W podjętych rozważaniach autorzy analizują obecny stan tożsamości Polaków zamieszkujących na terenach Ukrainy wschodniej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji językowej na Donbasie. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzać, iż ze względu na specyficzne mechanizmy tygla kulturowego w Ukrainie wschodniej tworzy się jakościowo nowy gatunek kultury polskiej. W środowiskach polonijnych, gdzie nie ma ciągłości kultury ojczystej, kultywowane są tylko niektóre jej elementy, o czym często decyduje nieliczna grupa działaczy i społeczników. Dlatego tak zwany renesans polskiej mniejszości na Wschodzie ma charakter spontaniczny i nieukierunkowany. Dotyczy to również znajomości języka polskiego i motywacji podjęcia jego nauki.

Casus of The Iron Yulia – Constitutional Accountability in Ukraine

The article presents the formal and legal scope of responsibility of the highest state officials in Ukraine as well as political practice in this regard against the background of selected political events and political experiences of the former Prime Minister of Ukraine – Yulia Tymoshenko (and her political rivals). In addition to the traditional forms of liability: constitutional, criminal or political, the article speaks about the potential criminal liability of politicians for abuse of power or wrong political decisions.

The article discusses Russian information warfare focusing mainly on propaganda issues, which were used during the conflict in Ukraine, and tries to find an answer to the question of to what extent these undertakings are dangerous to Euro-Atlantic security. It provides a political background of the conflict in order to better understand why Russia is using particular information warfare tools. The article analyzes manipulation techniques and the use of specific elements of Russian identity such as the attitude to history and the role of the Orthodox Church. Finally, it discusses a possible influence these actions may have on security and stability of the EU and NATO and their particular member states.

Coraz więcej studentów z Europy Wschodniej studiuje w polskich uczelniach. Polska jest dla nich krajem bliskim kulturowo, w którym mogą zdobyć dyplomy uznawane w Europie przy niskich kosztach utrzymania. Wymiar tożsamościowy jest niezwykle ważny, wręcz kluczowy, warunkuje bowiem pojawienie się postaw otwartości lub zamknięcia się na kulturę przyjmującą i replikację tejże postawy wobec języka kraju gospodarza, aktywności na rynku pracy i gotowości wchodzenia w grupy wtórne w społeczeństwie przyjmującym. Przeprowadzone badania wykazały, ze studenci z Białorusi, Ukrainy i Rosji chcą integrować się z polskim społeczeństwem, pozostają jednak bierni i rzadko włączają się życie społeczne uczelni i środowiska lokalnego, nie promują też swojej kultury ojczystej. Społeczeństwo polskie nie jest bowiem otwarte na Innego. W grupie badanej zaobserwowano częste wskazania na uczucie przygnębienia, jakie towarzyszy studentom podczas pobytu w Polsce – jest to spowodowane niewydolnością systemu administracji państwowej, która odpowiada za legalizację pobytu cudzoziemców w Polsce. Postuluje się potrzebę stworzenia stanowisk uczelnianych i wydziałowych koordynatorów do spraw studentów cudzoziemskich, którzy pomagaliby w adaptacji i funkcjonowaniu tych studentów w uczelni i środowisku lokalnym. Za zasadne uznaje się wprowadzenie wolontariackiej instytucji studenta opiekuna, który pomagałby nowo przyjętym studentom w pierwszych miesiącach studiów (kulturowo, językowo i społecznie).

Constitutional responsibility of the President of Ukraine

This article presents issues pertaining to the constitutional responsibility acknowledged by the president of Ukraine. Under the Ukrainian law, the scope of responsibilities taken over by the president of Ukraine translates into his legal and system-related position. According to the Constitution of 26 June 1996, the duties and responsibilities may be attributed ex officio, under the procedure of impeachment. The aim of this article is also to present differences between the representatives of legal doctrines in terms of acknowledging the constitutional responsibility by the president of Ukraine. The article also specifies each stage of the procedure aimed at dismissing the president, provides a list of bodies authorised to commence and conduct the proceedings and making the final decision on the dismissal. Furthermore, the article also provides analysis of legal effects being exerted when the head of state was unconstitutionally dismissed by Viktor Yanukovych. The result of the analysis of legal acts was the formulation of de lege ferenda conclusions referring to/concerning the spectrum of entities authorized to initiate and conducting the impeachment procedure.

Artykuł ma na celu ukazanie przyczyn konfliktu na Ukrainie w odniesieniu do struktur zachodnich – Unii Europejskiej oraz NATO i ich reakcji na wydarzenia, jakie miały i mają miejsce w tym kraju, a także oczekiwań społeczności międzynarodowej i samej Ukrainy względem tych graczy. Artykuł uwypukla także specyficzne cechy konfliktu, które wskazują na jego hybrydowy charakter, wyjaśniając jednocześnie przyczyny i możliwe skutki.

