Świadek bullyingu odgrywa istotną rolę w procesie dręczenia. W badaniach naukowych coraz częściej można zauważyć, że nie koncentrują się one jedynie na diadzie uczestników dręczenia - sprawcach i ofiarach, a włączają w cały proces również świadków. Obserwatorzy przez swoje działania mogą przyczyniać się do wykluczenia ofiar z grupy rówieśników bądź przez jawne lub niejawne sprzeciwianie się bullyingowi powodować ponowne włączanie ofiar do społeczności szkolnej. Artykuł odwołuje się do badań własnych, które dotyczą przeszłych doświadczeń świadków w sytuacji dręczenia rówieśniczego, uwzględniając znaczenie podejmowanych przez nich interwencji w sytuacji wykluczania uczniów z grupy rówieśniczej. Materiał badawczy stanowią wywiady pogłębione przeprowadzone z 23 studentami różnych kierunków studiów, w przedziale wiekowym 20-41 lat. Odnosiły się one do przeszłych doświadczeń z czasów szkolnych w roli świadka dręczenia. Jako cel badań uczyniono identyfikację czynników motywujących do podejmowania działań interwencyjnych w sytuacji dręczenia rówieśniczego.

Difficult conversations with young people about war

The aim of the article is to analyse the most important challenges faced by parents, guardians, educators, teachers, and psychologists in communicating with Ukrainian youth after the start of the full-scale Russian-Ukrainian war. Selected good practices of educational, pedagogical, and psychological institutions, organisations and scientific research centres in Poland supporting the mental health, well-being and promoting intercultural integration of Ukrainian adolescents residing in Poland were identified. Using individual, semi-structured interviews, barriers and facilitators to communication and integration of Ukrainian teenagers with their Polish peers were also explored. The conducted analysis confirmed the necessity of addressing the topic of war in discussions with young people, considering their psychological needs and perceptual capabilities. Systemic solutions are needed to educate them in the field of information security and intercultural dialogue, and to intensify activities increasing the social inclusion of teenage refugees from Ukraine in Poland.