Kompetencje profilaktyczne studentów pedagogiki w świetle badań naukowych

Preventive Competence of Students of Pedagogy in the Light of Scientific Research

The article deals with issues related to preventive competences. In the introduction, an attempt was made to define preventive competences, and then the methodological assumptions of the tests, The theoretical and cognitive goal of the presented research was to diagnose the preventive competences of teaching faculty students in Poland, Slovakia and Ukraine. The practical and implementation goal was to develop practical recommendations for educating preventive teachers in Poland, Slovakia and Ukraine. The main problem for which answers were sought was contained in the question: What are the competences of pedagogy students in teaching faculties? Specific problems: 1. What knowledge do students have about preventive measures? 2. What skills in preventive interventions do students have? 3. What experience do students have in the field of preventive measures? The research used the diagnostic survey method. The Preventive Competence Questionnaire (PCQ) was used, prepared by Sławomir Śliwa. Data analysis was developed using the IBM SPSS Statistics 19 statistical program. The research group consisted of 144 students from Poland (students of the Academy of Management and Administration in Opole) and 207 students from Slovakia (students of the University of Prešov in Prešov) and 39 students from Ukraine (students from the State Pedagogical University in Berdyansk). The research results show what level of knowledge and what level of skills in the field of preventive competences future teachers have. The article indicates areas of knowledge and skills that were rated the lowest and the highest. Finally, practical tips on educating future preventive teachers are included.

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z kompetencjami prewencyjnymi. We wstępie podjęto próbę zdefiniowania kompetencji profilaktycznych, a następnie przedstawiono założenia metodologiczne badań, wyniki i wnioski z badań. Celem teoretyczno-poznawczym prezentowanych badań była diagnoza kompetencji profilaktycznych studentów kierunków pedagogicznych w Polsce, Słowacji i Ukrainie. Celem praktyczno-wdrożeniowym było opracowanie praktycznych rekomendacji dla kształcenia nauczycieli profilaktyków w Polsce, w Słowacji i Ukrainie. Główny problem, na który poszukiwano odpowiedzi, zawierał się w pytaniu: Jakie są kompetencje studentów pedagogiki na kierunkach nauczycielskich? Problemy szczegółowe: 1. Jaką wiedzę mają studenci na temat działań profilaktycznych? 2. Jakie umiejętności w zakresie interwencji profilaktycznych posiadają studenci? 3. Jakie doświadczenie mają studenci w zakresie działań profilaktycznych? W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego – Kwestionariusz Kompetencji Profilaktycznych (PCQ), opracowany przez Sławomira Śliwę. Do analizy danych wykorzystano program statystyczny IBM SPSS Statistics 19. Grupę badawczą stanowiło 144 studentów z Polski (studenci Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu) i 207 studentów ze Słowacji (studenci Uniwersytetu Preszowskiego w Preszowie) oraz 39 studentów z Ukrainy (studenci Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Berdiańsku). Wyniki badań pokazują, jaki poziom wiedzy i umiejętności w zakresie kompetencji profilaktycznych mają przyszli nauczyciele. W artykule wskazano obszary wiedzy i umiejętności, które zostały ocenione najniżej i najwyżej. Na koniec zamieszczono praktyczne wskazówki dotyczące kształcenia przyszłych nauczycieli profilaktyki.

REFERENCES:

• Cybal-Michalska, A. (2014). Proaktywność w karierze jako narzędzie inwestycji i odnawialność kapitału kariery młodzieży akademickiej. Rocznik Pedagogiczny, 37, 93–108.
• Deptuła, M. (1996). Nawiązanie bliskiego kontaktu z wychowankami (propozycje do badań). Studia Pedagogiczne, 24, 147–153.
• Gaś, Z.B. (2001). Doskonalący się nauczyciel. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Jędrzejko, M. (2013). Młodzi ludzie w świecie wielowymiarowego ryzyka: ujęcie socjopedagogiczne. Społeczeństwo i rodzina, 35, 8–36.
• Kania, S. (2014). Pedagogika turystyki jako metoda w profilaktyce społecznej. Ogrody Nauk i Sztuk, 4, 392–399.
• Kowalski, M., Malinowski, W., Kowalski, P. (2005). Elementy prozdrowotnego stylu życia studentów kierunków nauczycielskich na tle oddziaływań edukacyjnych. Prace Naukowe Akademii im. J. Długosza w Częstochowie, Kultura Fizyczna, VI, 171–184.
• Kowalski, M. (2009). Kultura zdrowotna – wymiary edukacyjne (w kierunku odpowiedzialności za zdrowie). Prace Naukowe Akademii im. J. Długosza w Częstochowie, Kultura Fizyczna, VIII, 207–216.
• Melosik, Z., System kształcenia i doskonalenia kadry kierowniczej w krajach Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2014.
• Nestorenko, T.P. (2020). Economics of Superstars: Opportunities and Threats for Field of Education. Ukrainian Journal of Applied Economics and Technology, 7(2), 8–15. https://doi.org/10.36887/2415-8453-2020-2-1.
• Ostenda A., Nestorenko T., Ostenda J. (2018). Practical education on a higher level in Poland: example of Katowice school of technology. Scientific papers of Berdyansk State Pedagogical University Series: Pedagogical Sciences, 1, 186–190. http://doi.org/10.31494/2412-9208-2018-1-1-186-190
• Sarzała, D., Jędrzejko, M.Z., Zawadzki, J. (2015). Wychowanie prospołeczne jako czynnik ograniczający powstawanie uzależnień behawioralnych. W M.Z. Jędrzejko, M. Kowalski, B.P. Rosik (red.), Uzależnienia behawioralne, Wybrane aspekty (s. 298–312). Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
• Śliwa, S. (2017). Kompetencje profilaktyczne nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Wydawnictwo Instytut Śląski.
• Śliwerski, B. (1993). Wyspy oporu edukacyjnego. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Wojciechowska, M., Szpringer, M., Chmielewski, J. (2014). Samokształcenie nauczycieli we współczesnych uwarunkowaniach. Edukacja ustawiczna dorosłych, 3(86), 75–85.