Modele ustrojowe stolicy Polski i wybranych państw Unii Europejskiej

System Models of the Capital of Poland and Selected European Union Countries

Regulations concerning the position, status and model of functioning of capitals in European countries have not been unified. Both Poland and other European Union countries use their own, autonomous solutions. It is a fact that there are a lot of similarities in this area, but nevertheless they do not have formal, legal, regulatory or directive conditions. The many similarities have historical or geopolitical roots. A number of regulations are also related to the care for the stability of legal solutions, the organizational stability of the state and international bodies and institutions. The conducted analysis allows, however, to distinguish three main organizational models, which have certain advantages, but also negative management and organizational aspects.

Regulacje dotyczące pozycji, statusu oraz modelu funkcjonowania stolic w państwach europejskich nie zostały zunifikowane. Tak Polska, jak i inne kraje Unii Europejskiej korzystają z własnych, autonomicznych rozwiązań. Faktem jest, że w tym obszarze występuje sporo podobieństw, niemniej jednak nie mają one uwarunkowań formalnoprawnych, rozporządzeniowych czy dyrektywalnych. Liczne podobieństwa mają swoje korzenie historyczne lub geopolityczne. Szereg regulacji związanych jest też z dbałością o stabilność rozwiązań prawnych, stałość organizacyjną państwa oraz organów i instytucji międzynarodowych. Przeprowadzona analiza pozwala jednak wyodrębnić trzy główne modele organizacyjne, które mają pewne zalety, ale także i negatywne aspekty zarządczo – organizacyjne.

REFERENCES:

• Faliński S., Warszawski samorząd terytorialny w latach 1990–2002. Geneza, ustrój, idee ustrojowe, aktywność, Warszawa 2013.
• Faliński S., Warszawskie warianty, zrealizowane i niezrealizowane koncepcje ustroju Warszawy w latach 1990–2002, Siedlce 2013.
• Giejłaszewska G., Prawne uwarunkowania decentralizacji zadań publicznych w Polsce, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018, nr 2.
• Kieres L., Decentralizacja w ujęciu Konstytucji RP. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, „Samorząd Terytorialny” 2020, nr 3.
• Oniszczuk J., Samorząd terytorialny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2002.
• Szymańska D., Urbanizacja na świecie, Warszawa 2007.
• Szymczak A., Przekazywanie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego – gwarancje konstytucyjne, „Finanse Komunalne” 2019, nr 10.
• Tuleja P., Komentarz do art. 16, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja, Warszawa 2019.
• Wojtaszczyk K.A., Jakubowski W., Struktura współczesnego państwa, [w:] Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Warszawa 2007.
• Zawadzka B., Niespójności i sprzeczności w ustawodawstwie samorządowym, „Przegląd Legislacyjny” 1996, nr 2.
• Zieliński E., Nauka o państwie i polityce, Warszawa 1999.