintain all real power. After 1989 the opposition was represented mainly by Islamic fundamentalists from the Muslim Brotherhood. King Hussein I managed to win the political struggle by using the tribal character of the society. The monarch maintained complete control over political processes, and the ideological opposition, both Islamic and leftist, was marginalized. However, thanks to that, the monarchy recognized real opposition, the multi-party system, and the freedom of speech. Thus, on the one hand, Jordan after 1989 has become one of the most liberal Arab states, but on the other hand, the monarch controls the parliament and the government.

Kontrolowany parlamentaryzm. Przemiany polityczne i konstytucyjne w Jordańskim Królestwie Haszymidzkim w latach 1989-1999

W Haszymidzkim Królestwie Jordanii w 1989 r. pod naciskiem protestów społecznych król Husajn I rozpisał wolne wybory. Nastąpił powrót do systemu monarchii konstytucyjnej teoretycznie z silną pozycją Izby Deputowanych. Następnie w latach 1989-1999 doszło do rywalizacji między starającym się zachować pełną władzę realną monarchą a opozycją. Opozycję po 1989 r. reprezentowali głównie fundamentaliści islamscy z Bractwa Muzułmańskiego. Król Husajn I wykorzystując specyfikę plemiennego społeczeństwa zdołał wygrać tą rozgrywkę polityczną. Monarcha zachował pełną kontrolę nad procesem politycznym, a ideowa opozycja tak islamistyczna, jak i lewicowa została zepchnięta na margines. Dzięki temu jednak monarchia zaakceptowała istnienie realnej opozycji, system wielopartyjny i znaczną wolność słowa. Z jednej strony więc Jordania po 1989 r. stała się jednym z najbardziej liberalnych państw arabskich, z drugiej monarcha w pełni kontroluje parlament i rząd.

REFERENCES:

• Bar Sh., The Muslim Brotherhood in Jordan, Tel Aviv 1998.
• Dann U., King Hussein’s Solidarity with Saddam Husajn: A Pattern of Behaviour? Tel Aviv 1990.
• Georg A., Jordan. Living in The Crossfire, London-New York 2005.
• Hourani H., Islamic Action Front Party, Amman 1993.
• Jordan in Transition 1990-2000, ed. G. Joffe, London 2002.
• Lunt J., The Arab Legion, London 1999.
• Milton-Edwards B., Hinchcliffe P., Jordan, A Hashemite Legacy, London-New York 2009.
• Robins Ph., A History of Jordan, Cambridge 2004.
• Salibi K., The Modern History of Jordan, London-New York 1993.
• Wąs A., Bracia Muzułmanie w Jordanii. Doktryna i organizacja Bractwa na przełomie XX i XXI wieku, Lublin 2006.
• Wróblewski B., Jordania, Warsaw 2011.
• Zdanecki J., Historia Bliskiego Wschodu w XX wieku, Wrocław 2010.