The two European referendums of 1975 and 2016 are examined in their historical, political and constitutional context. The paper provides a short account of United Kingdom’s accession and participation in the European Union. The uneasy relationship with the EU is shown, with reference to political process of negotiating Britain’s position in the Union. Some political, economic and cultural factors that have shaped British attitudes towards European integration are analysed. A legislative framework for both referendums is described and the dynamics of pre-referendum debates and campaigns are discussed. The political implications of ‘Leave’ vote (in favour of Brexit) are indicated. Finally, certain constitutional and legal issues surrounding UK withdrawal from the EU are considered, also in the context of the doctrine of parliamentary sovereignty.

Od kilku dekad, nie tylko w Wielkiej Brytanii, obserwować można spadające zainteresowanie obywateli uczestnictwem w polityce i symptomy kryzysu demokracji przedstawicielskiej. Za jeden ze sposobów przeciwdziałania temu zjawisku uważa się wykorzystanie nowych technologii. Z jednej strony ich upowszechnienie umożliwia obywatelom szeroki dostęp do informacji, z drugiej rozszerza oferowane im możliwości udziału i wpływania na decyzje polityczne. Celem artykułu jest omówienie i analiza polityki kolejnych brytyjskich rządów dotyczącej wykorzystania Internetu do budowania skuteczniejszych kanałów komunikacji na poziomie lokalnym w Anglii i wzmocnienia demokracji. Wykorzystane metody badawcze to przede wszystkim analiza dokumentów oraz źródeł wtórnych. Szczególna uwaga została skupiona na analizie regulacji dotyczących wprowadzenia i rozwoju na poziomie lokalnym jednego z najpopularniejszych mechanizmów e-demokracji w Wielkiej Brytanii, który doczekał się regulacji ustawowej – elektronicznych petycji.

18 czerwca 1941 roku Turcja podpisała z III Rzeszą układ o nieagresji. Wydarzenie to spotkało się z krytycznym przyjęciem ze strony Wielkiej Brytanii. W Londynie pojawiły się obawy o zmianę polityki tureckiej, której kurs do tej pory nastawiony był na bliską współpracę z aliantami.
Cztery dni później III Rzesza zaatakowała Związek Radziecki. Reakcja rządu brytyjskiego była błyskawiczna. Winston Churchill podjął decyzję o udzieleniu pomocy napadniętemu, puszczając w niepamięć prawie dwa lata ścisłej współpracy niemiecko-radzieckiej. Ten krok z kolei wywołał niepokój w Ankarze, która uważała, że polityka jej północnego sąsiada zagraża suwerenności i integralności terytorialnej Turcji. Obawiano się, że rodząca się współpraca brytyjsko-radziecka może odbyć się kosztem państwa tureckiego.
Z końcem czerwca 1941 r. brytyjska polityka zagraniczna stanęła zatem przed dwoma ważnymi wyzwaniami. Dążąc do utrzymania przyjaznych relacji z Turcją, Brytyjczycy z jednej strony musieli przeciwdziałać zbliżeniu niemiecko- tureckiemu, a z drugiej przekonać władze tureckie, że brytyjska współpraca ze Związkiem Sowieckim nie będzie stanowić zagrożenia dla interesów tureckich. Powyższe cele wyznaczyły główne kierunki działań dyplomacji brytyjskiej wobec Turcji na następne półtora roku.
W pierwszym przypadku odniesiono połowiczny sukces. Co prawda Turcja nie została objęta niemiecką strefą wpływów, ale dyplomatom brytyjskim nie udało się storpedować turecko-niemieckiej umowy gospodarczej, a zwłaszcza jej najważniejszego punktu, czyli przywrócenia eksportu chromu do III Rzeszy. Brytyjczycy jedynie opóźnili dostawy dzięki wyegzekwowaniu od rządu tureckiego przestrzegania zawartego na początku 1940 roku porozumienia, którego postanowienia obowiązywały do końca 1942 roku.
W drugim przypadku Brytyjczycy uczynili wszystko co było w ich mocy, aby rozwiać obawy tureckie. Najpierw w sierpniu 1941 roku przekonali władze Związku Sowieckiego do wydania oświadczenia, w którym deklarowano przestrzeganie integralności terytorialnej Turcji. Następnie wiosną 1942 roku, kiedy negocjowany był układ brytyjsko-radziecki, Moskwa i Londyn potwierdziły wcześniejsze zobowiązania. Należy jednak zauważyć, że dyplomacja brytyjska nie ustrzegła się przed popełnieniem kilku błędów, które mogły zwiększyć podejrzenia ze strony rządu tureckiego. Najpoważniejszym z nich było niepoinformowanie Turków o przygotowaniach do brytyjsko-radzieckiej interwencji w Iranie, do której doszło pod koniec sierpnia 1941 roku.

