Polish Electoral System to the European Parliament: Drawbacks and Alternatives

The Polish electoral system to the European Parliament has been criticized for as long as it has been in operation; that is, uninterruptedly since 2004. The commonest objections and criticisms concern the lack of the fixed assignment of seats to territorial districts; significant and unjustified differences in population size among districts; risk of not winning a single seat by the smallest districts; unequal territorial representation; overcomplicated and unclear mechanism of translating votes into seats and in consequence creation of an illusion of a territorial representation. However, there are at least four alternative electoral systems which are able to eliminate all the drawbacks of the current model while warranting the proportional seat distribution both among electoral districts in accordance with the principle of material equality of each vote and among election committees pursuant to the requirements set for the electoral systems of the member countries by the European Union law. The aim of the paper is to compare these alternatives with the current model, pinpoint the drawbacks and advantages of each solution and indicate which criteria are optimized by the respective electoral systems.

Wady i alternatywy polskiego systemu wyborczego do Parlamentu Europejskiego

Obowiązujący w Polsce nieprzerwanie od 2004 r. system wyborczy jest krytykowany od samego początku jego funkcjonowania. Zastrzeżenia i uwagi najczęściej dotyczą nieprzypisania mandatów na stałe do okręgów terytorialnych, nieuzasadnionych i znaczących różnic populacyjnych w obrębie okręgów, ryzyka nieuzyskania ani jednego mandatu przez najmniejsze okręgi, nierówną reprezentację terytorialną, skomplikowanie i nieprzejrzystość systemu podziału głosów na mandaty, paradoksalne podziały mandatów pomiędzy okręgi wyborcze, a w konsekwencji stwarzanie iluzji reprezentacji terytorialnej. Tymczasem istnieją co najmniej cztery alternatywne systemy wyborcze, które eliminując wszystkie wady obecnego modelu gwarantowałyby proporcjonalny podział mandatów zarówno pomiędzy okręgi wyborcze zgodnie z zasadą równości materialnej głosy, jak również pomiędzy komitety wyborcze zgodnie z wymaganiami stawianymi krajowym systemom wyborczym przez prawo europejskie. Celem tego artykułu jest porównanie tych alternatyw z obecnym modelem, wskazanie wad i zalet każdego rozwiązania oraz kryteriów optymalizowanych przez każdy z nich.

REFERENCES:

Literature:

• Flis J., Kwadratura okręgu. Ordynacja wyborcza do parlamentu europejskiego jako in -
  stytucjonalna rama komunikowania społecznego, [in:] Polska scena polityczna. Śro-
  dowiska – komunikacja polityczna – strategie, eds. K. Sobolewska-Myślik, A. Hess,
  K. Kowalczyk, Cracov 2010.
• Flis J., Michalak B., Mieszany system wyborczy – cztery warianty dla Polski, “Athenaeum.
  Polskie Studia Politologiczne” 2017, No. 55.
• Gebethner S., Urbaniak K., Przyszły polski system wyborczy do Parlamentu Europejskie-
  go w świetle prawa wspólnotowego i analizy prawnoporównawczej, “Przegląd Legis-
  lacyjny” 2003, No. 1.
• Glajcar R., System wyborczy do Parlamentu Europejskiego w Polsce, [in:] Wybory do Par-
  lamentu Europejskiego w Polsce 2009, eds. R. Glajacar, W. Wojtasik, Katowice 2010.
• Michalak B., Dlaczego obecny model podziału na okręgi wyborcze do Parlamentu Europe-
  jskiego jest wadliwy i czy jest dla niego alternatywa?, “Studia Wyborcze” 2010, No. 10.
• Michalak B., Jak poprawić system wyborczy do Parlamentu Europejskiego, aby uczynić
  wybory bardziej przejrzystymi? Warsaw 2018.
• Michalak B., Kto traci a kto zyskuje na systemie podziału mandatów pomiędzy okręgi
  w wyborach do Paramentu Europejskiego w Polsce?, “Przegląd Sejmowy” 2015, No. 1.
• Peszyński P., Pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce, Toruń 2007.
• Sarnecki P., W sprawie procedury wyborczej do Parlamentu Europejskiego, “Przegląd Se-
  jmowy” 2003, No. 5.
• Składowski K., Ordynacja do Parlamentu Europejskiego (kilka uwag de lege ferenda),
  “Studia Wyborcze” 2008, No. 5.
• Uziębło P., Zasada równości w wyborach do Sejmu RP (wybrane zagadnienia), “Studia
  Wyborcze” 2008, No. 6.