Obowiązek szczególnej staranności dziennikarza przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych

The Journalist’s Obligation of Special Care and Diligence in Collecting and Using Press Materials

The aim of the article is to establish the content of the concept of special diligence indicated in art. 12 sec. 1 of the Press Law, the obligation to exercise due diligence in collecting and usage press materials. The content of Art. 355 § 2 of the Civil Code as specifying what the diligence is expected from professionals. It was considered whether the exercise of “due diligence” in collecting the materials would exclude the unlawfulness of the journalist’s actions, if it turned out that, despite this diligence, false information was provided. The effects of failure to exercise due diligence in the matter of journalist’s liability were discussed, based on the analysis of jurisprudence that due diligence is required at all stages of collecting and usage press materials. The problem of due diligence was confronted with the journalist’s actions in defense of an important social interest.

Celem artykułu jest ustalenie, w oparciu o stanowisko orzecznictwa i poglądy doktryny, treści pojęcia szczególnej staranności wskazanej w art. 12 sek. 1 Prawa prasowego obowiązek dochowania należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych. Artykuł zwraca uwagę na różnice w pojmowaniu „należytej staranności” w odniesieniu do wielu zawodów, zwłaszcza medycznych, oraz „szczególnej staranności” nałożonej na dziennikarzy. Treść art. 355 § 2 k.c. jako określające, jakiej staranności oczekuje się od profesjonalistów. Rozważano, czy dochowanie „szczególnej staranności” przy zbieraniu materiałów wykluczyłoby bezprawność działań dziennikarza, gdyby okazało się, że mimo tej staranności podano nieprawdziwe informacje. Omówiono skutki niedochowania szczególnej staranności w kwestii odpowiedzialności dziennikarza, opierając się na analizie orzecznictwa, zgodnie z którą należyta staranność wymagana jest na wszystkich etapach zbierania i wykorzystywania materiałów prasowych. Problem szczególnej staranności skonfrontowano z działaniami dziennikarza w obronie ważnego interesu społecznego, a na koniec przedstawiono zakres szczególnej staranności wymaganej od dziennikarza.

REFERENCES:

• Borysiak W., Kilka uwag o pojęciu należytej staranności w warunkach regulowanych przez prawo medyczne, „Studia Prawa Prywatnego” 2020, nr 3–4.
• Buchała K., Przestrzeganie zasad ostrożności a problem bezprawności czy winy, „Państwo i Prawo” 1964, z. 1.
• Dąbrowa J., Wina jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej, Wrocław 1968.
• Ferenc-Szydełko E., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2013.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2002.
• Glanowski G., Umowa o świadczenie zdrowotne, Warszawa 2019.
• Kamiński I.C., Ograniczenia swobody wypowiedzi dopuszczalne w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza krytyczna, Warszawa 2010.
• Kordasiewicz B., Jednostka wobec środków masowego przekazu, Wrocław–Warszawa– Kraków 1991.
• Lis W., Wiśniewski P., Husak Z., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2012.
• Matscher F., Idéalisme et réalisme dans la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme, [w:] Protection des droits de l’hommme: le perspective europeenne, Protecting Human Rights: The European Perspective, Studies in memory of Rolv Ryssdal, red. F. Matscher, H. Petzold, L. Wildhaber, Köln 2000.
• Michalski B., Podstawowe problemy prawa prasowego, Warszawa 1998.
• Nowikowska M., Sieńczyło-Chlabicz J., Obowiązek szczególnej staranności w świetle ustawy prawo prasowe, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2009, nr 3.
• Prawo prasowe. Komentarz, red. B. Kosmus, G. Kuczyński, Warszawa 2018.
• Sieńczyło-Chlabicz J., Bezprawność nieprawdziwości zarzutu w publikacji prasowej. Glosa do uchwały SN z 18 lutego 2005 r., III CZP, 53/04, „Państwo i Prawo” 2005, nr 7.
• Sieńczyło-Chlabicz J., Granice dopuszczalnej krytyki osób publicznych, glosa do wyroku SN z 5 kwietnia 2002 r., II CKN 1095/99, „Przegląd Prawa Handlowego” 2004, nr 3.
• Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1985, t. III.
• Sobczak J., Kontratyp dozwolonej krytyki, [w:] Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, red. M. Mozgawa, Warszawa 2013.
• Sobczak J., Podstawy wolności słowa. Uwarunkowania aksjologiczne i normatywna ochrona w obliczu zmian, [w:] Prawo prasowe między wymogami prawa nakazami etyki a oczekiwaniami rynku, red. J. Sobczak, K. Chałubińska-Jentkiewicz, Toruń 2016.
• Sobczak J., Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2008.
• Sobczak J., W kwestii pojęcia interesu w prawie karnym, [w:] Między nauką a praktyką prawa karnego. Księga Jubileuszowa Profesora Lecha Gardockiego, red. Z. Jędrzejewski, M. Królikowski, Z. Wiernikowski, S. Żółtek, Warszawa 2014.
• Sobczak J., Wolność sztuki, twórczości artystycznej, satyry. Czy istnieje kontratyp sztuki? Regulacje europejskie a rozwiązania polskiego systemu prawnego, [w:] Uniwersalny i regionalny wymiar ochrony praw człowieka. Nowe wyzwania – nowe rozwiązania, t. 3, red. J. Jaskiernia, Warszawa 2014.
• Sośniak M., Należyta staranność, Katowice 1980.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa 2003, t. IV, red. S. Dubisz.
• Warchoł M., Szczególna staranność dziennikarza a karalność zniesławienia, „Palestra” 2013, nr 9–10.
• Warkałło W., Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania wg kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” 1985, z. 8–9.
• Zaremba M., [w:] K. Drozdowicz, M. Łoszewska-Ołowska, M. Zaremba, Prawo prasowe. Komentarz, Warszawa 2018.