Dobra administracja jako „szkiełko zegarowe” dla art. 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

Good administration as a „watch-glass” for Art. 12  of Universal Declaration of Human Rights

As the European Code of Good Administrative Behavior states, good administration creates one of the basic human rights and creates specific ethical standards that have been regulated in ECGA and come from, among others, the case law of the Court of Justice of the European Union. The right to good administration is a specific principle of European Union law, guaranteed by Article 41 of the Charter of Fundamental Rights, and the right to protection of personal data is one of its elements (along with, among others, the right to hear and the right to impartial and fair trial). The aim of the article is to discuss the issue of the right to privacy contained in Article 12 of the UDHR, also in the context of personal data protection, but narrowed to the perspective of the right of an individual to good administration. Since the protection of personal data is not an independent/ self-existing creation, it is strictly related to the human right to privacy, therefore the article touches these two spaces.

Dobra administracja jako „szkiełko zegarowe” dla art. 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

Jak stanowi Europejski Kodeks Dobrej Administracji2, dobra administracja tworząc jedno z podstawowych praw człowieka kreuje określone standardy etyczne, które zostały uregulowane w EKDA a wywodzą się m.in. z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Prawo do dobrej administracji jest swoistą zasadą prawa Unii Europejskiej, zagwarantowaną artykułem 41. Karty Praw Podstawowych, a prawo do ochrony danych osobowych stanowi (obok m.in. prawa do wysłuchania oraz prawa do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy) jeden z jej elementów3. Celem artykułu jest omówienie zagadnienia prawa do prywatności ujętego w artykule 12 PDPC, również w kontekście ochrony danych osobowych, zawężonym natomiast do perspektywy prawa jednostki do dobrej administracji. Ponieważ ochrona danych osobowych nie jest samodzielnym tworem, wiąże się bowiem ściśle z prawem człowieka do prywatności, z tego powodu artykuł dotyka tych dwóch przestrzeni.

REFERENCES:

Literature:

• Balcerzak M., Dostęp do informacji publicznych w świetle standardów europejskich, [w:] Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
• Barta J., Fajgielski P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych w systemie prawa polskiego, Warszawa 2015.
• Braciak J., Prawo do prywatności, Warszawa 2004.
• Domagała M, Podkowik J., Zubik M., Konstytucja RP w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz SN i NSA, Warszawa 2018.
• Gronowska B., Europejskie standardy ochrony danych o charakterze osobistym, [w:] Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
• Gronowska B., Prawo do poszanowania prywatności, [w:] Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
• Kasiński M., Rozważania o dobrej administracji, http://www.annalesonline.uni.lodz.pl/archiwum/2007/2007_01_kasinski_353_358.pdf.
• Kępa L., Ochrona danych osobowych w praktyce, Warszawa 2015.
• Kochanowski J., O dobra administrację, https://www.rpo.gov.pl/pliki/12118864680.pdf.
• Kowalski T., Kodeks etyczny a kształtowanie zasad etycznych w administracji, Prace Instytutu Prawa i Administracji PWSZ w Sulechowie, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/34609/009.pdf.
• Lipowicz I., O mądre prawo i wrażliwe państwo, Warszawa 2013, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Biuletyn%20RPO-Materiały%20nr%2080.pdf.
• Lipowicz I., Prawo obywatela do dobrej administracji, https://www.nik.gov.pl/plik/id,1555.pdf.
• Niewiadomski Z., Czy prawo do dobrej administracji jest pojęciem normatywnym; Wystąpienie na zjeździe, [w:] Prawo do dobrej administracji, tezy wystąpienia na zjeździe Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego, Warszawa–Dębe, 23–25 września 2002, red. Z. Niewiadomski, Z. Cieślak, Warszawa 2003.
• Opaliński M., Europejskie standardy dobrej administracji, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu” 2011, nr 26, http://bibliotekacyfrowa.wsb.wroclaw.pl:8080/Content/127/zn_wroclaw_26_Opaliński.pdfs.
• Redelbach A., Prawa naturalne – prawa człowieka – wymiar sprawiedliwości. Polacy wobec Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Toruń 2000.
• Safjan M., Prawo do ochrony życia prywatnego, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. J. Wiśniewski, Warszawa 1997.
• Sobczak J., Prawo do prywatności a wolność słowa i druku [w:] Wolności i prawa jednostki oraz ich gwarancje w praktyce, red. L. Wiśniewski, Warszawa 2006.
• Szymańska L., Prawo do ochrony życia prywatnego na podstawie art. 47, 49–51 Konstytucji RP – wybrane zagadnienia, [w:] Polska wobec europejskich standardów praw człowieka. Materiały konferencji naukowej doktorantów i studentów UMK „W 50-lecie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i 10-lecie Katedry Praw Człowieka i Prawa Europejskiego UMK”, red. T. Jasudowicz, Toruń 2001.
• Tokarczyk R., Współczesne kultury prawne, Warszawa 2012.
• Warzecha K., O prawie do dobrej administracji, [w:] Prawa stają się prawem. Status jednostki a tendencje rozwojowe prawa, red. M. Wyrzykowski, Warszawa 2006.