Parliamentary Review of the Constitutionality of Bills – Some Remarks on the Background of the Article 34 p. 8 of the Standing Orders of the Sejm

According to the Standing Orders of the Sejm the Speaker of the Sejm, after seeking the opinion of the Presidium of the Sejm, may refer any bills which raise doubts as to their consistency with law, in particular with the Constitution, to the Legislative Committee for its opinion. If the Committee finds the bill unconstitutional and therefore inadmissible, the Speaker can refuse to initiate the legislative procedure. The above regulation has for many years raised doubts as to its consistency with the Constitution, in particular the constitutional right to legislative initiative (Article 118) or the rule of considering statutes in three readings by the Sejm (Article 119, Article 120). The article presents the genesis and the analysis of the current regulation of the parliamentary review of the constitutionality of bills in Poland at the very beginning of the legislative procedure, the controversies that arise on that background and the discussion on that issue among the representative of the doctrine as well as conclusions de lege lata and de lege ferenda.

Parlamentarna kontrola konstytucyjności projektów ustaw – kilka uwag na tle art. 34 p. 8 Regulaminu Sejmu

Zgodnie z art. 34 ust. 8 Regulaminu Sejmu Marszałek Sejmu po uzyskaniu opinii Prezydium Sejmu może skierować projekt ustawy, wobec którego istnieje wątpliwość o ich sprzeczności z obowiązującym prawem, w tym z Konstytucją, do Komisji Ustawodawczej celem wyrażenia opinii. W przypadku, gdy Komisja zaopiniuje projekt jako niedopuszczalny, Marszałek może nie nadać mu dalszego biegu. Powyższa regulacja od dawna wzbudza wątpliwości dotyczące jej zgodności z Konstytucją, w szczególności z konstytucyjnym prawem inicjatywy ustawodawczej (art. 118), zasadą rozpatrzenia projektu ustawy przez Sejm w trzech czytaniach (art. 119) oraz podejmowania ostatecznej decyzji w sprawie uchwalenia ustawy przez Sejm in pleno (art. 120). W artykule przedstawiono genezę i analizę obowiązujących rozwiązań prawnych w zakresie parlamentarnej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce w ramach kontroli wstępnej, kontrowersje powstałe na tym tle i związaną z tym dyskusję w doktrynie, jak również wnioski de lege lata i de lege ferenda.

REFERENCES:

Literature:

• Ciemniewski J., Badanie zgodności ustaw z Konstytucją w procesie legislacyjnym, [in:]
  Tryb ustawodawczy a jakość prawa, ed. J. Wawrzyniak, Warsaw 2005.
• Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne w Polsce, Warsaw 1997.
• Jaskiernia J., Zasady demokratycznego państwa prawnego w sejmowym postępowaniu ust-
  awodawczym, Warszawa 1999.
• Kubuj K., Marszałek Sejmu na straży jakości ustaw, [in:] Tryb ustawodawczy a jakość pra-
  wa, ed. J. Wawrzyniak, Warsaw 2005.
• Kubuj K., Rola Marszałka Sejmu w postępowaniu ustawodawczym, „Przegląd Legislacy-
  jny” 2004, No. 2 (42).
• Kudej M., Instytucje polskiego prawa parlamentarnego z zakresu legislacji, Katowice 1995.
• Leksykon wiedzy politologicznej, eds. J. Marszałek-Kawa, D. Plecka, Toruń 2018, pp. 544.
• Marszałek-Kawa J., Plecka D., Social Security as a Factor Contributing to the Evolution of the
  Political System in Poland after the Parliamentary Elections of 2015, „Środkowoeuropejskie
  Studia Polityczne” 2017, No. 4.
• Piotrowski R., Uwagi o zgodności z konstytucją badania dopuszczalności inicjatywy ust-
  awodawczej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXI.
• Rytel-Warzocha A., Prewencyjna kontrola konstytucyjności prawa w Polsce na tle państw
  europejskich. Studium z prawa konstytucyjnego, Gdańsk 2019.
  Sadurski A., Rights Before Courts: A Study of Constitutional Courts in Postcommunist
• States of Central and Eastern Europe, Dordrecht–Heidelberg–New York–London 2014.
  Sanford G., Democratic Government in Poland: Constitutional Politics since 1989, Lon-
  don 2002.
• Szmyt A., Badanie dopuszczalności projektu ustawy w trybie art. 34 ust. 8 RegulaminuSejmu, “Przegląd Sejmowy” 2012, No. 5 (112).
  Szmyt A., Tryb stanowienia ustaw – szanse i zagrożenia, [in:] Materiały z XLVIII Ogól-
  nopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego (na prawach rękopisu),
  Serock, 1–3 czerwca 2006 r.