Grafiti en América Latina. Caso de Cuba – murales de propaganda

Graffiti on Cuba

The origins and the process of graffiti development on Cuba were different than in other parts of the continent. Due to the time of its appearance, initiators’ motivation, authors and viewers, dominating topics, graffiti was assigned an important propaganda function, supervised and controlled by the state. Subordinating street art to the revolution resulted in complete change in the character of graffiti. Propaganda murals beca me the element of public space of the country, confirming subsequent generations of viewers over the period of 50 years in necessity of permanent struggle and protection of revolution achievements. Thus, subject matter has not become messages of independent artists or average citizens, their perception of problems, expectations, but the vision and expectations of state authorities’ policy. The article is based mainly on observations and documentation gathered by the author in 2011; it presents the most important trends in the development and presence of propaganda graffiti on Cuba.

Graffiti na Kubie

Geneza i proces rozwoju graffiti na Kubie był inny niż w pozostałych częściach kontynentu. Ze względu na okres powstania, motywacje inspiratorów, autorów i odbiorców oraz dominującą tematykę graffiti nadano ważną funkcje propagandową nadzorowaną i kontrolowaną przez państwo. Podporządkowanie rewolucji sztuki ulicy doprowadziło do całkowitego odwrócenia charakteru graffiti. Murale propagandowe znalazły się w głównych przestrzeniach publicznych kraju, utwierdzając kolejne pokolenia odbiorców na przestrzeni ponad 50 lat o konieczności stałej walki i obrony osiągnięć rewolucji. Tak więc tematyka stała się nie komunikatami niezależnych autorów oraz przeciętnych obywateli, ich wizji problemów i oczekiwań, a wyrazem polityki władz. Artykuł oparty w znacznym stopniu na obserwacjach i dokumentacji autora przeprowadzonych w 2011 r. przedstawia najważniejsze tendencje w rozwoju i obecności graffiti propagandowych na Kubie.

BIBLIOGRAFIA:

• AGUIRRE 2002 – S. Aguirre S., E. Benigno, Social control In Cuba, “Latin American Politics and Society”, 44: 2, 2002, pp. 67–98.
• BARTHES 1985 – R. Barthes, Retoryka obrazu, “Pamiętnik literacki”, 76:3,1985, pp. 289–302.
• BLOCH, GAWRYCKI 2010 – N. Bloch, M. Gawrycki, Kuba,Warszawa 2010.
• CASTRO 1962 – F. Castro, O rewolucji kubańskiej: wybór przemówień, Warszawa 1962.
• COSTA 2003 – N. Costa (ed.), Brasil inspired, Berlin–London 2003.
• DESNOES 2005 – E. Desnoes, Both Faces of the Moon, “Arte al Día”, n.º 110, 2005, New York, pp. 26–31.
• DOBEK-OSTROWSKA, FRAS, OCIEPKA 1999 – B. Dobek-Ostrowska, J. Fras, B. Ociepka, Teoria i praktyka propagandy, Wrocław 1999.
• FERENC 2007 – T. Ferenc, Analiza obrazów – przegląd metod i inspiracji teoretycznych en: Acta Universitatis Lodzensis, “Folia Sociologica” n.º 32, 2007, WUŁ, Łódź, pp. 5–26.
• FITZPATRIC 2011 – M. Fitzpatric, The Graphic Generation of Revolution, en: Cuba in Transition, vol. 21, Paper and Proceedings of the Twenty- -First Annual Meeting of Association for the Study of the Cuban Economy (ASCE), Washington D.C. 2011, pp. 245–264.
• FREDERIK 2005 – L. A. Frederic, Cuba’s National Characters: Setting the stage for the Hombre Novísmo, “Journal of Latin American Anthropology”, n.º 2, 10, 2005, pp. 17–28.
• GRACZYK 2003 – M. Graczyk, Ideologia, mit, fotografia. Casus National Geographic Magazine en: Olechnicki K. (ed.), Obrazy w działaniu. Studia z socjologii i antropologii obrazu,Toruń 2003, pp. 40–78.
• GROPAS 2007 – M. Gropas, The Repatriotization of Revolutionary Ideology and Mnemonic Landscape in Present-Day Havana, “Current Anthropology”, n.º 4, 48, 2007, pp. 531–549.
• GUEVARA 1961 – E. Guevara, Kuba: wojna partyzancka, Warszawa 1961.
• GUEVARA 1965 – E. Guevara, El socialismo y el hombre en Cuba, Habana 1965.
• JAMES 1998 – L. R. James, Mural art, en: Cole R. (ed.), International Encyclopedia of Propaganda, Chicago–London 1998, pp. 48–54.
• COLE 1998 – L.R. Cole (ed.), International Encyclopedia of Propaganda, Chicago–London 1998.
• JĘDRZEJCZYK 2004 – D. Jędrzejczyk, Geografia humanistyczna miasta, Warszawa 2004.
• JOHNSON, LAKOFF 2011 – M. Johnson, J. Lakoff, Metafory w naszym życiu, Warszawa 2011.
• KULA 2005 – H. Kula, Propaganda współczesna. Istota – właściwości, Toruń 2005.
• KULA 1991 – M. Kula, Narodowe i rewolucyjne, Londyn–Warszawa 1991.
• KUNZLE 1975 – D. Kunzle, Public Graphics in Cuba: A very Cuban Form of Internationalist Art, “Latin American Perspectives”, n.º 2, 4, 1975, pp. 89–110.
• KOTARSKI 2012 – J. Kotarski, Grafiti en América Latina, parte I: Casus de Brasil, en: “Arte de América Latina – Sztuka Ameryki Łacińskiej”, Toruń, n.º 2, 2012, pp. 216–234.
• LAKOFF, WASILEWSKI 2004 – J. Lakoff, H. Wasilewski, Nie myśl o słoniu! Jak język kształtuje politykę, Warszawa 2004.
• MILLER 2000 – I. L. Miller, Religious symbolism in Cuban Political Performance, “The Drama Review”, n.º 2, 44, 2000, pp. 30–55.
• MOORE 2010 – C. Moore, Propaganda prints: a history of art in the service of social and political change, London 2010.
• OLECHNICKI 2003 – K. Olechnicki, Antropologia obrazu, Warszawa 2003.
• PINK 2009 – S. Pink, Etnografia wizualna, Kraków 2009.
• PORANKIEWICZ 2003 – A. Porankiewicz, Tag, srebro, charakter, czyli graffiti jako komunikat, en: K. Olechnicki (ed.), Obrazy w działaniu. Studia z socjologii i antropologii obrazu, Toruń 2003, pp. 43–44.
• RUIZ 2001 – M. Ruiz, Nuevo Mundo. Latin American Street Art, Berlin 2001.
• SONTAG 1970 – S. Sontag, Posters: advertisement, art, political artifact, commodity, en: S. Sontag (ed.), S. Dugald, Art of Revolution, New York 1970.
• STONER 2009 – K.L. Stoner, The cuban caricature and national identity, “The Latin Americanist”, n.º 3, 53, 2009, pp. 55–78.
• STREMER 1970 – D. Stremer, Art of Revolution, Sussex–New York 1970.
• TORRE DÍAZ 1996 – P. Torre Diaz, Cuba: Retrospectiva, situación actual y perspectivas de soluciones racionales, Varsovia 1996.
• TURNER 2007 – A. Turner, Propaganda in Havana: The Politics of Public Space and Collective Memory in the Socialist City, Philadelphia 2007.