Wybitna amerykańska artystka Louise Bourgeois (1911-2010), poddając analizie własną twórczość, stwierdziła, iż całe dzieło artysty polega na tworzeniu autoportretu, a rozumiejąc jej słowa szerzej - każde dzieło artysty jest doświadczeniem autobiograficznym i co z tego dalej wynika - doświadczeniem arteterapeutycznym. Wychodząc od powyższego stwierdzenia, przedstawiam zapis refleksji dwojakiego rodzaju. Pierwsza z nich odnosi się do własnego doświadczenia twórczego i jednocześnie arteterapeutycznego podczas malowania serii obrazów pt. Otwarcie-wniknięcie. Dziewięć wybranych płócien z tego cyklu powstało w latach 1997-2005. Z okazji Jubileuszu 40-lecia Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku zostały one zaprezentowane w formie wystawy indywidualnej eksponowanej w uniwersyteckiej Galerii Nowe Skrzydło w 2017 roku. Druga z refleksji dotyczy autorskiego warsztatu atreterapeutycznego, który przeprowadziłam ze studentami kierunku pedagogika z Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku w 2017 roku. Warsztat pt. OBRAZY przygotowany w ramach przedmiotu nauczania arteterapia był działaniem, w którym studenci dosłownie „wykorzystali” wspomniane obrazy jako pretekst albo wręcz jako medium do autorefleksji, do budowania „autoportretu wewnętrznego”, czy też do sięgania (poprzez obcowanie z konkretnym obrazem) do własnej biografii. Wynikające stąd obserwacje przedstawiam w końcowej części tekstu. W artykule przytaczam wybrane fragmenty autobiograficznych wypowiedzi studentów zainspirowane moimi dziesięcioma sugestiami. Analiza pisemnych refleksji uczestników warsztatu wykazała, iż ujawnili w nim aktywną postawę wobec samych siebie, otwierając możliwości świadomego rozwoju emocjonalnego oraz intelektualnego, wnikliwej i dojrzałej obserwacji rzeczywistości oraz w efekcie optymalizacji jakości własnego życia. Nabyli też umiejętności rozwiązywania konfliktów wewnętrznych, zapobiegania trudnościom życiowym i przezwyciężania przeszkód stojących na drodze do samorealizacji.

Autorzy przedstawili kreatywność w nauczaniu i uczeniu się jako główną siłę napędową tworzenia wiedzy, awansu społecznego i gospodarczego. Ocenili opinie nauczycieli i studentów na temat praktyki kreatywnego nauczania w szkolnictwie wyższym w Rwandzie. Wszyscy respondenci podzielali wspólne poglądy na temat konieczności zwiększania kreatywności w szkolnictwie wyższym. W badaniu zasugerowano, że istnieje potrzeba dalszego doskonalenia różnych metod nauczania i uczenia się, aby skutecznie wdrażać kreatywność w nauczaniu i uczeniu się, co ma kluczowe znaczenie dla wykształcenia kompetentnych i wykwalifikowanych absolwentów, którzy mogą następnie pomóc w osiągnięciu krajowego celu, jakim jest zwiększenie innowacyjności.

The take & make method in performative education. Case study

The article is a report on the research carried out in a group of pedagogy students on the use of the take&make performative method in the subject of comparative pedagogy. The aim of the research was to learn about the experiences of pedagogy students regarding the implementation of an optional performative task within the subject of comparative pedagogy. During the research the case study method was used. The technique used in the study was the technique of analyzing documents, in this case entries on a didactic forum on an e-learning platform – their content and available information on entries, such as the date of entry and the average grade of the student entering the registration. The main strategy for data analysis was qualitative analysis and the complementary strategy was quantitative analysis. The qualitative analysis covers the nature of the responses to correctly completed tasks – the type of action undertaken by the students and its creative or imitative nature, as well as the strategies undertaken by students who failed the task. The quantitative analysis covered the number of submitted works, the number of passed works (performative solutions) and failed works (non-performative solutions), their correlation with the average grade for compulsory tasks and the time of submitting the work. The article points to the need to use performative methods in education that mobilize students to act, not only to plan their own actions.