Prezentowany tekst jest próbą zwrócenia uwagi na potrzeby oswojenia dokonujących się zmian w przestrzeni globalnej. Zagrożenia i konsekwencje współcześnie dokonujących się przemian w wieloaspektowym zakresie implikują potrzebę podejmowania zintegrowanych działań edukacyjnych. W tekście uwagę skupiam na działaniach szkoły/nauczyciela w sytuacji nieładu światowego. Istotną kwestią pozostaje świadomość nauczycieli oraz ich aktywność wychowawczo-edukacyjna zorientowana na kreowanie świadomości młodych ludzi wobec permanentnych zmian oraz zjawiska wielokulturowości. Jak wskazują minione epoki, istotnym instrumentem regulującym pozytywne współistnienie, relacje społeczne, wspólne funkcjonowanie pozostaje kultura i sztuka, będąca nie tylko odzwierciedleniem rzeczywistości, ale ważnym społecznym komunikatem, materiałem edukacyjnym, a nade wszystko spoiwem społeczności, szczególnie wielokulturowych. Uwzględniając wartość kultury/sztuki, nie tylko jej artyzm, estetykę, ale jej utylitaryzm, celowym zamysłem pozostaje włączenie jej do działań edukacyjnych.

Creativity as a perspective of experience. Synergy of experiences in (whole) life creativity

The intention of the author’s study is to show the role of creativity as a perspective of experience in the context of the processes of (whole) life creativity as the need for (self) realization of a human being in development. Creativity and the process of creation – being a coherent unity of thinking, feeling and acting is a kind of full and fulfilled experience. Through the qualitative understanding of human action, man is treated as an entity that creates and transforms the surrounding reality. Each area of activity in which the individual participates is co-created by him. It can be a specific manifestation of synergy (synergy effect), where we obtain multiplied benefits thanks to the skillful combination of the components of the whole. Creativity as a perspective of experience shows the meaning of creative work that gives meaning to life. Creativity (whole) in life was presented as folk art that expresses human psychological needs and as a life story and its expression on the example of the (in) obvious biography of a self-born creator. Creativity (whole) in life, present in folk and self-born creativity confirms its recognition as a personal, social, cognitive and aesthetic value.

Value is an interdisciplinary term studied by several fields of study. Psychology is one of them; it researches into values mostly in terms of needs, interests and human motivation. Our paper deals with the definition of the terms value, value system and value preferences of high school students. We present some results of broader research that was supposed to find out what is the value orientation of high school students as well as their preferences of terminal and instrumental values.

The topic of the paper corresponds with the authors’ effort to support the professional development of music education teachers leading to the creation of various structures of further education. On a selected sample it particularly analyses the educational needs of the target group of respondents – music education teachers of standard schools with traditional educational programs. It studies the formation of conditions for introducing didactic innovations, transfer of experience and approaches to education in the area of music education.