Celem artykułu jest propozycja wykorzystania w edukacji dziecka książek dysponujących potencjałem uwrażliwiania na drugiego człowieka (często „Innego”), budowania z nim więzi, poszukiwania emocjonalnej wspólnoty doświadczeń. W interesującej mnie wybranej najnowszej polskiej prozie dla dzieci (mam tu na myśli literaturę dla dzieci ostatnich dwóch dekad, a więc po 2000 roku), którą poddałam analizie, zauważyłam kociego bohatera występującego zdecydowanie często w kontekście problematyki odmienności społeczno-kulturowej. Postać kota w analizowanych testach została wykorzystana do praktycznych celów, stała się poetyckim chwytem budzącym pozytywne skojarzenia, sprzyjającym kształtowaniu u dzieci wartości i uczuć wyższych. W książkach zauważam odniesienia do założeń edukacji międzykulturowej, stąd uważam, że mogą one stanowić pomoc rodzicom, nauczycielom i wychowawcom w przygotowaniu dziecka do spotkania z Innym, do koegzystowania, współpracy z nim, koleżeństwa czy przyjaźni. Książki ukazują różne oblicza dzieciństwa, dziecię ce dramaty przeż ywane przez rówieś ników w róż nych czę ś ciach ś wiata, groź ne aspekty wojny, problemy imigracji i migrantów.

Children’s literature sensitizing to situations of exclusion threat – selection and pedagogical implications

Children’s literature of the last decade of the 21st century presents a number of narratives that show the need to be attentive to numerous situations that threaten to exclude a person from certain social groups. These books can be described as particularly sensitive to harm of the neighbour. The aim of the article is to show the fate of literary heroes in selected children’s books, in which they directly or indirectly face the problem of discrimination and social exclusion. The situations that I would like to draw attention to are: homelessness of another person, poverty, exile. My goal is achieved by analyzing selected children’s literature of both Polish and foreign (mainly Swedish) writers. The text is composed of two parts. In the first, I present the existing state of knowledge in social sciences and humanities on social exclusion and the process of non-existence, in the second part of the text, I present conclusions from the content analysis of selected children’s literature. Each of the books selected for analysis can function in the early school readership as close to the ideas of intercultural education and philosophy of dialogue.