Limitation of Human and Civil Rights and Freedoms During the Pandemic in Poland

The fight against a pandemic, which is a form of natural disaster, is always connected with limiting constitutional freedoms and human and civil rights. Due to the emergence of the coronavirus epidemic in Poland, a number of legal regulations have been adopted to combat it. The adopted regulations are restrictive and significantly limit the exercise of constitutionally guaranteed freedoms and rights. This article analyzes the limitations of rights and freedoms introduced during the pandemic in Poland, and in particular the manner of their implementation, and assesses the process from the point of view of violating the basic standards of human rights protection. The results of the analysis lead to the conclusion that despite the substantive justification of many restrictions, the manner of their introduction violates the basic standards of human rights protection and raises fundamental doubts from the point of view of the compliance of the introduced solutions with the Constitution.

Ograniczenie praw i wolności człowieka i obywatela w okresie pandemii w Polsce

Walka z pandemią, będącą formą katastrofy naturalnej, zawsze związana jest z ograniczaniem konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela. W związku z pojawieniem się epidemii koronawirusa w Polsce przyjęto szereg uregulowań prawnych w celu jej zwalczania. Przyjęte regulacje mają charakter restrykcyjny i znacznie ograniczają korzystanie z konstytucyjnie gwarantowanych wolności i praw. W niniejszym artykule poddano analizie ograniczenia praw i wolności wprowadzonych w czasie pandemii w Polsce, w szczególności zaś sposób ich wprowadzania oraz dokonano oceny procesu z punktu widzenia naruszenia podstawowych standardów ochrony praw człowieka. Wyniki analizy prowadzą do konkluzji, że pomimo merytorycznego uzasadnienia wielu ograniczeń, sposób ich wprowadzania narusza podstawowe standardy ochrony praw człowieka i budzi fundamentalne wątpliwości z punktu widzenia zgodności z Konstytucją wprowadzanych rozwiązań.

REFERENCES:

• Ahmed S.S., The Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Review, “Journal of Advances in Medicine and Medical Research” 2020, No. 32 (4).
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warsaw 2012.
• Bąkowski T., Prawne formy ograniczania wolności oraz praw człowieka i obywatela w ustawie o stanie klęski żywiołowej, “Państwo i Prawo” 2003, No. 8.
• Bryk T., Przegląd regulacji stanów nadzwyczajnych w przepisach Konstytucji RP, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, No. 1.
• Brzeziński M., Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warsaw 2007.
• Brzeziński M., Wybory prezydenckie 2010 r. z perspektywy stanów nadzwyczajnych, “Studia Politologiczne” 2011, vol. 19.
• Burki T.K., Coronavirus in China, “Lancet Respiratory Medicine” 2020, No. 8 (3).
• Complak K., Art. 31, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. M. Haczkowska, Warsaw 2014.
• Dyzenhaus D., States of Emergency, [in:] The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law, eds. M. Rosenfeld, A. Sajó, Oxford 2012.
• Gajda A., Restrictions on Human Rights and Freedoms During the Time of Epidemic in Poland, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, No. 5 (57).
• Garlicki L., Komentarz do art. 31 Konstytucji RP, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. L. Garlicki, Warsaw 2005.
• Gebethner S., Stany szczególnego zagrożenia jako instytucja prawa konstytucyjnego, “Państwo i Prawo” 1982, No. 8.
• Kaźmierczak M., Limitacja konstytucyjnych praw człowieka podczas stanu wyjątkowego, “Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2019, No. 4.
• Kaźmierczak M., Zasady funkcjonowania państwa podczas stanu klęski żywiołowej w III RP, “Studia Prawnoustrojowe” 2005, No. 4.
• Kaźmierczak M., Zasady funkcjonowania państwa podczas stanu wojennego, “Studia Prawnoustrojowe” 2006, No. 6.
• Pach M., Mamy zakamuflowany stan nadzwyczajny. O naszych prawach podczas epidemii koronawirusa, https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/mamy-zakamuflowany-stan-nadzwyczajny-o-naszych-prawach-podczas-epidemii-koronawir usa (27.11.2021).
• Ploszka A., Prawa człowieka w Polsce w dobie koronawirusa, https://archiwumosiatynskiego.pl/wpis-w-debacie/prawa-czlowieka-w-polsce-w-dobie-koronawirusa/
• Polak P., Trzciński J., Konstytucyjna zasada godności człowieka w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, “Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, T. XL.
• Prokop K., Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005.
• Shereen M.A., Khan S., Kazmi A., Bashir N., Siddique R., COVID-19 infection: Origin, transmission and characteristics of human coronaviruses, “Journal of Advanced Research” 2020, No. 24.
• Steinborn S., Art. 228, [in:] Konstytucja RP. Komentarz, T. II, ed. M. Safjan, L. Bosek, Warsaw 2016.
• Surówka A., Relacja zasad ograniczania wolności i praw człowieka i obywatela w stanach nadzwyczajnych i w stanie normalnego funkcjonowania państwa, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, No. 4 (20).
• Urbaniak M., Lex coronavirus. Włoskie prawo w walce z pandemią, “Studia Prawa Publicznego” 2020, No. 1 (29).
• Urbaniak M., Pandemia covid-19 a konstytucyjny obowiązek zwalczania chorób epidemicznych, [in:] Ochrona zdrowia w czasach pandemii. Zagadnienia publicznoprawne, medyczne i ekonomiczne, eds. M. Dobska, E. Kosiński, M. Urbaniak, Poznań 2021.
• Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Zakamycze 1999.