The Category of Truth in the Constitutions of Modern States

The subject of the article is references to the truth in the constitutions of modern states. The comparative study shows multiplicity of contexts in which the category of truth is mentioned in several dozen fundamental laws. The mention of truth in the constitutions as a component of the axiology of the legal and social order, the basis of transitional justice or the principle of court and administrative proceedings should be assessed positively. However, making the truth a limit of freedom of speech raises serious reservations. Granting constitutional protection only to truthful statements can stifle the public debate on socially prominent issues. The conducted analysis does not confirm the thesis of political liberalism that the truth is irrelevant for law and politics.

Kategoria prawdy w konstytucjach państw współczesnych

Przedmiotem artykułu są odniesienia do prawdy w konstytucjach państw współczesnych. Komparatystyczne studium pokazuje wielość kontekstów, w których kategoria prawdy jest wzmiankowana w kilkudziesięciu ustawach zasadniczych. Pozytywnie należy ocenić wymienianie w konstytucjach prawdy jako części składowej aksjologii porządku prawnego i społecznego, podstawy sprawiedliwości tranzycyjnej czy zasady postępowania sądowego i administracyjnego. Poważne zastrzeżenia budzi natomiast czynienie z prawdy granicy wolności słowa. Przyznanie konstytucyjnej ochrony jedynie wypowiedziom prawdziwym może tłumić publiczną debatę na sprawy społecznie doniosłe. Przeprowadzona analiza nie potwierdza tezy liberalizmu politycznego o irrelewantności prawdy dla prawa i polityki.

REFERENCES:

• Alfredsson G., Unesco and a Common Framework for Ethics. Human Rights Concerns, [in:] Universal ethics. Perspectives and proposals from Scandinavian scholars, eds. G. Bexell, D.E. Andersson, Hague 2002.
• Biłgorajski A., Prawda jako granica wolności wypowiedzi w toku kampanii wyborczej (referendalnej), „Przegląd Sejmowy” 2009, no. 6.
• Dziedziak W., O prawie słusznym (perspektywa systemu prawa stanowionego), Lublin 2015.
• Frańczuk M., Prawda jako pojęcie języka prawnego, „Zeszyty Naukowe UEK” 2015, no. 6.
• Gorlewska E., Słownictwo aksjologiczne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Znaczenia tekstowe a konotacje potoczne, Białystok 2019.
• Häberle P., Verdad y Estado constitucional, Mexico 2006.
• Lipkin R., Indeterminacy, Justification and Truth in Constitutional Theory, „Fordham Law Review” 1992, vol. 60, no. 4.
• Młynarska-Sobaczewska A., Nieprawda a bezprawność. Wybrane zagadnienia z praktyki określania granic wolności prasy, „Przegląd Sejmowy” 2008, no. 2.
• Orwell G., Hołd dla Katalonii i inne teksty o hiszpańskiej wojnie domowej, Warsaw 2006.
• Rawls J., Political Liberalism, New York 1993.
• Rojas G.B., Derecho a la Verdad, „Estudios Constitucionales” 2016, vol. 14, no. 2.
• Sellers M., Republican Legal Theory. The History, Constitution and Purposes of Law in a Free State, London 2014.
• Synoradzki M., Cztery rozumienia prawdy w polskich tekstach prawnych, „Journal of Modern Science” 2013, no. 4.
• Topa I., Prawo do prawdy o poważnych naruszeniach praw człowieka w prawie międzynarodowym, „Roczniki Administracji i Prawa” 2019, no. 2.
• Villaverde Menéndez I., Verdad y constitución. Una incipiente dogmática de las ficciones constitucionales, „Revista Española de Derecho Constitucional” 2016, vol. 106.
• Wonnell C., Market Causes of Constitutional Values, „Case Western Reserve Law Review” 1995, vol. 45, no. 2/3.