Jan Tomasz Gross in the article published on the German „Die Welt” daily’s website and also in the interview he gave in February 2016 for the German broadcast station Deutschlandfunk (DLF), stated that during WW2 the Polish killed between 25.000 – 30.000 Germans and many times more Jews, since only 40.000 survived on the Polish territory. Gross is not a historian, but a sociologist, he writes his own historic essays instead of dissertations based on documents. Hence, he airs erroneous information. The scientific studies show, that during WW2 the Polish killed between 60 to 80 thousand German soldiers, police officers and officials who had exerted terror and repression. On the other hand, about 100 thousand Jews survived Holocaust on the territory of Poland only thanks to the aid of the people. In the historic evaluation of Polish-Jewish relations, Jan Tomasz Gross by airing erroneous information went beyond a border of confabulation. Such actions performed by Gross can only be compared to the ahistorical and false terms “Polish death camps”, which have been used in the German press and other mass media, and Gross “conformed” to the German model of evaluation of the Polish nation. But the WW2 executioner, that is Germany, are not entitled to use such a term towards their victim, that is Poland. Therefore, the Germans, having murdered about 6 million Polish citizens, are the last ones who should instruct us on the issue of accepting Muslim refugees, as they have no moral right to it.

The Euromaidan revolution totally reoriented Ukraine’s policy in both internal and external dimensions. The new Ukrainian authorities facing Russian aggression and domestic instability started to build a new national identity in order to consolidate social cohesion. Due to the fact that Kiev’s new historical narrative glorifies the Ukrainian nationalists from the Organisation of Ukrainian Nationalists (OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (UPA) who contributed to the Holocaust of Jews and committed mass murders on the representatives of other nationalities, such a  policy may be a  serious obstacle in the context of Ukraine’s external relations. The present article investigates particularly Israeli-Ukrainian relations after the Euromaidan revolution. The article analyses the impact of the new Ukrainian identity on bilateral relations as well as attempting to answer whether or not it may influence Kiev’s cooperation with the European Union. The article contains a brief description of the new identity building process in the post-Euromaidan Ukraine with special consideration of those elements of it, which are related to “Ukrainian Nationalism”.

Memory rights in the context of article 17 ECHR – right to negationism or negationism of the memory rights?

The objective of the article hereto is to present the mechanisms of the memory rights’ protection within the Strasbourg system, based upon the literal resonance of the European Convention of Human Rights and judicial practice of the European Court of Human Rights. Such topic will be subjected to analysis through the legal-dogmatic method which relies upon the construction of the concrete provisions of the Convention as well as jurisprudence of ECHR. The basic hypothesis of the author is the existence of the double standards of memory rights’ protection against negationism, depending from the type of denied memory right.