Czynnikiem determinującym charakter stosunków brytyjsko-kosowskich jest ogromna dysproporcja potencjałów obu państw we wszystkich możliwych sferach. Nieposiadające pełnego uznania międzynarodowego, słabe pod względem ekonomicznym Kosowo nie może stanowić partnera dla Wielkiej Brytanii, dysponującej niekwestionowaną pozycją na płaszczyźnie gospodarczej, politycznej i militarnej. Nie znajduje się ono również w centrum zainteresowań brytyjskich, a wzajemne kontakty zostały nawiązane niejako przy okazji wypełniania przez Brytyjczyków „moralnego zobowiązania”, a nie na podstawie racjonalnych przesłanek. W tym kontekście obowiązująca formuła relacji opiera się na założeniu brytyjskiego paternalizmu, który wyraża się oddziaływaniem na kierunki aktywności politycznej oraz rozwój gospodarczy i społeczny Kosowa, a także występowaniem w obronie interesów Kosowa przed społecznością międzynarodową (w szczególności na forum Unii Europejskiej i NATO). Natomiast mieszkańcy Kosowa poprzez korzystanie z udzielanej przez Brytyjczyków na bieżąco pomocy wojskowej, politycznej i finansowej oraz udostępnienie know- -how zaciągnęli wobec Wielkiej Brytanii dług wdzięczności, którego spłata jest tym trudniejsza, że ani jej termin, ani warunki nie mają wymiaru formalnego. Nie ulega jednak wątpliwości, że w przypadku wejścia Kosowa do Unii Europejskiej i NATO istnieje spora szansa, że kosowscy politycy będą głosowali w tych organizacjach w sposób odpowiadający życzeniom brytyjskim. Dalekosiężna polityka Wielkiej Brytanii zmierzająca do pozyskania przyszłego sojusznika wewnątrz struktur europejskich wydaje się zatem przynosić pożądane efekty, służąc równocześnie stabilizacji i rozwojowi tej części Bałkanów Zachodnich.

The role of Harold Macmillan in the work of the Assembly of the Council of Europe between 1949 and 1951

European issues were obviously very close to Harold Macmillan’s heart from the beginning of his political path, which goes back to 1924. This paper looks at the activities of Harold Macmillan in the Assembly of the Council of Europe between 1949 and 1951 and discusses his views on European cooperation.

The article is devoted to the problem of further steps that Great Britain could take to break the stalemate in which it found itself after June 2016 when the British decided to leave the European Union. Despite making this decision, it turned out that its implementation was unexpectedly difficult, which in turn caused a political crisis in Great Britain that has not been seen in this country for a long time. The aim of the article is to try to find answers to two research questions. First of all, could the Brexit process – both from a legal and political point of view – have been stopped and reversed, for example, by holding a second referendum? Secondly, whether, since Brexit has become a fact, we can expect a quick return of Great Britain to the European Union (“Breturn”). Using the method of institutional and legal analysis and the content analysis method, the Author tries to prove the thesis that the idea of a second referendum seemed unlikely, and hence – Brexit was rather inevitable. As for “Breturn” – this scenario also looks unrealistic, as it would involve various legal and political obstacles as well as practical inconveniences for Great Britain.

The One-in, One-out Principle as the Limit of Legislative Interference into the Sphere of Freedom of Economic Activity

The article deals with the issue of the limit of legislative interference in the sphere of freedom of economic activity, defined by the one-in, one-out principle, introduced at the turn of 2010 and 2011 in Great Britain, in relation to the issue of restricting the freedom of economic activity in the light of art. 22 and art. 31 s. 3 of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997.

Populizm jest zjawiskiem skomplikowanym, ponieważ koncepcja ta nie tylko różni się zarówno w podejściu, jak i przejawach, ale także ukształtowała się w krajach i regionach poza Europą. Podczas gdy intelektualiści nieustannie krytykują i postrzegają to zjawisko jako zagrożenie, któremu należy zapobiegać, miliony ludzi w całej Europie jednocześnie okazują poparcie dla ruchów, partii i osób o ideologii populistycznej. Ten sprzeczny obraz pokazuje, że pojawienie się populizmu jest w istocie odzwierciedleniem szeregu niestabilnych i niepokojących problemów społeczno-politycznych, a także skrajnych emocji i bezsilności ludzi w takich sytuacjach. Celem artykułu jest zatem przyjrzenie się czynnikom napędzającym Brexit, a tym samym zbadanie populizmu na poziomie analizy na poziomie indywidualnym, grupowym, państwowym i systemowym. Wyjaśniając poglądy wietnamskich intelektualistów na temat populizmu, artykuł następnie omawia możliwość wzrostu populizmu w obecnej sytuacji społeczno-politycznej w Wietnamie.

