Ochrona dóbr osobistych naruszonych w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa

Protection of Personal Rights in the Context of Canonical Proceedings for Nullity of Marriage

Article demonstrate that secrecy of the canonical process and the constitutional guarantee of autonomy and state allowed to the Catholic Church do not preclude the possibility of seeking protection of personal rights breached at a state forum in the canonical process of declaring nullity of a marriage. It specifies evidence limitations that result from the provisions of canon law. Copies and transcripts from case files are not issued in the canonical proceeding. The only documents that the party has at its disposal will be a copy of the claim and the sentence. The author analyses the provisions of canon law and common law to demonstrate that the request by state organs of case files in canonical process will evidence a breach of the principle of the autonomy and independence of the Catholic Church. Furthermore, the author presents the conditions that a breach must meet in order to be considered unlawful.

Przedmiotem opracowania jest wykazanie, iż tajność procesu kanonicznego oraz konstytucyjna gwarancja autonomii i niezależności Kościoła katolickiego od państwa, nie niweczy możliwości dochodzenia ochrony dóbr osobistych naruszonych w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa na forum państwowym. Wskazuje jednak, jakie ograniczenia dowodowe wynikają z przepisów prawa kanonicznego. W kanonicznym procesie nie wydaje się kopii i odpisów z akt sprawy. Jedynymi dokumentami, którymi dysponuje strona będzie więc kopia skargi powodowej oraz wyrok zapadły w sprawie. Autor dokonując analizy przepisów prawa kanonicznego oraz prawa powszechnego wykazuje, iż żądanie przez organy państwowe akt sprawy o nieważność małżeństwa będzie przejawem łamania konstytucyjnej zasady autonomii i niezależności Kościoła katolickiego. Ponadto Autor przedstawia również warunki jakie musi spełniać naruszenie, aby mogło być uznane za bezprawne.

REFERENCES:

• Brzemia-Bonarek A., Dopuszczalność dowodów zdobytych w sposób niegodziwy w kanonicznym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, Katowice 2007.
• Gajda P., Sankcje w Kościele: w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II oraz późniejszych zmian i uzupełnień: studium kanoniczno-pastoralne, Tarnów 2008.
• Góralski W., Studia nad małżeństwem i rodziną, Warszawa 2007.
• Góralski W., Pieńdyk A., Zasada niezależności i autonomii państwa i Kościoła w Konkordacie Polskim z 1993 r., Warszawa 2000.
• Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1957.
• Krukowski J., Państwo i Kościół, Podstawy relacji prawnych, Lublin 2000.
• Krukowski J., Prawa wiernych do dobrej opinii i do własnej intymności: komentarz do kan. 220 KPK z 1983 r., „Prawo Kanoniczne” 1996, nr 39/3–4.
• Misztal-Konecka J., Dokonywanie czynności procesowych przed sądem kościelnym jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych. Glosa do wyroku sądu apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 stycznia 2017 r, I ACa 676/16, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2020, nr 23.
• Piątkowski J., Pojęcie spadku i jego zakres, [w:] System prawa cywilnego. Prawo spadkowe, red. J. Piątkowski, Wrocław 1976.
• Skonieczny P., Pojęcie dobrego imienia (bona fama) w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Jana Pawła II na podstawie kan. 220, „Prawo Kanoniczne” 2009, nr 52/1–2.
• Sobański R., Czy dokumenty prywatne zdobyte w sposób niegodziwy są dopuszczalne jako dowody w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa?, „Ius Matrimoniale” 2013, nr 8(14).
• Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1979.
• Zoll F., Prawa osobiste w zarysie ze stanowiska prawa prywatnego austriackiego, „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” 1903, r. IV.