Instytucje ombudsmańskie w szkołach wyższych a zasada ich autonomii

Ombudsman Institutions in Universities and the Principle of Their Autonomy

The constitutionally guaranteed principle of autonomy of universities, necessary for the implementation of the mission of the system of higher education and science means, among other things, that the authorities of higher education institutions must be left with the sphere of free decision on matters of internal organization. In view of the problems that occur in the life of academic communities, related, among others, to the implementation of the principle of equality and non-discrimination, the need to provide special protection for persons with disabilities, the authors reflect on the need to create ombudsman institutions in universities, indicating the principles on the basis of which such bodies could be created and operate in such a way that it could be reconciled with the principle of autonomy of universities.

Konstytucyjnie zagwarantowana zasada autonomii szkół wyższych, niezbędna dla realizacji misji systemu szkolnictwa wyższego i nauki oznacza m. in., że władzom szkół wyższych musi być pozostawiona sfera swobodnego decydowania o sprawach organizacji wewnętrznej. Wobec problemów, które występują w życiu społeczności akademickich, związanych m. in. z realizacją zasady równości i zakazu dyskryminacji, potrzeby zapewnienia szczególnej ochrony osobom z niepełnosprawnościami, autorzy zastanawiają się nad potrzebą utworzenia instytucji o charakterze ombudsmańskim w szkołach wyższych, wskazując zasady w oparciu o które tego typu organy mogłyby być tworzone i działać tak, by dało się to pogodzić z zasadą autonomii szkół wyższych.

REFERENCES:

• Bartoszewicz M., Komentarz do art. 70, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
• Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 70, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021.
• Gajda A., Kierunki rozwoju instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, Warszawa 2013.
• Garlicki L., Derlatka M., Komentarz do art. 70, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, red. M. Zubik, Warszawa 2016.
• Izdebski H., Minister nie może nie może ograniczać autonomii uczelni, https://www.prawo.pl/student/autonomia-uczelni-w-konstytucji-i-ustawie-20-prof-izdebski,504235.html
• Kiebała A., Autonomia szkół wyższych, [w:] Szkolnictwo wyższe w Polsce. Ustrój – prawo – organizacja, red. Waltoś, A. Rozmus, Rzeszow 2009.
• Klincewicz K., Autonomia uczelni w Polsce – stan na grudzień 2020 r., https://monitorakademicki.org/autonomia-uczelni-w-polsce-stan-na-grudzien-2020-r
• Kudej M., Kilka uwag o pojęciu woli ludu pracującego, [w:] Konstytucja w społeczeństwie obywatelskim. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Witolda Zakrzewskiego, red. K. Działocha, M. Grzybowski, P. Sarnecki, E. Zwierzchowski, Krakow 1989.
• Stec P., Komentarz do art. 4, [w:] Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, LEX/el. 2017.
• Wieczorek J., Drogi i bezdroża nauki w Polsce. Analiza zasadności wprowadzenia w Polsce zaleceń Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu Postępowania przy Rekrutacji Naukowców, Krakow 2008.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000.
• Woźnicki J., Komentarz do art. 17, [w:] I. Degtyarova, M. Dokowicz, M. Hulicka, T. Jędrzejewski, A. Mrozowska, P. Wojciechowski, J. Woźnicki, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz, Warszawa 2019.