The subject of analysis is the assumption that the concept of soft power may be used as a theoretical basis for the interpretation of the EU influence on the less stable regions facing the spread of international conflicts. On the basis of current events and the high degree of instability in the region, it should be stated that such instruments are not efficient when it comes to Russia. In order to prove the above mentioned assumption, one needs to define the nature and specificity of the EU as soft power in the post-Westphalian international order. In the context of the use of such instruments, the analysis will also cover the manifestation of their implementation and efficiency in the EU policy towards Ukrainian crisis. Thus, it is essential to answer a few research questions. Firstly, what is the specificity of the EU in post-Westphalian international order? Secondly, what means does the EU have at its disposal and is it able to achieve its objectives and meet expectations which the international environment has towards it? Lastly, how can we assess the efficiency of the soft power instruments used by the Union in specific region of Eastern Europe, particularly during Ukrainian crisis?

The article describes the specific features of the new terrorism in the Donbass which has the support of Russia in the struggle for influence on the policy of Ukraine. The terrorist organizations on Donbass are specific territorial units. Using the concept ‘state’, focusing on the Orthodox faith and idea of ‘Russian world’ this terrorism has purpose to capture a new territory, intimidation and demoralization of Ukraine and the world community. In the context of anti-terrorist operation in the Donbass region we studied also the dynamic of changing the attitude of Ukrainians to Russia. From December 6 to December 15, 2014 the Kiev International Institute of Sociology (KIIS) conducted All–Ukrainian poll of public opinion. Deterioration of attitudes towards Russia is observed in all regions. At the same time for studying attitude of Russians to Ukraine the Levada-center in Russia from 23 to 26 January, 2015 conducted a survey on a representative selection for Russian.
The purpose of the second research is monitoring humanitarian aid needs of the residents of Donbass (Donetsk and Lugansk region). The research was conducted by the Kiev International Institute of Sociology (KIIS) in December 2014 (the author of article is one of the organizers of this research). The humanitarian situation in Donbas has deteriorated during period from December 2014 to September 2015: increased number of respondents who estimate the situation of living conditions as unbearable in their localities. A significant share surveyed population (15%) would like to leave the localities of Lugansk and Donetsk region but they are not able. Despite a distress half of the residents of Donbass are optimistic and unite to help each other.

Aktualnie wieloetniczną Ukrainę zamieszkuje ponad 110 narodowości w różnym stopniu zasymilowanych i przeważnie zrusyfikowanych, szczególnie na terenach południowo-wschodnich. Na terenach byłego ZSRR problem samoidentyfikacji Homo Post Sovieticus ściśle wiąże się z kwestią wielokulturowości i świadomego wyboru etnicznej przynależności. Pomimo nielicznych aktów prawnych Ukrainy, gwarantujących „wszystkim mniejszościom narodowym prawa autonomii narodowo-kulturalnej”, procesy rozwoju i odradzania tożsamości grup etnicznych są hamowane specyfiką zbiorowej świadomości Homo Post Sovieticus, która w dużym stopniu wyznacza społeczno-kulturowy system tego kraju na rozdrożu.

Przy użyciu nowych danych, w kontekście aktualnych tendencji, poddano analizie zjawisko umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego na Ukrainie pod kątem mobilności studentów i współpracy międzynarodowej, wskazując przede wszystkim na jego asymetrię. Polska, Niemcy i Rosja są priorytetowymi krajami dla ukraińskich studentów podejmujących studia wyższe za granicą (70% ukraińskich studentów uczy się w tych krajach). Polska stała się kluczową destynacją niedawno, a liczba studentów z Ukrainy gwałtownie wzrasta (ponad 33%). Największe grupy studentów zagranicznych na Ukrainie pochodzą z Azerbejdżanu, Turkmenistanu, Indii, Nigerii i Maroka (52%), podczas gdy jest tylko 8,1% studentów z krajów OECD, 2,9% z UE, 0,9% z G7 i prawie 14% z państw sąsiadujących. Gruzja zastąpiła Rosję wśród 10 głównych państw dostarczających studentów na Ukrainę. Całkowite poziomy eksportu i importu w szkolnictwie wyższym mierzone mobilnością studentów na Ukrainie są mniejsze w obu przypadkach niż 4/5%. Można również zauważyć zasadniczą dysproporcję w regionalizacji umiędzynarodowienia edukacji wyższej poprzez przypływ studentów na korzyść wschodnich i południowych części Ukrainy. Ogólny kontekst nauki języków obcych studentów międzynarodowych zmienił się ostatnio z dominacji rosyjskiego (57%) na dominację języka ukraińskiego (49%). Potwierdza się także wzrastająca tendencja do rozszerzania współpracy, w kontekście Europejskich Obszarów Szkolnictwa Wyższego i Badań, UE i państw partnerskich w obrębie programów Erasmus+ oraz Horizon 2020. Ostatnia modernizacja legislacyjna dotycząca szkolnictwa wyższego wzmacnia jego internacjonalizację na Ukrainie.

