Procedural Vetting - the Case Study

The issue of vetting has for many years stirred up much emotion in Poland and is closely related to the process of decommunization. In the history of the Third Republic of Poland, lustration was the cause of serious political crises, an example of which was the dismissal of the government of Jan Olszewski. A breakthrough event was adopting the lustration law in 1997, which laid the groundwork for a reliable approach to lustration in Poland. Despite the passage of years and amendments to the regulations, it still seems necessary to amend the law to comply with constitutional rights, such as the right to due process, the right to be heard, the right to defense, and the presumption of innocence. The article indicates the problems related to vetting and reports changes on the example of vetting by Kazimierz Kujda.

Postępowanie lustracyjne - studium przypadku

Sprawa lustracji od wielu lat w Polsce wywołuje wiele emocji i jest ściśle związana z procesem dekomunizacji. W dziejach III Rzeczypospolitej lustracja była przyczyną poważnych kryzysów politycznych, czego przykładem było odwołanie rządu Jana Olszewskiego. Przełomowym wydarzeniem było przyjęcie ustawy lustracyjnej w 1997 r., która stworzyła podwaliny do rzetelnego podjęcia problemu lustracji w Polsce. Pomimo upływu lat i nowelizacji przepisów nadal wydają się konieczne zmiany w prawie w celu przestrzegania konstytucyjnych praw, takich jak: prawo do należytego procesu, prawo do wysłuchania czy prawo do obrony i domniemanie niewinności. Artykuł jest próbą wskazania problemów związanych z lustracją oraz zasygnalizowania zmian na przykładzie lustracji Kazimierza Kujdy.

REFERENCES:

• Banaszkiewicz B., Rozrachunek z przeszłością komunistyczną w polskim ustawodawstwie i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, “Ius et Lex” 2003, No. 1.
• Dudek A., Historia Polityczna Polski 1989-2012, Kraków 2013.
• Gaberle A., Postępowanie lustracyjne - dylematy i niejasności, “Przegląd Sądowy” 2001, No. 10.
• Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2005.
• Instrukcja o pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa resortu spraw wewnętrznych, Warsaw 1 lutego 1970 r., [in:] Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (19451989), ed. T. Ruzikowski, Warsaw 2004.
• Krotoszyński M., Lustracja w Polsce w świetle modeli sprawiedliwości okresu tranzycji, Warsaw 2014.
• Macała J., Nauka - zemsta czy oczyszczenie?, “Puls” 2007, No. 6.
• Machowicz K., Ochrona praw człowieka w Rzeczypospolitej Polskiej na tle standardów europejskich, Lublin 2009.
• Morwiński J., Opinia prawna w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, [in:] Lustracja - projekt nowelizacji. Druk sejmowy 1258, Warsaw 2007.
• Napiórkowska A., Lustracja „po polsku”, “Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2011, No. 2.
• Skrzydło W., Komentarz do art. 42 ust. 3 Konstytucji, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - Komentarz, Warsaw 2013.
• Wiliński P., Karlik P., Komentarz do art. 42 ust.3 Konstytucji, [in:] Konstytucja RP, Tom I. Komentarz art. 1-86, eds. M. Safjan, L. Bosek, Warsaw 2016.