Las bañistas de Raquel Forner: mujeres modernas

Las bañistas of Raquel Forner: Modern Women

Argentine painter Raquel Forner (1902-1988) has an outstanding place in the national art historical literature, where her work appears regularly from the founding narrative of critic and art historian José León Pagano in the late 1930s. Her double description as heroine of the avant-garde and as weaver of the antifascist flag has kept partially veiled her active participation in the construction of the various variants of the icon ography of the modern woman, a relevant topic in the Argentine art of the 1920s and 1930s. Far from the mourning women that have sustained her entry into the histories of national art, her modern women have strong bodies and powerful gestures. From a series of works associated with the figure of the bather, painted in 1928 and 1929, we will explore the visual construction of a modern femininity, interested in new activities and new scenarios. Far from being a peculiarity of Raquel Forner, this subject permeated the production of other artists who, in various media, dedicated themselves to unfold the visual characteristics of the new feminine appearance and of the social places recently opened to the women. From the celebrated photographer Annemarie Heinrich to the very little known painter Lucrecia Moyano, the concern with this subject was commonplace for many women artists of the 1920s and 1930s.

Las bañistas autorstwa Raquel Forner: współczesne kobiety

Argentyńska malarka Raquel Forner (1902–1988) zajmuje wybitną pozycję w krajowej literaturze historycznej. Jej twórczość pojawia się tam regularnie od momentu utworzenia narracji założycielskiej stworzonej przez historyka sztuki José Leóna Pagano pod koniec lat 30. XX wieku. Przypisywana jej podwójna rola – bohaterki awangardy i twórczyni flagi antyfaszystowskiej – po części przesłania jej aktywny udział w konstruowaniu różnych wariantów ikonografii współczesnej kobiety, tematu odgrywającego ważną rolę w argentyńskiej sztuce lat 20. i 30. XX wieku. W odróżnieniu od rozpaczających niewiast, które przetrwały w narodowej historii sztuki, jej kobiety mają silne ciała i potężne gesty. Na podstawie serii prac związanych z postacią kąpiącej się kobiety, namalowanych w latach 1928 i 1929, przebadana została wizualna konstrukcja nowoczesnej kobiecości, zainteresowana nowymi działaniami i nowymi scenariuszami. Temat ten, będący początkowo domeną twórczości Raquel Forner, z czasem przeniknął do dzieł innych artystów, którzy – korzystając z różnych mediów – poświęcili się rozwijaniu cech wizualnych nowego kobiecego wyglądu i nowej pozycji kobiety w społeczeństwie. Temat ten był powszechnie podejmowany przez wiele artystek w latach 20. i 30. Odnajdujemy go nie tylko w pracach znanej fotografki Annemarie Heinrich, ale także w dziełach mało znanej malarki Lucrecii Moyano.

BIBLIOGRAFIA:

• C. Altamirano, B. Sarlo, Ensayos argentinos. De Sarmiento a la vanguardia, Buenos Aires 1997.
• A. Chiabra Acosta, 1920-1932: críticas de arte argentino, Buenos Aires 1934.
• G. Dorival, Raquel Forner, Buenos Aires 1942.
• La mujer que desafía el sol de verano… juega con su belleza, “El Hogar”, 6 de diciembre de 1935, sin paginar.
• G. Gluzman, Trazos invisibles. Mujeres artistas en Buenos Aires (1890-1923), Buenos Aires 2016.
• L. Marechal, Un cuadro rechazado, “Martín Fierro”, 17 de octubre de 1925, p. 177.
• La Prensa, Constituye un conjunto digno de alabanza el XVIII Salón Nacional de Bellas Artes, “La Prensa”, 20 de septiembre de 1928, sin paginar.
• La Prensa, Se inauguró ayer oficialmente el XX Salón Nacional de Bellas Artes, “La Prensa”, 21 de septiembre de 1930, sin paginar.
• La Prensa, Nuestros artistas plásticos. La pintora Raquel Forner, “La Prensa”, 11 de enero de 1948, recorte. Archivo Museo de Artes Plásticas “Eduardo Sívori”, Carpeta Raquel Forner.
• La Razón, Notas de arte. Nuevo Salón, “La Razón”, 19 de septiembre de 1929, recorte. Archivo Fundación Forner-Bigatti.
• P. de Lusarreta, Memoranda. Recuento de año artístico, “El Hogar”, 11 de enero de 1929, p. 53.
• P. de Lusarreta, El Salón de Acuarelistas, “El Hogar”, 22 de mayo de 1931, p. 47.
• L. Nochlin, Bathers, Bodies, Beauty: The Visceral Eye, Cambridge 2006.
• J. L. Pagano, Raquel Forner, “La Nación”, 26 de septiembre de 1928, recorte. Archivo Pagano, Museo de Arte Moderno de Buenos Aires, Carpeta Raquel Forner, folio 3.
• J. L. Pagano, El arte de los argentinos, Buenos Aires 1940.
• G. Pollock, Differencing the Canon. Feminist Desire and the Writing of Art’s Histories, Londres 1999.
• Una pintora de la mujer doliente, “ Qué Sucedió en 7 Días”, 17 de octubre de 1946, pp. 34-35.
• C. Vautel, Desnudeces veraniegas, “Revista Femenina”, 3 de diciembre 1934, p. 1.
• D. Wechsler, Mujeres del mundo, Buenos Aires 2003.
• D. Wechsler, Raquel Forner: El drama, en: R. Amigo (ed.), Museo Nacional de Bellas Artes. Colección, tomo 9, Buenos Aires 2010, pp. 815-817.
• G. Whitelow, Raquel Forner, Buenos Aires 1980.
• G. Whitelow, Raquel Forner. Retrospectiva, Buenos Aires 1983.
• G. Whitelow, Raquel Forner, Buenos Aires 1998.