Artykuł podejmuje tematykę związaną z pozycją Tatarów krymskich w geopolitycznej rywalizacji mocarstw o Półwysep Krymski. Region ten zamieszkiwany jest przez przedstawicieli różnych kultur, tradycji i narodowości, co ma swoje implikacje polityczne i społeczne. Celem artykułu jest analiza dziejów Tatarów krymskich na przestrzeni 100 lat - od tj. XX wieku do aneksji Krymu przez Federację Rosyjską w 2014 roku. Taki przedział czasowy pozwoli na przedstawienie analizy historycznej dziejów Tatarów krymskich w aspekcie społecznym, politycznym i ekonomicznym, w różnych formach państwowości od ZSRR po Ukrainę, a po aneksji Krymu - również Federację Rosyjską.

The annexation of the Crimea and the war in Donbass resulted in intense migration flows from these areas to the non-conflict areas of Ukraine. Internally displaced persons (IPDs) in the initial phase of the conflict were mainly received by the neighbour regions bordering with the area affected by the conflict. The endless war in Donbass significantly affected the deterioration of the economic situation in Ukraine, which also influenced the attitude towards IDPs. The social attitude towards IDPs from Donbass was initially positive, but gradually changed into negative one, mainly in the eastern Russian-speaking regions of Ukraine. In the west of the country, the attitude was more positive. The main factor that could reduce the degree of tension in the society between IDPs and the receiving communities is the end of the war in Donbass, but as the situation of the conflict indicates, it cannot be finished quickly.

The beginning of the 1990s was a time of geopolitical transformations. The collapse of the Soviet Union led to formation of new states that entered the path of democratization, and Ukraine was not an exception. Despite almost 30 years of independence, Ukraine remains a weak democracy. The reason of that, along with other problems, are peculiarities of political culture of citizens. Notwithstanding, weakness of political culture could be changed into the greatest advantage in the process of maturing of democracy in Ukraine.

Model of relations between the state and religious organizations in Ukraine – legal aspect

The purpose of the publication is to characterize the model of relations between the state and religious organizations in Ukraine. After Ukraine gained independence in 1991, it was necessary to regulate issues related to the functioning of religious organizations in accordance with democratic standards. The model of separation adopted in the Constitution of Ukraine is the culmination of political changes. However, the Constitution of Ukraine provides for guarantees of freedom of conscience and religion, based on international standards arising from the International Covenant on Civil and Political Rights of 1966 and the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms of 1950. Pursuant to Article 35 of the Constitution of Ukraine, everyone has the right to ideological freedom and to choose a religion. This right includes: freedom to profess any religion or not profess religion, freely cultivate religious or ritual cults individually or collectively, and conduct religious activities. This right may be restricted only if it is in the interest of protecting public order, health and morality of the population, or protecting the rights and freedoms of others. It should be noted that the law in question correlates with the constitutional provisions regarding the “ideological diversity” of social life in Ukraine, where the state cannot make any ideology compulsory – Art. 15 of the Constitution. Nevertheless, there is traditionally a significant influence of religious institutions on social relations, political events, which is explained by the historical significance of churches and religious organizations in the life of Slavic peoples and the specificity of the national mentality, the main component of which is religious spirituality. The author in this publication analyzes the legal system. The article also discusses selected problems related to the practical application of legal provisions.

Artykuł ukazuje współpracę transgraniczną między Polską i Ukrainą z perspektywy mikrospołecznej, podkreślającej wymiar tożsamościowy kontaktów społecznych i ich konsekwencje. W przeprowadzonych w grudniu 2019 r. badaniach wśród mieszkańców obszarów przygranicznych Polski i Ukrainy zwrócono uwagę na to, czy współpraca ta stała się wśród mieszkańców terenów przygranicznych ważną perspektywą postrzegania sąsiedzkich relacji, jak mocno wyrażana jest potrzeba jej rozwoju oraz jak postrzegane są jej efekty. W świadomości badanych dominuje perspektywa postrzegania transgranicznych relacji polsko-ukraińskich jako opartych na kontaktach ekonomicznych. Zakorzeniona jest też świadomość asymetrii regionalnych, co wpływa na różnice w postrzeganiu współpracy transgranicznej między mieszkańcami terenów przygranicznych. Mimo różnic badani zwracali uwagę na elementy kulturowe łączące oba narody oraz walory ułatwiające komunikację.

