The Polish AML System as a Threat to the Realization of Constitutional Freedoms and Rights – Overview of the Problem

The paper is an attempt to diagnose the visible phenomenon, though still informal, of forced privatization of tasks assigned to law enforcement authorities within the current Polish legal system of counteracting money laundering and financing terrorism. It is also an attempt to assess the situation when law enforcement and supervisory institutions as well as cooperating bodies marginalize their duties connected to preventive and investigative activities. The author advances the thesis that shifting the point of gravity of the indicated actions to the obligated entities (mainly of a non-public character) leads to an unacceptable, from the point of view of constitutional principles, threat to freedoms and rights and constitutes an obligation that does not fit into the conditions specified in art. 31 of the Constitution. The article is a picture of reality.

Polski system AML jako zagrożenie realizacji konstytucyjnych wolności i praw – zarys problemu

Artykuł jest próbą diagnozy dostrzegalnego, choć niesformalizowanego zjawiska przymusowej prywatyzacji zadań organów ścigania w ramach obowiązującego w Polsce systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Jest on również próbą dokonania oceny systemowego marginalizowania przez organy ścigania oraz instytucje nadzorcze, a także jednostki współpracujące obowiązków, które stoją u podstaw działań prewencyjnych i wykrywczych w ramach posiadanych kompetencji. Autor stawia tezę, że przeniesienie środka ciężkości wskazanych działań na podmioty obowiązane (głównie o charakterze niepublicznym) prowadzi do nieakceptowalnego z punktu widzenia zasad konstytucyjnych zagrożenia wolności i praw oraz stanowi obowiązek nie mieszczący się w warunkach określanych przez art. 31 Konstytucji.

REFERENCES:

• Bator A., Kozak A., Prawodawca racjonalny, [in:] Wprowadzenie do nauk prawnych. Leksykon tematyczny, ed. A. Bator, Warszawa 2016.
• Bociek A., Problematyka zgodności art. 168b k.p.k. z normami wyższego rzędu, “Prokuratura i Prawo” 2021, no. 12.
• Mistygacz M., Rozliczalność prokuratury – ujęcie instytucjonalne, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, no. 1.
• Młynarska-Sobaczewska A., Między oczekiwaniami a efektami. Analiza skutków regulacji ex post jako instrument w procesie legislacyjnym, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, no. 5.
• Sulikowski A., Konstytucjonalizm wobec „zemsty postmodernistów”, “Przegląd Prawa i Administracji” 2017, t. CX.
• Uliasz J., Tajemnica zawodowa adwokatów i radców prawnych jako gwarancja ochrony sfery prywatnej jednostki, “Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, no. 4.
• Wasiak D., Argument z porządku publicznego jako uzasadnienie technik panoptycznych w dyskursie prawnym, Lublin 2016.