W artykule zostały poddane analizie naukowe badania komparatystyczne ukraińskich uczonych dotyczące rozwoju pedagogiki w Rzeczypospolitej Polskiej oraz doświadczenia tego kraju w reformowaniu systemu edukacji w kontekście eurointegracji. Podkreślono, że dla ukraińskich uczonych polskie doświadczenia są najbardziej aktualne i interesujące, o czym świadczą liczne publikacje w czasopismach naukowych oraz dysertacje. Określono i przeanalizowano ponadto podstawowe grupy tematyczne takich badań, jak: rozwój edukacji uniwersyteckiej; edukacji międzykulturowej; profesjonalne przygotowywanie przyszłych nauczycieli; modernizacja edukacji zawodowej; transformacje w systemie edukacji szkolnej; nauczanie i wychowywanie uczniów; analiza sylwetek postaci historycznych, które włożyły wielki wkład w rozwój nauk pedagogicznych; nowe podejścia do zarządzania systemem edukacji. Odwołano się do fundamentalnych badań polskich uczonych w zakresie wymienionej problematyki. Sformułowano wniosek, zgodnie z którym polskie szkoły naukowe, reformy w dziedzinie edukacji są katalizatorem naukowych idei ukraińskich uczonych w dziedzinie pedagogiki, wzorem modernizowania edukacji w kontekście jej europejskiego rozbudowywania.

Opracowanie jest próbą spojrzenia na miejsce, jakie zajmuje edukacja uniwersytecka w procesie budowania projektu życiowego przez młodych dorosłych/cieszyńskich studentów na pograniczu polsko-czeskim. W tekście podjęty został ważny wątek, opisujący stosunek młodych ludzi do kształcenia, rozumianego nie tylko jako proces podnoszenia poziomu swojego wykształcenia, ale - w głównej mierze - wzrostu życiowych kompetencji, a także podnoszenia poziomu zadowolenia ze swojego życia. Jednym z wymiernych efektów tego procesu powinno być bardziej świadome podejmowanie decyzji i odpowiedzialności za siebie, a także własne życie i dokonywane wybory. Grupą, która w sposób najbardziej bezpośredni może tego doświadczać, jest młodzież studiująca, w tym opracowaniu opisywana jako „młodzi dorośli”. Przed nią bowiem otwiera się szansa nabywania nowych umiejętności w oglądzie świata i swojego w nim miejsca, które wzrastać powinny wraz z okazją do zauważania i pomnażania własnych zasobów, by łatwiej zabezpieczyć swoją przyszłość. Studiujący młodzi dorośli na pograniczu polsko-czeskim stanowią grupę, dla której ten etap edukacji jest przepustką do dojrzałości, a obecne w nim wydarzenia współtworzą jakość ich życia. Wspomniani młodzi dorośli są świadomi potrzeby utrzymania wysokiego statusu wiedzy i kompetencji za pośrednictwem sprofilowanej i ustawicznej edukacji, co sprzyja ocenie ich własnego życia jako zgodnego z zadaniem rozwojowym tego okresu i satysfakcjonującego na tym etapie.

This study is an attempt to look at university education as an important developmental task and an element of young adults’ life project. Both the expert literature and the results of empirical research make it possible to treat higher education as an important element of entering adulthood and undertaking mature social and professional roles. Fulfilling those roles enables the young to collect life experience and to crystallize their mature life project. That project comprises many tasks the fulfilment of which allows young people to become adults and to build a mature identity. Becoming an adult occurs very individually, with the use of one’s own experience, resources, and competences. Therefore, the final developmental task can be viewed as the pursuit of adulthood and as undertaking mature obligations. In the case of young adults studying at university, that task involves the fulfilment of many social and (pro-)professional roles. Moreover, university students are provided with the possibility of verifying their current choices and investments in their own future before undertaking permanent obligations. In this context, it seems worth to raise questions of how students perceive this psychological period, how they find their place and what importance education has in their life project.

Image of the present Polish academicism

Summary It is indicated in the lecture that higher education (universities) is one of the fundamental entities that change the image of cultural and civilizational life. Nowadays, its existence in Poland is based on the European Union projects, including rules of so called the Bologna process. Changes in the image and development of the Polish academicism that have been taking place, became subject of deep criticism made by scientific communities, as well as broad public opinion. In the process of these changes a clash between traditional values and information society creation was revealed. A particularly critical attitude towards the present development of academicism at the University is presented by representatives of humanities and social sciences.