Wpływ sporów konstytucyjnych na pozycję ustrojową Prezydenta w Meksyku

The impacts of constitutional disputes  on the position of President in Mexico

The Constitution of 1917 expressis verbis expressed the constitutional principles of the division of powers in Mexico. In practice, the executive branch had a dominant role. In the eighties, there was a slow economic and political transformation that shaped the formation of the democratic system of the state. The independent judiciary, in particular the position of the Supreme Court of Mexico (SCJN), began to play a special role. An important systemic practice after the 1994 reform was the settlement of constitutional disputes (controversias constitucionales) of executive organs with legislative bodies at both federal and state levels. SCJN became an arbitrator deciding on collisions. A question arises about the scope of influence of constitutional disputes on the political position of the President from the mid-nineties? Based on the analysis of the content of normative acts and taking into account their historical background, one can conclude that – despite the transformation – presidential power still exerts a significant influence on the judiciary in Mexico.

Wpływ sporów konstytucyjnych na pozycję ustrojową Prezydenta w Meksyku

Konstytucja z 1917 r. expressis verbis wyraziła konstytucyjno-ustrojowe zasady podziału władz w Meksyku. W praktyce egzekutywa posiadała dominującą rolę. W latach osiemdziesiątych nastąpiła powolna transformacja ekonomiczna i polityczna, która wypłynęła na ukształtowanie się demokratycznego ustroju państwa. Szczególną rolę zaczęło odgrywać niezależne sądownictwo, a zwłaszcza pozycja Sądu Najwyższego Meksyku (SCJN). Ważną praktyką ustrojową po reformie z 1994 r. stało się rozstrzyganie sporów konstytucyjnych (controversias constitucionales) organów władzy wykonawczej z organami władzy ustawodawczej zarówno na szczeblu federalnym jak i stanowym. SCJN stał się arbitrem rozstrzygającym o kolizjach. Rodzi się pytanie o zakres wpływów sporów konstytucyjnych od okresu transformacji, a konkretnie od połowy lat dziewięćdziesiątych na pozycję ustrojową Prezydenta? Opierając się na analizie treści aktów normatywnych i biorąc pod uwagę ich tło historyczne, można wysnuć konkluzję, że – pomimo transformacji – władza prezydencka wywiera wciąż istotny wpływ na władzę sądowniczą w Meksyku.

REFERENCES:

Literature:

• Bustillo J., La justicia constitucional en México. Análisis cuantitativo de las resoluciones judiciales en materia constitucional, Meksyk 2009.
• Carbonell M., El nuevo papel del poder judicial y la transición a la democracia en México, pod red. D. Valadés, [w:] Estudios sobre federalismo, justicia, democracia y derechos humanos, red. D. Valadés, A.M. Hernández, Meksyk 2013.
• Castro J., El Artículo 105 constitucional, Meksyk 1997. Fix-Fierro H., La reforma judicial de 1994 y las acciones de inconstitucionalidad, „Ars Iuris” 1995, vol. 13.
• Fix-Zamudio H., Relaciones entre los tribunales locales y los federales en el ordenamiento jurídico mexicano, [w:] Estudios sobre federalismo, justicia, democracia y derechos humanos, red. D. Valadés, A.M. Hernández, Meksyk 2013.
• Herrera García J.A., Algunas propuestas de reforma a las controversias constitucionales en México, Meksykański Kongres Prawa Procesowego, CDMX 2004.
• Konstytucja RP Tom II. Komentarz Art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Łętowska E., Fasada i rzeczywistość: relacje między jurysdykcjami tworzącymi „trzecią władzę”, [w:] Ustroje, tradycja i porównania. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Marianowi Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. P. Mikuli, A. Kulig, J. Karp, G. Kuca, Warszawa 2015.
• Soberanes Fernández J.L., Sistema jurisdiccional mexicano, Cuadernos Constitucionales México-Centroamérica, Meksyk 1999.
• Valadés D., Barceló Rojas A., Examen retrospectivo del sistema constitucional mexicano a los 180 años de la constitución de 1824, Meksyk 2005.
• Valadés D., Serna J.M., El Gobierno en América Latina: ¿presidencialismo o parlamentarismo?, Meksyk 2000.