Celem artykułu jest analiza ruchów etnopolitycznych mniejszości rosyjskiej w krajach poradzieckich po aneksji Krymu do Rosji i próba odpowiedzi na pytanie badawcze: na ile aneksja Krymu wywołała i/lub wzmocniła wśród mniejszości rosyjskiej żyjącej w tych państwach tendencje separatystyczne. Autorka analizuje aktywność Rosjan w wybranych b. republikach ZSRR, wskazując na ich zachowania wobec aneksji i aktywność w ramach organizacji, w których funkcjonują. W uwagach końcowych dochodzi do wniosku, że na skutek aneksji Krymu ruchy etnopolityczne mniejszości rosyjskiej na obszarze poradzieckim będą jeszcze silniej przeciwstawiać się dyskryminacji ludności rosyjskiej i aktywniej walczyć o jej prawa. Dotychczasowa aktywność Rosjan na obszarze poradzieckim pozwala sądzić, że będą oni nadal działać na rzecz realizacji swoich celów, przy tym działalność ta (także o charakterze separatystycznym) będzie uzależniona w znacznym stopniu od polityki wewnętrznej władz państwa, w którym żyją, a także od polityki Kremla wobec rodaków za granicą.

From the perspective of structural realism, the category of international risk can be defined as a possibility of a sudden and unexpected change which may lead to negative outcomes. The aim of the article is to analyze and show international risk factors present in the Caspian Sea region. In the context of various variables of geostrategic character, the region seems prone to potential threats. The research applied the method of the analysis of strategic narratives, which made it possible to distinguish the most important risk factors in the context of the policy followed by global and regional superpowers: 1) political factors and international strategy; 2) extracting energy resources and the geopolitics of pipelines; 3) frozen territorial and ethnic conflicts; 4) economic factors; 5) military factors. The results show that for the majority of players the lack of stability is beneficial and they do not strive to solve the contentious issues at all costs.

Celem artykułu jest charakterystyka stanowisk: Federacji Rosyjskiej, Mołdawii i nieuznawanej Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej wobec obecności rosyjskich sił zbrojnych na obszarze Naddniestrza oraz motywacja działań podjętych w tej kwestii. W pierwszej części pracy skoncentrowano wysiłki na przedstawieniu genezy powstania państwa nieuznawanego w granicach Mołdawii i znaczenia dla tego procesu formacji rosyjskich. Następnie zaprezentowano podejście zainteresowanych stron do problemu alokacji sił rosyjskich w Naddniestrzu. Ponadto uwzględniono głos szeroko pojętej społeczności międzynarodowej (rezolucja ZO ONZ). Zaakcentowano również uwzględnienie tego zagadnienia w nowej strategii obrony Mołdawii (2018). Za priorytet uznano wydarzenia zaistniałe w drugiej dekadzie XXI w.

Artykuł jest poświęcony miejscu obszaru poradzieckiego w rosyjskiej polityce zagranicznej od rozpadu Związku Radzieckiego w 1991 do 2021 roku. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia obszaru poradzieckiego w rosyjskiej polityce zagranicznej oraz celów i instrumentów tej polityki wobec obszaru poradzieckiego po rozpadzie ZSRR. W ciągu 30 lat po rozpadzie Związku Radzieckiego na obszarze poradzieckim miały miejsce procesy reintegracji i dezintegracji. Dochodziło do wielu konfliktów zbrojnych, stał się on także polem rywalizacji w stosunkach międzynarodowych. Federacja Rosyjska wykorzystuje wszelkie możliwe instrumenty oddziaływania, aby utrzymać kontrolę nad obszarem poradzieckim i nadal traktuje go jako wyłączną strefę wpływów Rosji i priorytetowy kierunek rosyjskiej polityki zagranicznej.

The aim of this article is to present the dependence path and the number of factors which influenced its shape in the process of achieving transitional justice on the post-Soviet area. In comparative studies carried out in Estonia, Georgia and Poland, it has been demonstrated that there were a number of factors that diversified the process of transformation from the authoritarian to democratic system. The need to settle accounts with the Soviet authoritarian regime was diverse and depended on historical and geopolitical conditions, as well as on the political system which was adopted by individual states after the dissolution of the Soviet Union. It has been observed that in Georgia the process of achieving transitional justice was not initiated but replaced, after consolidating the democratic system, by the process of achieving historical justice; however, in Estonia and in Poland, the problem of settling accounts with the outgoing authoritarian regime constituted one of the key issues of the transformation.