Brexit Negotiation Process in David Cameron and Theresa May’s Policy

Great Britain’s decision to leave the European Union (aka Brexit) is one of the most significant events in the history of European integration. It is also the first event in the history of the Community, yet not the only one proposed by the UK government. This article aims at the analysis of political activity of British Prime Ministers: David Cameron and Theresa May related to the United Kingdom’s leaving the European Union structures. British Government’s decision was taken after the referendum, which was held on June 23, 2016, followed by invoking Article 50 of the EU’s Lisbon Treaty. Consequences of Brexit are highly dependent on the results of negotiations, although most definitely they will have political, economic and social implications. The most important conclusions are contained in the summary.

The subject of the article is trade cooperation between Great Britain and Kenya in the context of the United Kingdom’s withdrawal from the European Union. The article characterizes the commercial cooperation of Great Britain and Kenya and discusses the trends existing in this field in recent years. The main threats to this cooperation that Brexit brings are presented, as well as the actions that states must implement to counteract the negative consequences of Brexit and the opportunities that Brexit potentially gives to deepening trade cooperation between countries. In addition, the political climate change that has occurred between countries in recent years, which has a significant impact on the implementation of economic cooperation, including trade, has been outlined. The purpose of the article is to present and evaluate the challenges that the countries face in the context of Brexit, which they must overcome in order to maintain and deepen trade cooperation. The main research problem is whether Brexit will weaken or accelerate trade relations between Great Britain and Kenya? The main hypothesis of the article is that Brexit causes great uncertainty about the future of trade cooperation between Great Britain and Kenya. However, it gives the opportunity to dynamize this cooperation, and Kenya can become a model partner for the United Kingdom within the concept of „Global Britain” promoted by London. Kenya’s positive development trends make it an increasingly attractive trading partner for Great Britain. However, Kenya wants to take advantage of the UK’s search for trading partners outside the European Union.

Commonwealth Realms as a Relic of the Past. Change of the Political System in Barbados

After 70 years of Queen Elizabeth II’s Commonwealth Realms reign, only 15 countries remain, counting the United Kingdom. Barbados gained complete autonomy, becoming a republic after 55 years of independence. The purpose of this paper is to provide an outline of the process that took place in Barbados, from the time the British decided to settle on the Island, until it became a republic. The main research method used by the author, is source analysis and the point of reference is the Barbados Constitution Amendment Act of 28.09.2021, whereby from 30.11.2021, Barbados becomes a republic and all duties previously exercised by the Governor-General are exercised by the President.

The freedom of the press is one of the basic guarantees of a democratic state and, at the same time, a guarantee of political rights. After 2008, when the great financial crisis occurred, the Member States of the European Union began to significantly limit the rights and freedoms of citizens, including freedom of the press. The introduced restrictions are characteristic of a neo-militant democracy. However, they sometimes become a tool in the hands of antidemocrats. The aim of the article is to check how and why over the years, between successive crises, i.e., financial crisis, the so-called refugee crisis, the coronavirus pandemic, freedom of the press was restricted in Ireland and Great Britain. These are the countries in which initially the political and social effects of the economic crisis were not felt, but later rapid regression was observed. By using content analysis based on reports from the Reporters without Borders and Freedom House organizations, the study uncovers how and why the restrictions of freedom of the press changed. It locates the political structures of Ireland and Great Britain between the ideal types of neo- and quasi-militant democracy, depending on the goal of the restrictions. The research hypothesis is as follows: The restriction of freedom of the press in Ireland and the United Kingdom after 2008 shows that states are using the media system to pursue their particular interests by introducing solutions characteristic of quasi-militant democracies.

The article refers to Cornish idea of ‘crawling devolution’ based on recognizing Cornish minority under Framework Convention of national minorities protection and gradual achieving political autonomy level corresponding with modern position of Scotland, Wales or Northern Ireland in the UK political system. Author reveals façade character of formal arguments contain in the first and second DCLG reports for the Council of Europe General Secretary against implementing protodevolutionary ideas in Cornwall and presents real objections of present UK Government of realizing devolution reform (as a post-Labour heritage) in any part of England. The article presents Cornish people hopes and misgivings précised in local government, political parties (individual and common) and NGO’s selected documents and papers with authors comment in conclusion.

The „Shadow Cabinet” in the Westminster System of Government

The „shadow cabinet” appointed by the largest opposition party in the House of Commons is an integral part of the Westminster system of government. The practice of its creation originated in the UK in the second half of the 19th century, where it underwent a significant evolution linked to the coordination of the opposition’s strategy enabling it to become a government cabinet, as well as to the official recognition of the position of opposition party leader, who since 1937 has received a fixed salary. The modern and at the same time permanent appointment of shadow ministers who are at the same time spokespersons of the opposition on specific ministerial issues dates back to the long Conservative Party governments (1951–1964) against which the Labour Party formulated an official „shadow cabinet”. The aim of this article was to show the genesis of the „shadow cabinet”, to define its tasks and functions in the Westminster model of parliamentary-cabinet government.