Celem artykułu jest porównawcza analiza wiedzy politycznej Polaków na tle społeczeństw w zbliżonym kontekście społeczno-politycznym i kulturowym. Kwestia wiedzy politycznej jest istotnym czynnikiem decydującym o jakości demokracji. Jest to także istotna zmienna wyjaśniająca w empirycznych badaniach politycznych postaw i zachowań. Zgodnie z teorią wiedza o polityce pozwala w oświecony sposób myśleć o wspólnocie i jej sprawach. Powinna ułatwiać obywatelom podejmowanie racjonalnych i roztropnych decyzji. Ma wpływ na postawy polityczne i zachowania, powinna uodparniać na populizm i ułatwiać występowanie w roli światłego obywatela. Nasze analizy pokazują relatywnie niski poziom wiedzy politycznej w Polsce, w porównaniu z krajami europejskimi o dłuższym trwaniu demokracji. Jednocześnie jednak Polska nie odbiega od innych krajów postkomunistycznych.

Europa posiada wyraźne odmienności kulturowo-cywilizacyjne, określane na przestrzeni dziejów jako cywilizacja łacińska, chrześcijańska, europejska oraz zachodnia. Przełom ideowy w rozwoju tej cywilizacji spowodowała przede wszystkim rewolucja francuska (1789–1799), przewartościowując w istotnym zakresie wcześniejsze wartości i idee społeczności europejskich. Niemniej obecny charakter cywilizacji zachodniej – ujawniający kryzys dotyczący szczególnie warstwy aksjologicznej – ukształtowany został w długim procesie dziejowym, pod wpływem idei, które uznawano za najbardziej nośne w poszczególnych epokach historycznych.

Bezpieczeństwo jest dziś słowem-kluczem. Bez jego zagwarantowania nie może być mowy o rozwoju społeczno-gospodarczym państw czy organizacji. Bez niego żaden podmiot nie będzie w stanie sprostać pojawiającym się co chwilę wyzwaniom. I choć świat ulega dynamicznym przeobrażeniom, to jednak wciąż w cenie jest posiadanie realnej siły i zdolności odstraszania potencjalnych nieprzyjaciół. Poprawne lub nawet świetne kontakty gospodarcze nie zastąpią więc sił zbrojnych, silnych przemysłów obronnych czy paktów militarnych. Dlatego państwa Starego Kontynentu, wszystkie bez wyjątku, zdać muszą sobie wreszcie sprawę, że trwające od lat redukowanie wydatków wojskowych i wykorzystywanie USA jako gwaranta europejskiego bezpieczeństwa musi się zakończyć. Czas, by Europa wzięła większą odpowiedzialność za siebie i świat. A potencjał ku temu jest wystarczający.

European migrant crisis (Considerations removed of emotion and political correctness)

The article looks at the migrant crisis, which reached full flow in 2015, in terms of Europe’s long-term development and its relationship to other continents. It verifies the limited options for studying this topic due to the unavailability of primary sources.

Podstawowym wyznacznikiem odrębności poszczególnych cywilizacji jest środowisko. Z tej perspektywy wynikają zasadnicze różnice pomiędzy cywilizacją chińską i europejską. Wskazując środowisko jako podstawowy czynnik rozwoju cywilizacyjnego, rozumiemy nie tylko środowisko geograficzne, ale także środowisko jako przestrzeń geopolityczna, w której kształtują się relacje, zależności, powiązania i konkurencyjność, kształtujące na poszczególnych poziomach rozwoju cywilizacyjnego środowisko międzynarodowe i międzynarodowe stosunki. Do czasu podjęcia przez państwa europejskie dzieła eksploracji nieznanych obszarów Ziemi, świat polityczny podzielony był na strefy wpływów wielkich cywilizacji, których poziom rozwoju nie wyróżniał zdecydowanie żadnej z nich. Europa znaczną część swego dziedzictwa kulturalnego i naukowego przejęła od islamu, podobnie jak społeczeństwa muzułmańskie przez całe wieki wcześniej inkorporowały z Chin, poprzez wymianę handlową, podboje i osiedlenia.

Sexuality education in Poland and in educational systems in selected countries – model solutions and international initiatives

The article is aimed at the analysis of literature, international documents, legal regulations and research reports on the implementation of formal sexuality education in selected countries. There are many contradictions among researchers about the definition of sexuality education, its scope, the age from which it should be taught and learnt, people who should be its providers, its content and forms. These discrepancies are also present in the public sphere, where two strongly polarized discourses (the conservative and liberal) exist. National policies regarding sexuality education vary in the European Union. In some countries sexuality education has the status of a compulsory subject, is regulated by relevant acts, similarly to teachers training for this subject. In others, sexuality education curricula lack solid legal and theoretical basis. The analysis of selected documents and acts shows that the most effective type is the holistic sexuality education, which being part of the cultural sensitivity approach, addresses the development of knowledge and skills of education recipients, as well as the elaboration of appropriate attitudes towards positive sexuality and sexual and reproductive health. The existing research indicates also that the availability of data on sexuality education should be improved and further analysis is needed to enable better assessment of the situation, to ensure the evidence-based policy creation and strengthen the best identification practices.

Wojciech Bogumił Jastrzębowski’s draft of a Constitution for Europe is a vision of an ideal European social order, whose foundation is to be found, inter alia, in the citizen’s universal right to freedom and independence, to diversity and individual identity, as well as the right to live in peace. It is thus highly apparent that a number of parallels exist between the alliance of nations postulated by Jastrzębowski and later forms of integration existing and still being developed in contemporary Europe. The aim of this article is to analyse and characterize the existing similarities, and also the most significant differences, between the monarchist vision of the European alliance of nations, as presented by the author of the Constitution for Europe, and the contemporary realisation of the idea of the unity of the continent.

Wojciech Bogusław Jastrzębowski’s federative concept of a united Europe was developed during the November Uprising. The printed text of the 1831 pamphlet Constitution for Europe, the manuscript of which is kept by the Archive of Old Records in Warsaw, was conceived as a project for a pan-European constitution. The main aim of the future federation of nations was to prevent any further wars on our continent. In the 77 articles of the Constitution, Jastrzębowski specified, inter alia, the principles of the functioning of the common institutions of the monarchical federation and the national institutions. He also defined the mutual relations between nations and community authorities, criminal sanctions for breaching European and national laws, as well as the fundamental rights and duties of citizens of a united Europe. The author of the project stipulated the equality of all before the law and the abolition of all state privileges.