Jednym z wyzwań dla edukacji międzykulturowej jest odkrywanie i określanie własnej tożsamości kulturowej (narodowej, religijnej) przez pojedyncze osoby i przez społeczności, które – z jakichś powodów – były pozbawione rzetelnej wiedzy i świadomości o dziedziczonej przez nie tożsamości. Jednostki lub grupy, które nie były kształtowane w ich „rdzennej tożsamości”, a bywa, iż formowano je wbrew tej tożsamości, gdy dochodzą do odkrycia „rdzennej tożsamości”, zaczynają funkcjonować w inny sposób. Ukierunkowują swą aktywność na wartości związane z odkrywaną tożsamością. Dokonują przewartościowania efektów kształcenia, któremu podlegali. Podejmują się przebudowania zasobów „osobistej wiedzy”, dostosowują je do wymagań nowej tożsamości. Konfrontowana jest tożsamość dana (wpojona) przez „bieg życia” z tożsamością zadaną do odkrycia, także do odkrycia jej ukrytych pokładów we własnym doświadczeniu egzystencjalnym, którego sens odczytuje się „na nowo” w kontekście treści właściwych przyswajanej tożsamości. Dla analiz z zakresu edukacji międzykulturowej interesujące poznawczo wydają się sytuacje, gdy swą tożsamość – uprzednio im nieznaną – odkrywają osoby dojrzałe i mające wyrobioną pozycję społeczną, do tego profesjonalnie uprawiające refleksję intelektualną, która splata się z odkrywaniem własnej tożsamości. W Polsce do takich znanych osób, które dowiedziały się o swym żydowskim pochodzeniu i stanęły przed wyzwaniem rozpoznania na nowo swej tożsamości, należą Jan Woleński (urodzony w 1940 roku, o żydowskich korzeniach dowiedział się około 1980 roku, będąc już cieszącym się uznaniem filozofem analitycznym, osadzonym w tradycji filozoficzno-logicznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej) i Romuald Jakub Weksler-Waszkinel (urodzony w 1943 roku w getcie w Starych Święcianach koło Wilna, jako syn Jakuba i Batii Wekslerów, przyjęty i uratowany przez polskie małżeństwo Piotra i Emilię Waszkinelów, dowiedział się o swoim pochodzeniu w wieku 35 lat, w 1978 roku, jako ksiądz rzymskokatolicki, naukowo zajmujący się filozofią francuską). W podjętych tu analizach z zakresu edukacji międzykulturowej za punkt odniesienia proponuję przyjąć dociekania Woleńskiego skupione EDUKACJA MIĘDZYKULTUROWA 2014, nr 3 ISSN 2299-4106wokół „kwestii żydowskich”, które w dużej części dotyczą odkrywania i określania przez niego własnej tożsamości kulturowej. Z jednej strony jest to mierzenie się z przeszłością, zwłaszcza z cieniem Holokaustu, jak również z odkrywaniem kulturowego dziedzictwa polskich Żydów, a także rozliczenie się z taką edukacją, w której obecność Żydów w polskich dziejach była marginalizowana, z drugiej strony jest to poszukiwanie takich rozwiązań, również edukacyjnych, które przyczynią się do budowania lepszej przyszłości. Woleński formułuje ideę „podwójnego inkluzywizmu”, a także – mając na uwadze też cel edukacyjny – inicjuje i podejmuje dyskusje służące pogłębionemu rozeznaniu stanu relacji polsko-żydowskich i ich dalszych perspektyw (w Centrum Kultury Żydowskiej w latach 2001–2003 prowadził autorską serię spotkań z zaproszonymi gośćmi „Polacy i Żydzi – od nowa?”). Rozwijając ideę podwójnego inkluzywizmu, Woleński wyraża przekonanie, iż „kwestie żydowskie pozostaną nierozwiązane, o ile Żydzi będą traktowani przez innych jako wyjątkowi (na ogół w złym sensie) oraz tak będą traktowali samych siebie (na ogół w dobrym świetle). Żydowski ekskluzywizm wewnętrzny (swoisty mesjanizm) [...] i stosowany wobec nich ekskluzywizm zewnętrzny ([...] antysemityzm) są dwiema stronami tego samego medalu. Winny być zastąpione przez inkluzywizm wewnętrzny i inkluzywizm zewnętrzny, tj. akceptację innych przez Żydów i akceptację Żydów przez innych”1. Urzeczywistnianie tak rozumianej wzajemnej akceptacji (podwójnego inkluzywizmu) wymaga odpowiedniej edukacji międzykulturowej.

The personalities and the space of memory about the holocaust in a modern Ukrainian literature

