Rząd w rozwiązaniach ustrojowych Polski, Czech i Słowacji

The government in the political solutions of Poland, the Czech Republic and Slovakia

The article deals with the issue of government in Central and Eastern Europe, understood as one of the executive branch entities, appointed by the representative body, on the example of three countries, the Poland, the Czech Republic and Slovakia. These countries are joined by a common, difficult history, a system of government adopted after 1989, mutual neighborhood, convergent interests. The executive model functioning in these countries sets Poland, the Czech Republic and Slovakia in the group of states with a parliamentary- cabinet system of government. In addition to the president elected in direct elections, there is a collegial body-government headed by the prime minister. The government with the prime minister is de facto the subject with the greatest resource of power and a fundamental influence on the country’s policy, both in the national and foreign dimensions.

Rząd w rozwiązaniach ustrojowych Polski, Czech i Słowacji

Artykuł podejmuje problematykę rządu w Europie Środkowo-Wschodniej, rozumianego jako jeden z podmiotów władzy wykonawczej, powoływany przez organ przedstawicielski, na przykładzie trzech państw, tj. Polski, Czech i Słowacji. Państwa te łączy wspólna, niełatwa historia, przyjęty po 1989 r. system rządów, wzajemne sąsiedztwo, zbieżne interesy. Funkcjonujący w tych państwach model egzekutywy statuuje Polskę, Czechy i Słowację w gronie państw o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów. Obok prezydenta wybieranego w wyborach bezpośrednich, istnieje kolegialne ciało-rząd, na którego czele stoi premier. Rząd z premierem na czele jest de facto podmiotem o największym zasobie władzy i zasadniczym wpływie na politykę kraju, tak w wymiarze krajowym, jak i zagranicznym.

REFERENCES:

Literature:

• Banaszak B., Egzekutywa w Polsce – stan obecny i uwagi de lege fundamentali ferenda,
  „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 3.
• Bankowicz M., Systemy władzy państwowej Czechosłowacji i Czech, Kraków 1998.
• Bankowicz M., Transformacje konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie
  Środkowej, Kraków 2010.
• Borski M., Rząd Republiki Czeskiej jako naczelny organ władzy wykonawczej, „Studia Politicae
  Universitatis Silesiensis” 2011, nr 7.
• Brodziński W., Skotnicki K., Konstytucyjny system rządów w praktyce stosowania konstytucji
  w świetle analizy porównawczo prawnej (Czechy, Słowacja, Węgry), [w:], System
  rządów Rzeczypospolitej Polskiej. Założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa,
  red. M. Grzybowski, Warszawa 2006.
• Chmielewski G., System konstytucyjny Słowacji, Warszawa 2014.
• Chmielnicki P., Konstytucyjny system władz publicznych, Warszawa 2010.
• Chruściak R., Kształtowanie się konstytucyjnej koncepcji instytucji Prezesa Rady Ministrów,
  „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 2.
• Czyż A., Rząd w państwach Grupy Wyszehradzkiej, [w:] Władza wykonawcza w teorii
  i praktyce politycznej okresu transformacji. Doświadczenia państw Grupy Wyszehradzkiej,
  red. M. Barański, A. Czyż, R. Rajczyk, Katowice 2014.
• Czyż A., Barański M., Słowacja, [w:], Władza państwowa i administracja publiczna w państwach
  Europy Środkowej i Wschodniej, red. M. Barański, Toruń 2012.
• Czyż A., Kubas S., Państwa Grupy Wyszehradzkiej: pomiędzy przeszłością a teraźniejszością.
  Wybrane aspekty polityki wewnętrznej i zagranicznej, Katowice 2014.
• Grzesik-Kulesza M., Rada Ministrów, [w:] Organy państwowe w ustroju konstytucyjnym
  RP, red. H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2016.
• Grzeszczak R., Władza wykonawcza w systemie Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
• Grzybowski M., System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej: charakterystyka i diagnoza
  wątpliwości. Uwagi wprowadzające, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 1.
• Jagusiak B, Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski, Warszawa 2011.
• Jirásková V., Bezpośrednie wybory Prezydenta Republiki (wariant czeski), „Studia Wyborcze”
  2006, t. 21.
• Kopeček L., Prezident v politickem systemu Slovenska, [w:] Postaveni hlavy statu v parlamentnich
  a poloprezidentskych režimech: Česka republika v komparativni perspektivě,
  red. M. Novak, M. Brunclik, Praha 2008.
• Kuciński J., Konstytucyjny ustrój państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2003.
• Lane J., Ersson S., Politics and Society in Western Europe, London 1997.
• Mojak R., Władza wykonawcza w Konstytucji RP, [w:] Ustrój konstytucyjny Rzeczypospolitej
  Polskiej, Społeczeństwa-demokracje-konstytucje, red. R. Mojak, t. X, Lublin 2000.
• Mojak R., Odpowiedzialność prawna członków Rady Ministrów w świetle Konstytucji RP
  z dnia 2 kwietnia 1997 roku, „Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach,
  Seria: Administracja i zarządzanie”, 2009, nr 82.
• Mojak R., Skład, organizacja wewnętrzna oraz zasady i tryb funkcjonowania Rady Ministrów,
  [w:] Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Kraków
  2002.
• Opaliński B., Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Prezydenta RP oraz
  Radę Ministrów, Warszawa 2012.
• Orosz L., Šimuničová K., Prezident v ústavnom system Slovenskej republiky, Bratislava 1998.
• Pavlíček V., Hřebejk J., Ústava a ústavní řád České republiky. Komentar. 1. díl. Ústavní
  systém, Praha 1998.
• Pytlik B., Parlament i rząd w Republice Słowackiej, Warszawa 2013.
• Rybář M., Stranícka politika a meniace sa vzorce straníckej sútže na Slovensku, [w:] Vláda
  strán na Slovensku: skúsenosti a perspektívy, red. O. Gyárfášová, G. Mesežnikov, Bratislava
  2004.
• Skotnicki K., System konstytucyjny Czech, Warszawa 2000.
• Szczepaniak M., Państwa Wyszehradzkie. Systemy polityczne, gospodarka, współpraca,
  Poznań 1996.
• Szczepaniak M., Zyborowicz S., Przebudowa ustroju politycznego na Węgrzech i w Czechosłowacji,
  Poznań 1995.
• Szmulik B., Szymanek J., Wprowadzenie, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa
  2018.
• Witkowski Z., Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej i administracja rządowa, [w:]
  Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, Toruń 2015.
• Zięba-Załucka H., Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej
  Polskiej, Warszawa 2002.