Celem artykułu jest nakreślenie rozwoju organizacji mniejszości polskich, w tym szkolnictwa polskiego, z uwzględnieniem rozwiązań formalno- prawnych, podstaw finansowych i infrastrukturalnych w Charkowskim Okręgu Konsularnym. Jest to pierwsza próba przeprowadzenia wstępnych badań na terenie Charkowskiego Okręgu Konsularnego z uwzględnieniem organizacji mniejszości polskiej, osobliwości tożsamości miejscowych Polaków i specyfiki regionów, od Sum na północy do Berdiańska na południu. Terytorium Konsulatu Generalnego RP w Charkowie obejmuje Charkowski Okręg Konsularny, są to obwody: charkowski, dniepropietrowski, doniecki, ługański, połtawski, sumski, zaporoski. Badania przeprowadzone zostały metodą ankietową w roku 2017. Aktualnie czynnikiem decydującym o podejmowaniu nauki języka polskiego jest przynależność etniczna, pragnienie pielęgnowania poczucia przynależności do kraju pochodzenia przodków, ale także podejście pragmatyczne: otrzymanie Kart Polaka, podjęcie studiów wyższych oraz perspektywa pracy i osiedlenia się w Polsce. Dla uczniów innych narodowości znajomość języka polskiego jako obcego ma wymierną wartość w postaci większych szans w dostaniu się na studia, a w konsekwencji bycia bardziej konkurencyjnym na rynku pracy.

The objective of this article is to establish the main goal the leaders of the parliamentary opposition wanted to achieve in the negotiations with the government during the Euromaidan. In this study, the following methods were applied: the historical method, data analysis, and case study. In the conclusion, it is noted that the main task of the parliamentary opposition in the negotiations with the government was to restore the Constitution of 2004, which limited the presidential competences in executive power and extended

Question of racism in the thought of the ideologists of the Organization of Ukrainian Nationalists (1929–1945)

The goal of the article is to show what role did the racist elements play in the ideology of the Organization of Ukrainian Nationalists and whether they were present in that ideology at all. In the scientific discourse it remains controversial, whether OUN was in fact a fascist organization. Those discussions very often ignore the question of racism and its role in both Italian fascism and Ukrainian nationalism. It is also rarely analyzed what was the nature of those racist elements. In the article the historical-legal method has been used, as well as the comparative method. The problem has not been analyzed in the chronological manner, in order to secure the clarity of the article Applied structure of the paper allows showing the analyzed problem from the most general questions to more detailed ones. Works of the ideologists connected with OUN, such as Dmytro Dontsov, Volodymyr Martynec’, Dmytro Orlyk, Yuliyan Vassyjan and Yuriy Lypa have been analyzed, Author decided to underline most important parts of their thought presented in their books and pamphlets and compare their views on each issue. It allowed to indicate that racism is often a topic presented in the works of the ideologists of OUN, although there is no one version of that thought. Every author presents his own view on that topic and other approach. However, they seem to become gradually more interested in the problem of the race in late 30’s and 40’s. However Ukrainian racism is not a biological racism. It treats the race as the spiritual phenomenon with a biological substrate.

EU – Ukraine: Around Kiev’s European Aspirations. Selected Aspects from a German Perspective

The goals of the article are to discuss Ukraine’s aspirations for rapprochement with the European Union, especially after the „Orange Revolution” in 2004, and in the context of the conflict with Russia over Crimea and eastern Ukraine that began in 2014. In addition, to outline of Germany’s position toward the conflict and Ukraine’s relations with the EU. The author attempts to resolve the problem of Ukraine’s chances of joining the Union in a predictable perspective. First of all, scientific and press publications, as well as European Union documents were used.

Moscow and Kyiv vision of the interpretation of disputes about the past of the continuity of the historical roots of mutual statehood

Russian Federation’s attack of February 24, 2022 on Ukraine was no coincidence but a strategy to regain the status of superpower. Referring to history was its significant part. Indeed, that is a shared history, at least in the origin, though differently interpreted by both states, independent from 31 years. Based on the promoted from 16th Century vision of Russia as the Byzantine Empire’ successor, Putin’s Russian Federation claims the right to build an empire that would include all lands of the Russian Empire. It does not recognise independent statehood and Ukrainian nationality. The war was started to achieve that goal.