The Holocaust theme was concealed and falsified for a long time because of non-literary reasons. Therefore, only when our country got its independence, a lot of aspects became clarified – especially the increasing of geographical markers of the Shoah, the aspect of memory and traumas of its victims and witnesses, the aspects of a woman history of the Holocaust etc. One of actual problems of nowadays is the problem of personalization of the Holocaust history with including the names of victims, saved and saviors for extending the space of memory about the tragedy of European Jews in the times of WWII. Literature, as well as historical science and commemorative practices, actively participates in this. The object of our attention in the following article is modern Ukrainian prose – novels “Sonya” (2013) by K. Babkina, “Me, You, And Our Drawn And Undrawn God” (2016) by T. Pakhomova, “A Story Worthy of a Whole Apple Orchard” (2017) by M. Dupeshko, “The Beech Land” (2019) by M. Matios. The aim of investigation is the characters of victims and saviors who have real prototypes: an icon of the Holocaust in Poland and Liublin, 9-years-old Henio (Henryk Zhytomirski), Righteous Among the Nations Maria and Stepan Vrublevski (Maria and Stepan Sichevliuk-Vrublevski), the Chernivtsi poet Selma Meerbaum- Eisinger, the mayor of Chernivtsi Traian Popovici, the diplomats Grzegorz Szymonowicz and Fritz Schellhorn. Implementation the life stories of real personalities into fictional form leads to expanding the memory about the Holocaust in Ukraine, and it’s also a way of creating a modern culture of memory, that is particularly important in a context of the international tendencies of finding the common understanding through awareness of a personal responsibility of others’ lives, and non-admission of repeating the tragic pages of the XX ct. history, one of those was the Holocaust. Since the long-term silence of the traumatic experience of the Holocaust victims didn’t create an intergenerational connection in the process of transmitting the memory of the Holocaust, modern literature, with its artistic construction of the past, becomes not only a tool for spreading knowledge about the Shoah, but also a way of creating the cultural memory about this tragedy. The prospect of further research of the following aspect is seen in a deep analysis of new examples of both Ukrainian and translated literature, including novels written by authors that are biographically related to Ukraine.

Leon Weintraub. A survivor for reconciliation

The group of Auschwitz survivors is numerous and rapidly shrinking. However, the accounts (could use: biographies, memoirs, recollections, stories, etc.) of those who experienced it are remarkable and still worthy of study. Moreover, testimonies from the time of the Annihilation (or Holocaust) – a message with a great weight of emotion and a particular feature of the great history, make the material collected in this way can serve as an invaluable contribution to expanding knowledge and analysis for future generations. Naturally, the educational issue is also important, although the focus will be on the cognitive role. The purpose of this article is to demonstrate the fate of the life of an outstanding physician, a Polish Jew from Lodz, Leon Weintraub, who “started” his life anew three times – at the time of his birth in 1926, his liberation from the Nazi camps, and his expulsion from the country as part of the anti-Semitic campaign of March 1968. It seems that the study of the fate of an individual’s life under totalitarian systems, using the oral history method and confronting other sources, makes it possible to create a biographical sketch that is not just a collection of dry facts but enriched with elements of personal emotions, sensitivities, and feelings.

How does Yad Vashem Institute presents the stories of the youngest participants in the war? What role do children play in its narrative? Do the authors of the exhibition devote separate exhibition to them – or are the children’s fates ‘inscribed’ in the overall message about history? Is the death of victims or the death of heroes at the centre of the message? Is the museum presentation dedicated to specific, individual figures or rather to communities of anonymous participants in wartime events? The author of the article addresses those questions by analysing the narrative line of the Holocaust History Museum (Yad Vashem) in Jerusalem. The research conducted show that the Holocaust story presented in this place focuses on the loss and suffering that resulted in interrupted lives. The perspective of the victims dominates the exhibition analysed. The civilian victims of occupation and Genocide are at the centre of the exhibition.

Warsaw Ghetto Uprising of 1943. Disputes Over the Attitude of Poles toward Jews

One of Hitler’s important goals, as stated in “Mein Kampf”, was the destruction of the Jews. He began implementing this plan with the outbreak of World War II. In the occupied Polish territories and as his conquests in subsequent European countries progressed, he ordered first the concentration of Jews in ghettos and their annihilation through progressive starvation, and from the spring of 1942 through their mass annihilation in special extermination camps. Those in Warsaw, Poland – they constituted some 3 million – in 1943 made a desperate attempt, with no real chance of success to resist, the Warsaw Ghetto Uprising. This resulted in the destruction by arson of some 50,000 Jews who remained there. This event and its aftermath provoke passionate disputes as to whether Poles provided, and to what extent, assistance to the murdered Jews. This sketch will show the disputes, and within the Poles, waged on the 80th anniversary of these events related to this. This is the aftermath of contemporary Polish “historical politics”.