Koncepcja inkluzji społecznej ściśle wiąże się z postulatem organizowania przestrzeni kultury popularnej wokół idei dialogu, relacyjności oraz dostrzegania i uznawania różnorodności. W takim ujęciu film fabularny jako medium docierające do szerokiego kręgu odbiorców może stać się ważnym źródłem wiarygodnych informacji na temat funkcjonowania osób należących do grup narażonych na wykluczenie społeczne, w tym osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Osoby z niepełnosprawnością podlegają stereotypizacji, w wyniku której spostrzegane są na ogół jako mało kompetentne, niesamodzielne, niezdolne do efektywnego odgrywania ról społecznych, borykające się z licznymi problemami i stale pogrążone w smutku. Także nabycie niepełnosprawności w biegu życia powoduje przejście do grupy o niskim statusie społecznym i doświadczanie nieadekwatnych reakcji otoczenia w sytuacjach bezpośredniego kontaktu, w tym jawnej lub ukrytej izolacji bądź nadopiekuńczości wynikającej z litości, współczucia i przekonania o niskim potencjale osoby. Niewłaściwe reakcje społeczne mogą znacząco utrudniać proces przystosowania do nabycia niepełnosprawności i zwiększać ryzyko ekskluzji, więc istotne jest kształtowanie przez przekaz medialny prawidłowych wyobrażeń o specyfice funkcjonowania tej grupy osób i (lub) przełamywanie już istniejących stereotypów. Artykuł koncentruje się na jakościowej analizie sposobu prezentacji procesu adaptacji do utraty wzroku bohaterów dwóch filmów fabularnych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na walory edukacyjno-wychowawcze tych dzieł.

Social Integration of Persons with Disabilities in Ukraine

The main directions of Ukraine’s social policy towards the disabled are presented in the article. Topical issues of integration of persons with disabilities into society are covered. The meaning of the concept of “social stigmatization” is revealed. The authors analyze and define the tools of social stigma in the legislation of Ukraine on issues of social integration of persons with disabilities. It has been proven that stigma in some cases deprives a person of full status, becomes a source of prejudice, discrimination, social isolation of the stigmatized, causes low self-esteem and feelings of depression, forms a negative social identity, and complicates psychosocial adaptation. Certain steps have already been taken to ensure the protection of persons with disabilities by creating appropriate conditions for them in society and equal opportunities for the realization of vital needs, abilities, and creative potential. The article defines a system of measures aimed at improving the lives of persons with disabilities, restoring their social status, achieving material independence, and comprehensive integration into society. The authors also propose measures to remove obstacles caused by stigmatization in the way of integration of persons with disabilities into society.