Czy można zmieniać Konstytucję RP w czasie pandemii - przyczynek do dyskusji

Should the Polish Constitution be Changed During a Pandemic - Contribution to the Discussion

In this speech I will present the role and importance of the Constitution of the Republic of Poland in maintaining certainty and stability of the law and system. Considerations in this regard will serve to verify the thesis that the duration of a pandemic is not appropriate for making changes. Then, the arguments justifying the thesis will be presented, based, on the one hand, on the history and reality of the extraordinary situation that occurs - the pandemic, and on the other hand, based on the legislative experience from the period of the ongoing pandemic. Their examination will allow to highlight the doubts related to the amendment of the Basic Law in a specific, extraordinary time - the period of the pandemic, and the shortcomings of the legislative mode, which was used by the legislature during the pandemic.

W niniejszej wypowiedzi przybliżona zostanie rola i znaczenie Konstytucji RP w zachowaniu pewności oraz stabilności prawa i ustroju. Poczynione rozważania w tym zakresie posłużą do zweryfikowania tezy mówiącej, iż okres trwania pandemii nie jest właściwy dla dokonywania zmian. Następnie przedstawione zostaną argumenty uzasadniające postawioną tezę, oparte z jednej strony, na historii i realiach nadzwyczajnej sytuacji jaka występuje - pandemii, a z drugiej zaś strony bazujące na doświadczeniach legislacyjnych z okresu trwającej pandemii. Ich badanie pozwoli uwydatnić wątpliwości związane ze zmianą ustawy zasadniczej w specyficznym, nadzwyczajnym czasie - okresie pandemii, a także mankamenty trybu ustawodawczego, którym posługiwał się ustawodawca w czasie pandemii.

REFERENCES:

• Banaszak B., Bednarczyk M., Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Warszawa 2012.
• Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2015.
• Czarny P., Opinia prawna w sprawie projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP (wersja z 12 marca 2010 r.), [w:] Zmiany W Konstytucji RP Dotyczące Członkostwa Polski W Unii Europejskiej Dokumenty z Prac Zespołu Naukowego Powołanego Przez Marszałka Sejmu, Warszawa 2010.
• Działocha K., Państwo prawne w warunkach zmian zasadniczych systemu prawa RP, „Państwo i Prawo” 1992, z. 1.
• Garlicki L., Konstytucyjność zmiany konstytucji, [w:] Zmieniać Konstytucję Rzeczypospolitej czy nie zmieniać?, red. D. Dudek, Lublin 2017.
• Garlicki L., Przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego za 1990 rok, „Przegląd Sądowy” 1991, nr 3.
• Granat M., Tożsamość Konstytucji, [w:] Zmieniać Konstytucję Rzeczypospolitej czy nie zmieniać?, red. D. Dudek, Lublin 2017.
• Jarosz-Żukowska S., W sprawie pożądanych zmian polskiego modelu skargi konstytucyjnej, [w:] Konieczne i pożądane zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., red. B. Banaszak, M. Jabłoński, Wrocław 2010.
• Jaskiernia J., System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej w świetle aktualnych propozycji jego zmian, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 2.
• Kuciński J., Nauka o państwie i prawie, Warszawa 2013.
• Lindquist S.A., Martinek W.L., Legal stability and economic growth, Texas-New York 2010, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1580501
• Łętowska E., Pawłowski K., O operze i o prawie, Warszawa 2014.
• Łopatka A., Prawoznawstwo, Warszawa 2000.
• Morawska A.E., Klauzula demokratycznego państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
• Nowak-Far A., Opinia prawna w sprawie projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP (wersja z 12 marca 2010 r.), [w:] Zmiany W Konstytucji RP Dotyczące Członkostwa Polski W Unii Europejskiej Dokumenty z Prac Zespołu Naukowego Powołanego Przez Marszałka Sejmu, Warszawa 2010.
• Radziewicz P., Komentarz do art. 235 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
• Shipan Ch.R., Maltzman F., Change, Continuity, and the Evolution of the Law, „American Journal of Political Science” 2008, t. 52, nr 2.
• Sokolewicz W., Komentarz do art. 2 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
• Sokolewicz W., Państwo prawne - jego cechy i kryteria, „Biuletyn Studiów i Ekspertyz” 1992, nr 63.
• Sokolewicz W., Zubik M., Komentarz do art. 2, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Stępień-Załucka B., Stabilność prawa zadanie na dziś czy na wczoraj, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017, nr 12.
• Szewc T., Prawo legislacyjne. Koncepcja i zarys systemowego ujęcia, Kraków 2021.
• Zieliński M., Potrzeba konstytucjonalizacji nowych organów władzy publicznej, [w:] Konieczne i pożądane zmiany Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., red. B. Banaszak, M. Jabłoński, Wrocław 2010.