The Principle of Protection of local Self-Government in the Constitution of the Republic of Poland of 2nd April 1997

Quite a few studies, including the comparative-legal ones, have been devoted to the legal status of local self-government’s, but not many of them have regarded this institution’s status within the constitutional system from the viewpoint of the Polish state’s constitutional identity (its axiology). Moreover, the Polish literature so far has been lacking a complex study of this topic. Hence, the intention of this study is to attempt a systematic and comprehensive analysis of the political status of the local self-government in order to find and recreate the principle of the Polish political system which is adequate to that institution. The need to make such an analysis is obvious when we consider that the Polish Constitution of 2nd April 1997 does not name the principle of the system that would directly pertain to the constitutional position of this institution. To remove that lack of analysis, this article is devoted to constitute’s study of the institution of the local self-government discussed through the prism of the principle of protection of localself-government.

Zasada ochrony samorządu lokalnego w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.

Wiele opracowań naukowych, w tym porównawczo-prawnych, poświęcono statusowi prawnemu samorządu lokalnego, ale niewiele z nich zostało odniesionych do statusu tej instytucji w systemie konstytucyjnym z punktu widzenia konstytucyjnej tożsamości państwa polskiego (jego aksjologii). Co więcej, w polskiej literaturze do tej pory brakowało kompleksowej analizy wskazanego zagadnienia. W związku z tym celem tego opracowania jest próba systematycznej i kompleksowej analizy statusu politycznego samorządu lokalnego w celu znalezienia i odtworzenia zasady polskiego systemu politycznego odpowiedniej dla tej instytucji. Potrzeba dokonania takiej analizy staje się oczywista, gdy weźmiemy pod uwagę, że polska Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. Nie określa zasady systemu, która bezpośrednio dotyczyłaby konstytucyjnej pozycji tej instytucji. Aby usunąć ten brak, niniejszy artykuł poświęcony jest studiom nad instytucją samorządu lokalnego omawianą przez pryzmat zasady ochrony samorządu lokalnego

REFERENCES:

Literature:

