In the article the international legal status of the territory, and the territory of the state was ascertained, and the features of the legal status of a state border were identified. The main problem of the thesis is to show the causes of conflicts in determining the borders of the Central Asian states from the perspective of Russian scholars. The main issues of regulating international relations in the sphere of the delimitation of state borders under the international law in Central Asia are outlined.

W artykule ukazano przeobrażenia, jakie przeszły granice Polski od okresu powojennego, gdy w wyniku arbitralnych decyzji państw trzecich zostały zmienione przedwojenne usytuowanie i zasięg państwa polskiego, aż do dnia dzisiejszego, gdy status i funkcje granic III Rzeczpospolitej uległy gruntownej zmianie w wyniku członkostwa w UE i strefie Schengen. Szczególny nacisk położono na analizę trzech zasadniczych zmian statusu politycznego i funkcji kontrolnych tych granic. Pierwsza odnosi się do ustanowienia typowych dla ówczesnych krajów komunistycznych restrykcyjnych zasad ochrony i przekraczania granic tak przez obywateli polskich, jak i obywateli państw trzecich. Druga związana jest z radykalną zmianą zasad ochrony i kontroli polskich granic wraz z transformacją ustrojową i gospodarczą Polski na początku lat 90. XX w., polegającą na względnym otwarciu wszystkich polskich granic na przepływ ludzi i towarów. Trzeci proces przeobrażeń polskich granic stanowi efekt integrowania się Polski z UE i jej przystąpienia do strefy Schengen. Polega na dywersyfikacji polskich granic na granice wewnętrzne i zewnętrzne UE, co istotnie zmienia nie tylko ich funkcje kontrolne, ale także status polityczny. Ukazanie powyższych zmian uzewnętrznia zmieniającą się naturę polityczną polskiego państwa i jego suwerenności. Analizy prowadzone są w ujęciu politologicznym, w oparciu o źródła instytucjonalno-prawne i literaturę przedmiotu.

Security on the eastern border of Poland in the face of modern cross-border threats

Modern threats are a multidimensional problem, in addition to the old and well-known, there are constantly new, dynamically changing security environments. The grounds for security threats are diverse and evolve along with the development of international relations, changes in the interests of the state and its position on the international arena. The aggressive, imperial policy of the Russian Federation is an example of this and contributes to instability in the region and seriously threatens the sovereignty of neighboring countries. Guaranteeing the security of the Polish border (especially the eastern – external of European Union) is a serious challenge and must be constantly adapted to the changing threats occurring in times of peace, crisis, and also in times of war. The author characterizes the contemporary security environment of Poland and the accompanying cross-border threats, presents the process of shaping the EU external border security system together with the current situation of the security management of the Polish state border. It also draws conclusions that the state border must still be in the center of interest of the state authorities and indicates that as a result of the current external threat to the state, there is a need to improve the cooperation of services and institutions responsible for the security of the state border in the national and international dimension.