Local governence jako mechanizm współrządzenia w samorządzie terytorialnym może stać się skutecznym narzędziem wspierającym efektywność i jakość procesów decyzyjnych. Za jego jedną z form może być uznany budżet obywatelski (partycypacyjny), który od kilku lat jest wdrażany w Polsce. Celem artykułu jest przeanalizowanie budżetu obywatelskiego na przykładzie miasta Katowice pod kątem wpływu, jaki ma on na podnoszenie efektywności zarządzania gminą. Czy dzięki jego zastosowaniu rozwija się świadomość i zaangażowanie mieszkańców w sprawy lokalne. W artykule przedstawiono oprócz danych ogólnodostępnych wyniki badań własnych autora, przeprowadzanych w jednej z dzielnic miasta.

Pathologies and abuses accompany elections and are connected with the electoral system both in its narrow and broad sense. Moreover, they stem from a human nature and a degree of democratic principles consolidation. Cohabitation is conditioned by the electoral system and, in the case of the proportional allocation of seats, it arises more often than in the majority system with single member constituencies. The phenomenon itself is not always pathological. However, such an adverse situation develops when it comes to clashes, neither substantive nor creative, between the municipal bodies and, in consequence, the interests of the local community are jeopardised. Elections at the municipal level are also accompanied by other pathologies and abuses including: coercing votes when voting by proxy, adding voters to an electoral roll, bringing residents to a polling place, paying for one’s votes, preying on the naïvety of voters which can take grotesque forms or brutalising an election campaign caused by the mediatisation of local policy. The above-mentioned phenomena were examined and presented in the paper based on the analysis of statistical data, articles from the local press and, most essentially for the discussed subject, a rich material collected thanks to the in-depth interviews conducted by the authors.

W artykule podjęto problematykę przywództwa lokalnego w oparciu o badania empiryczne przeprowadzone w latach 2014-2017 wśród wójtów, burmistrzów, prezydentów miast albo ich zastępców, a także radnych, mieszkańców (w tym dziennikarzy, przedsiębiorców, naukowców, przedstawicieli organizacji pozarządowych). W pierwszej części ukazano teoretyczny aspekt przywództwa lokalnego, w drugiej wskazano na uwarunkowania w pełnieniu funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a w trzeciej określono cechy, jakie powinna posiadać osoba pełniąca ten urząd.

The participatory budget is an important element of the catalogue of tools for involving residents in the local decision-making. The positive effects of involving many citizens in the decision-making process slowly bear fruit in attempts to transfer p.b. into other spheres. This article analyses how these well-known patterns are adapted to new conditions – at universities. Several of them decided to introduce their own participatory budget. A comparative analysis of the local government model and solutions adopted by three universities provides the answer to this question. The hypothesis assumes that the civic budget at universities and polytechnics is, for the most part, a modification of the model used in cities with district status. As shown, the municipal participatory budget is a proven basis for creating its own regulations. However, the available schemes should be modified.

Rodowód współczesnego administracyjnego podziału terytorialnego Hiszpanii. Sprawa municypiów i prowincji

Konstytucjonaliści hiszpańscy są zgodni, że współczesna organizacja terytorialna państwa wymaga pilnych reform. Mapa administracyjna państwa oparta na tradycyjnych jednostkach terytorialnych: municypiach i prowincjach nie wytrzymuje zderzenia ze współczesnymi wymaganiami „państwa autonomii”, jak zwykło nazywać się obecną Hiszpanię. O ile wspólnoty autonomiczne są podmiotami w miarę świeżymi, o tyle zarówno municypia, jak i prowincje sięgają swoimi korzeniami Średniowiecza, a nawet okresów wcześniejszych. Stąd próby forsowania nowych administracyjnych jednostek podziału terytorialnego, które nie zostały uwzględnione we współczesnej Konstytucji lub próby wskrzeszenia dawnych jednostek przystosowanych w większy lub mniejszy sposób do we współczesnym modelu państwa. Niniejszy artykuł przybliża rodowód poszczególnych jednostek terytorialnych, ukazując jak bardzo historia i tradycja wpływa na współczesny podział administracyjny państwa.

Empowerment of Constitutional Principle of Fiscal Sovereignty of Municipalities as Alternative of Rebalancing of Municipalities Incomes Due to Lowering of PIT

The aim of the paper is to find legal-tax solutions, which have potential to compensate in fiscal way an expected lowering of municipalities’ revenues from their share in personal income tax as the result of lowering this tax by legislative authority. That opportunity author ascribe to increasing of RET’s tax rates and at the same time implementation of degressive tax thresholds in RET. That legal arrangement will balance raising the RET for taxpayers who already pay high amount of RET and empower fiscal sovereignty of municipalities deduced form Article 168 of The Constitution of the Republic of Poland.

Development strategies of cities with poviat rights

The article presents the results of research on development strategies of cities with poviat rights. The reason for undertaking the research was the addition of provisions on such development plans to the Act on Self-Government in 2020, and its aim was to determine, in quantitative terms, what number of cities have such plans and whether their adoption is related to the size and number of citizens of the cities. The research was also qualitative in scope and concerned the form and content of development strategies, with the aim of identifying their most important features.

The consequence of the constitutional right to health care is government’s and local self-government’s duty to take actions, that ains at realisation of this right. One of the municipality’s actions in the area of health care is establishment and realisation of health policy programs. The legal definition presents it as planed and intended actions that focus on standard of health care and its effectiveness, safety andreasoning.