• Auby J.-B., Auby J.-F., Noguellou R., Droit des collectivités locales, Paris 2009.
• Banaszak B., Polskie prawo konstytucyjne, Warsaw 2015.
• Bisztyga A., Samorząd terytorialny w Konstytucji RP, [in:] Vademecum pracowników administracji
  publicznej (samorządowej oraz rządowej), Katowice 1998.
• Boeuf J.-L., Magnan M., Les collectivités territoriales et la décentralisation, Documentation
  Française, Paris 2009.
• Bosiacki A., Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej
  Rzeczypospolitej 1918–1939, Warsaw 2006.
• Bosiacki A., Władza municypalna w ujęciu Beniamina Constanta a teorie podziału władzy,
  „Studia Iuridica” 2008, No. 48.
• Bucińska J., Samorząd terytorialny w Polsce na tle Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego,
  [in:] Samorząd terytorialny w Polsce. Wybrane zagadnienia ustroju i działalności,
  eds. J. Bucińska, D. Strus, R. Stec, Warsaw 2009.
• Chmielnicki P., „Istotna część zadań publicznych” i zasada subsydiarności jako konstytucyjne
  dyrektywy określające zakres działania samorządu terytorialnego i ich realizacja
  w ustawodawstwie i orzecznictwie, [in:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe
  i praktyka, ed. P. Sarnecki, Warsaw 2005.
• Chorążewska A., Zasada ochrony samorządności terytorialnej. Studium konstytucyjne,
  Katowice 2018.
• Ciapała J., Samorząd terytorialny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Prawo
  samorządu terytorialnego, eds. Z. Ofiarski, M. Mokrzyc, Szczecin 1999.
• Constant B., O monarchii konstytucyjnej i rękojmiach publicznych, transl. W. Niemojowski,
  editor and introduction A. Bosiacki, Warsaw 2016.
• Czarny P., [in:] Prawo konstytucyjne RP, ed. P. Sarnecki, Warsaw 2014.
• Davies G., Subsidiarity: The wrong idea, in the wrong place, at the wrong time, “Common
  Market Law Review” 2006, No. 1.
• Dolnicki B., Czy polskie ustawodawstwo samorządowe odpowiada standardom europejskim?,
  „Samorząd Terytorialny” 1994, No. 9.
• Dolnicki B., Miejsce samorządu terytorialnego w polskich konstytucjach, [in:] Samorząd
  terytorialny w Polsce i Portugalii. Analiza prawnoporównawcza, ed. B. Dolnicki, Warsaw
  2015.
• Domenach J., Dufresne C., Droit des collectivités locales et territoriales, Grenoble 2007.
• Dreier H. (Hrsg.), Grundgesetz Kommentar, Bd. II, Mohr Siebeck, Tübingen 1998.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warsaw 2015.
• Garlicki L., Normy konstytucyjne relatywnie niezmienialne, [in:] Charakter i struktura
  norm konstytucji, ed. J. Trzciński, Warsaw 1997.
• Garlicki L., Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodniej, Warsaw 1987.
• Gill A., Teorie samorządowe w literaturze międzywojennej, „Samorząd Terytorialny”
  1999, No. 11/107.
• Gizbert‑Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w konstytucji, [in:] Charakter
  i struktura norm Konstytucji, ed. J. Trzciński, Warsaw 1997.
• Granat M., Konstytucja RP na tle rozwoju i osiągnięć konstytucjonalizmu polskiego, „Przegląd
  Sejmowy” 2007, No. 4(81).
• Granat M., Konstytucyjne zasady ustroju, [in:] Prawo konstytucyjne, ed. W. Skrzydło,
  Lublin 1997.
• Grzybowski M., Jackiewicz A., [in:] Prawo konstytucyjne, ed. M. Grzybowski, Białystok
  2009.
• Gwiżdż A., Wstęp do konstytucji – zagadnienia prawne, [in:] Charakter i struktura norm
  Konstytucji, ed. J. Trzciński, Warsaw 1997.
• Hough B., Local Authorities as the Guardians of the Public Interest, Public Law 1992.
• Izdebski H., Z dziejów terminu „społeczeństwo obywatelskie”, [in:] Prawo i ład społeczny.
  Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Annie Turskiej, ed. G. Polkowska, Warsaw
  2000.
• Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, Warsaw 2011.
• Kieres L., Analiza zgodności polskiego prawa samorządu terytorialnego z Europejską Kartą
  Samorządu Terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 1998, No. 9.
• Knemeyer F.-L. (Hrsg.), Die Europäische Charta der kommunalen Selbstverwaltung. Entstehung
  und Bedeutung Länderberichte und Analyzen, Baden-Baden 1989.
• Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
• Krasnowolski A., Społeczeństwo obywatelskie i jego instytucje. Opracowania tematyczne
  OT-627, Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji, Warsaw 2014.
• Kubiak A., O interpretacji przepisów programowych Konstytucji, „Państwo i Prawo”
  1987, No. 4.
• Kulesza M., O tym, ile jest decentralizacji w centralizacji, a także o osobliwych nawykach
  uczonych administratywistów, „Samorząd Terytorialny” 2009, No. 12.
• Łabno A., System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej, [in:] Samorząd terytorialny w Polsce
