Завод «Gerlach i Pulst» в Украине (1915–1925 гг.): польский след в истории украинского станкостроения

  • Author: Наталия Анненкова (Natalia Annienkowa)
  • Institution: Narodowy Uniwersytet Techniczny „Charkowski Instytut Politechniczny”
  • Year of publication: 2016
  • Source: Show
  • Pages: 79-99
  • DOI Address: https://doi.org/10.15804/so2016105
  • PDF: so/9/so905.pdf

“Gerlach & Pulst” plant in Ukraine (1915–1925 yrs.): Polish trace in the history of Ukrainian machine-tool industry

Describes the history of the plant “Gerlach & Pulst” in Ukraine since its evacuation in Kharkiv (1915) until the final liquidation of the enterprise as a machine-tool in 1925. Analyzes the work of the plant in contexts: existing social and political situation, the current status of the machine tool industry and the domestic industry as a whole. Establishes the production organization concept and the role of “Gerlach & Pulst” in the formation of Ukrainian machine-tool. Confirms leading position of the plant in global machine-tool industry in the early 20th century. Determines that the major source of the company success in Ukraine was a highly qualified staff of the workers and employees who had evacuated from Poland. Lack of adequate labor force in the region led to the fact that after the homecoming of the Polish contingent there was no one to effectively use the available production capacity, and the factory as a machine-tool company lost its importance and was disbanded. Nevertheless, with the growth of regional scientific and technical knowledge, the organizational principles and production technology introduced by “Gerlach & Pulst” workers in Ukraine were developed in the newly organized local machine-tool plants.

Opisano historię warszawskiej fabryki obrabiarek „Gerlach i Pulst” od czasu ewakuacji do Charkowa (1915 r.) do jej likwidacji ostatecznej jako zakładu warsztatowego w 1925 r. Przeanalizowano pracę fabryki w kontekstach: ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej, prądów rozwoju przemysłu obrabiarkowego i przemysłu krajowego w ogóle. Przedstawiono koncepcję organizacji produkcji i rolę „Gerlach i Pulst” w tworzeniu obrabiarkowego przemysłu ukraińskiego. Potwierdzono wiodącą pozycję fabryki w światowym przemyśle obrabiarkowym. Określono, że głównym źródłem udanej pracy zakładu na Ukrainie była wykwalifikowana załoga, która została ewakuowana z Polski. Brak odpowiedniego zaplecza zawodowego w okręgu spowodował, że po powrocie kontyngentu polskiego do ojczyzny nie było kim efektywnie obsadzić istniejących obiektów przemysłowych, ze względu na to, że fabryka jako zakład obrabiarkowy straciła wartość i została zamknięta. Jednak zasady organizacyjne i technologie produkcyjne, jakie zostały przyniesione do Ukrainy przez polskich pracowników „Gerlach i Pulst”, wniosły swój wkład w nowo organizowane lokalne obiekty tego typu.

REFERENCES:

  • Государственный архив в Харьковской области:
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 3
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 4
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 6
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 15
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 23
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 24
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 51
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 52
  • Ф. 562, Оп. 1, Д. 382
  • Ф. 562, Оп. 2, Д. 1
  • Ф. 562, Оп. 2, Д. 4
  • Ф. 562, Оп. 2, Д. 5
  • Ф. 922, Оп. 1, Д. 160
  • Ф. 922, Оп. 1, Д. 181
  • Ф. Р-1354, Оп. 1, Д. 542
  • Ф. Р-1354, Оп. 1, Д. 543
  • Ф. Р-1354, Оп. 1, Д. 721
  • Ф. Р-1354, Оп. 3, Д. 53
  • Аннєнкова Н., Виробництво верстатного обладнання на Харківському заводі Російського паровозобудівного і механічного товариства (кінець ХІХ – початок ХХ ст.), „Вісник Національного технічного університету «ХПІ». Серія: Історія науки і техніки” 2014, № 59 (1101).
  • Аннєнкова Н., Етапи формування верстатобудівної галузі в Українській РСР), [в:] Матеріали 12-ї Всеукраїнської наукової конференції: Актуальні питання історії науки і техніки (3–5. 10. 2013 р., Конотоп), Київ 2013.
  • Аннєнкова Н., Робота заводу «Герлях і Пульст» на українських теренах в умовах Першої Світової війни (1915–1918 рр.), „Військово-науковий вісник” 2013, Вип. 20.
  • Макаревич Н., Работа американских машиностроительных заводов по впечатлениям последней поездки и условия рынка, „Вестник инженеров” 1916, № 17.
  • Piłatowicz J., Fabyka „Gerlach i Pulst” do roku 1918, „Rocznik Warszawski” 1995, № 10.

Ukrainian industry Kharkov “Gerlach & Pulst” factory rozwój przemysłowy przemysł ukraiński Charków 1915–1925 fabryka „Gerlach i Pulst” industrial development

Message to:

 

 

© 2017 Adam Marszałek Publishing House. All rights reserved.

Projekt i wykonanie Pollyart