Zachowanie tajemnicy spowiedzi w sprawach karnych, cywilnych i administracyjnych jako warunek realizacji konstytucyjnego prawa do wolności sumienia i religii

Confessional Secrecy in Criminal, Civil and Administrative Cases as a Condition for the Implementation of the Constitutional Right to Freedom of Conscience and Religion

The text is devoted to the issue of protection of the secret of confession provided on the basis of criminal trial, civil and administration process. This secret is the immanent element of the rites of persons exercising their freedom of conscience and religion under Art. 53 sec. 1 of the Constitution. Freedom of conscience and religion is one of the most important. The differences in the approach to clergy witnesses and possible solutions for the unification of mechanisms governing their interrogation were presented.

Tekst poświęcony jest problematyce ochrony udzielanej na gruncie procesu karnego, cywilnego i administracyjnego tzw. tajemnicy spowiedzi. Tajemnica ta stanowi immanentny element obrzędów korzystających – na podstawie art. 53 ust. 1 Konstytucji RP– z wolności sumienia i religii, zaliczanej do ważniejszych praw i wolności obywatelskich. Przedstawiono różnice zachodzące w podejściu do świadków – duchownych oraz możliwe rozwiązania w zakresie ujednolicenia mechanizmów rządzących ich przesłuchaniem.

REFERENCES:

• Bojarski D., Tajemnica spowiedzi w postępowaniu karnym, [w:] Katalog dowodów w postępowaniu karnym, red. P. Czarnecki, M. Czerwińska, Warszawa 2014.
• Demendecki T., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany, t. I, 1–729, Warszawa 2020.
• Gaberle A., Dowody w sądowym procesie karnym, Krakow 2007.
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–467, Warszawa 2014.
• Knoppek K., komentarz 16 do art. 261, [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Artykuły 1–366, t. I, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021.
• Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1–296, t. I, red. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Warszawa 2007.
• Krukowski J., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000.
• Kurzępa B., Zakazy dowodzenia w procesie karnym, „Prokurator” 2002, nr 2.
• Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Katowice 2001.
• Mogilnicki A., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Krakow 1933.
• Pachnik K., Odpowiedzialność karna duchownego przed sądem powszechnym, „Prokurator” 2011, nr 3–
• Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania karnego i przepisów wprowadzających tenże kodeks, Krakow 1933.
• Pirog M., Tajemnica spowiedzi świętej w prawie kanonicznym, polskim procesie cywilnym i karnym, „Studia Paradyskie” 2015, nr 25.
• Rakoczy B., Tajemnica spowiedzi w polskim postępowaniu cywilnym, karnym i administracyjnym, „Przegląd Sądowy” 2003, nr 11–
• Sowiński P.K., Prawo świadka do odmowy zeznań w procesie karnym, Warszawa 2004.
• Stefański R.A., Przegląd orzecznictwa Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego materialnego za lata 1991–1993, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1995, nr 3–
• Strzała M., Prawo odmowy zeznań przez duchownego w polskiej i niemieckiej procedurze cywilnej – analiza prawno-porównawcza, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2018, t. 21.
• Szymański M., Tajemnica spowiedzi w prawie polskim – stan aktualny i propozycje zmian, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2017, nr 4.
• Świst G., Wolność sumienia i religii w Konstytucji RP z 1997 roku w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym, „Studia Gdańskie” 2018, t. XLII.
• Waltoś, Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
• Wielec M., Naruszenie zakazu dowodowego tajemnicy spowiedzi w prawie karnym (materialnym i proceduralnym), „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2012, nr 4.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji RP, Warszawa 2012.