  i Portugalii. Analiza prawnoporównawcza, ed. B. Dolnicki, Warsaw 2015.
• Lutrzykowski A., Samorząd terytorialny w Polsce po II wojnie światowej oraz po roku 1989,
  [in:] Samorząd terytorialny w Polsce i w Europie. Doświadczenia i dylematy dalszego
  rozwoju, ed. J. Sługocki, Bydgoszcz 2009.
• Makarucha R., Zasady prawa jako czynnik zapewniający aksjologiczną spójność systemu
  prawa, „Folia Iuridica Wratislaviensis” 2014, No.. 3(2).
• Małajny R.M., [in:] Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym, ed. R.M. Małajny,
  Warsaw 2013.
• Małajny R.M., Trzy teorie podzielonej władzy, Katowice 2003.
• Maroń G., Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni prawa i orzecznictwie
  konstytucyjnym, Poznań 2011.
• Masternak‑Kubiak M., Przestrzeganie prawa międzynarodowego w świetle Konstytucji
  RP, Warsaw 2003.
• Müller W., Die Entscheidung des Grundgesetzes für die gemeindliche Selbstverwaltung im
  Rahmen der Europäischen Integration, Baden-Baden 1992.
• Nierhaus M., Selbstverwaltungsgarantie und wirtschaftliche Betätigung der Kommunen,
  HKWP 2011, Kommunale Wirtschaft, Band 2.
• Niewiadomski Z., Samorząd terytorialny w warunkach współczesnego państwa kapitalistycznego,
  Warsaw 1989.
• Nowacki J., Samorząd terytorialny w administracji publicznej, Warsaw 1997.
• Panejko J., Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Paris 1926 [reprint Warsaw 1990].
• Pietrzyk-Reeves D., Idea społeczeństwa obywatelskiego, Toruń 2012.
• Piotrowski R., Zasada podziału władz w Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2007, No. 4(81).
• Płowiec W., Wstęp do Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego,
  „Przegląd Sejmowy” 2010, No. 1.
• Priet F., Droit des collectivités territoriales, Dalloz, Paris 2009.
• Pułło A., Zasada ochrony społeczeństwa obywatelskiego w systemie zasad konstytucyjnych,
  „Gdańskie Studia Prawnicze” 2012, No. 28.
• Pułło A., Zasady ustroju politycznego państwa. Zarys wykładu, Gdańsk 2014.
• Sarnecki P., Idea samorządności w strukturze społeczeństwa obywatelskiego, [in:] Samorządy
  w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, eds. Z. Witkowski, A. Bień-Kacała, Toruń 2013.
• Sarnecki P., nota 2 do art. 9, [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, vol.
  5, ed. L. Garlicki, Warsaw 2007.
• Sarnecki P., Systematyka konstytucji, [in:] Charakter i struktura norm Konstytucji, ed.
  J. Trzciński, Warsaw 1997.
• Schaffarzik B., Der Schutz der kommunalen Selbstverwaltung im europäischen Mehrebenensystem,
  HKWP 2007, Grundlagen und Kommunalverfassung, Band 1.
• Schaffarzik B., Handbuch der Europäischen Charta der kommunalen Selbstverwaltung,
  Stuttgart 2002.
• Skrzydło-Niżnik I., Model ustroju samorządu terytorialnego w Polsce na tle zagadnień
  ustrojowego prawa administracyjnego, Cracov 2007.
• Szewc T., Charakterystyka Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, „Samorząd
  Terytorialny” 2003, No. 1–2.
• Szewc T., Dostosowanie prawa polskiego do zasad Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego,
  Bydgoszcz-Katowice 2006.
• Szewc T., Formy realizacji prawa do samorządu w Europejskiej Karcie Samorządu Terytorialnego
  i w prawie polskim, „Państwo i Prawo” 2004, No. 7.
• Szewc T., Uwagi w sprawie ratyfikacji Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego,
  „Państwo i Prawo” 2000, No. 9.
• Szyszkowski W., Beniamin Constant. Doktryna polityczno-prawna na tle epoki, Warsaw-
  Poznań-Toruń 1984.
• Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (Od dogmatyki
  do teorii), Toruń 2014.
• Tuleja P., Pojęcie zasady konstytucyjnej, [in:] Zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej
  w nowej konstytucji, ed. K. Wójtowicz, Wrocław 1997.
• Tuleja P., Zasady konstytucyjne, [in:] Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych,
  ed. P. Sarnecki, Warsaw 1997.
• Wilson D., Game C., Local Government in the United Kingdom, Palgrave Macmillan 2006.
• Winczorek P., Konstytucja i wartości, [in:] Charakter i struktura norm Konstytucji, ed.
  J. Trzciński, Warsaw 1997.
• Wojtyczek K., Formy konstytucjonalizacji zasad konstytucyjnych, [in:] Konstytucjonalizacja
  zasad i instytucji ustrojowych, ed. P. Sarnecki, Warsaw 1997.
• Wronkowska S., Sposoby pojmowania „zasad prawa”, „Państwo i Prawo” 1972, No. 10.
• Wykrętowicz S., Samorząd jako wyraz demokracji obywatelskiej, [in:] Samorząd w Polsce –
  istota, formy, zadania, ed. S. Wykrętowicz, Poznań 2004.
• Ziembiński Z., Wstęp do aksjologii dla prawników, Warsaw 1990.