Zasada równości w wyborach do organów samorządów zawodów zaufania publicznego

The Principle of Equality in Elections to Bodies of Self- Governments of Public Trust Professions

The aim of this article is to demonstrate that the constitutional principles relating to elections to public authorities should mutatis mutandis be the benchmark for elections to the bodies of self-government of public trust professions. The principle of equality of the electoral law is of particular importance in this area. The analysis has been carried out on the basis of the Polish Constitution, the case law of the Constitutional Tribunal and the laws and internal acts regarding professional self-governments. It follows that a breach of the principle of equality in the internal acts of a professional self-government may be grounds for declaring them unlawful. Whereas, laws concerning these self-governments should enable the scrutiny of elections. The considerations lead to the conclusion that topics combining the position of professional self-governments and democratic standards of the election law can be a field of interesting research in the domain of constitutional law.

Celem artykułu jest wykazanie, że konstytucyjne zasady odnoszące się do wyborów do organów władz publicznych powinny mutatis mutandis być wzorcem dla wyborów do organów samorządów zawodowych. Szczególną wagę w tym obszarze należy przypisać zasadzie równości prawa wyborczego. Analiza tematu została przeprowadzona na gruncie przepisów Konstytucji RP, orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz ustaw i aktów wewnętrznych normujących funkcjonowanie samorządów zawodowych. Wynika z niej, ze naruszenie zasady równości w aktach wewnętrznych samorządu zawodowego może być przesłanką stwierdzenia ich niezgodności z prawem, natomiast ustawy dotyczące tych samorządów powinny umożliwiać przeprowadzenie kontroli przebiegu wyborów. Przedstawione rozważania prowadzą do wniosku, że tematy łączące pozycję samorządów zawodowych oraz demokratyczne standardy prawa wyborczego mogą być polem interesujących badań w dziedzinie prawa konstytucyjnego.

REFERENCES:

• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
• Borysiak W., Bosek L., Objaśnienia do art. 32, [w:] Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1–86, t. 1, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Chmaj M., Komentarz do Konstytucji RP. Art. 30, 31, 32, 33, Warszawa 2019.
• Dąbrowski K., Zawody zaufania publicznego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2022.
• Garlicki L., Artykuł 32, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 2, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Jaroszyński T., Komentarz do uchwały Nr 10/2010 IX Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 6 listopada 2010 r. w sprawie zasad przeprowadzania wyborów do organów samorządu radców prawnych, liczby członków tych organów oraz trybu ich odwoływania, a także podejmowania uchwał przez organy samorządu, Warszawa 2020.
• Kowalczyk T., Charakter i znaczenie zasady powszechności prawa wyborczego – przegląd stanowisk we współczesnej doktrynie polskiej, „Studia Iuridica Toruniensia” 2016, t. XVIII.
• Kowalczyk T., Znaczenie zasady równości prawa wyborczego w prawie polskim przed wejściem w życie Kodeksu wyborczego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2013, nr 2.
• Mrożek J., Samorząd zawodowy a pojęcie administracji publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019, nr 2.
• Składkowski K., Zasada równości wyborów w polskich wyborach parlamentarnych na mocy kodeksu wyborczego, [w:] Kodeks wyborczy. Wstępna ocena, red. K. Skotnicki, Warszawa 2011.
• Sokala A., Podstawowe zasady prawa wyborczego, [w:] A. Sokala, B. Michalak, P. Uziębło, Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa 2013.
• Szydło M., Objaśnienia do art. 17, [w:] Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1–86, t. 1, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Tuleja P., Artykuł 32, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2021.
• Urbaniak K., Wybory jako demokratyczny sposób kreowania organów władzy publicznej a dobro wspólne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1.
• Uziębło P., Realizacja zasady równości wyborów do organu stanowiącego miast na prawach powiatu, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 2.