W literaturze przedmiotu wskazuje się na wagę polityki państwa wobec mniejszości na poziomie regionalnym (wojewódzkim) ze względu na bezpośredniość podejmowanych działań administracji wobec tych społeczności. Postępowanie na tym szczeblu jest zarazem weryfikatorem intencji i możliwości władz w spełnianiu przyjętych założeń politycznych. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie dotyczące na ile działania pełnomocników wojewodów mogą stanowić barometr polityki etnicznej, odzwierciedlający podstawowe kierunki i tendencje w jej realizacji.

Mniejszości narodowe i etniczne są od wieków obecne w Polsce, jednak świadomość ich istnienia jest w naszym społeczeństwie stosunkowo niewielka. Jednym z powodów jest niski poziom kompetencji międzykulturowej obywateli naszego kraju, spowodowany wieloletnimi zaniedbaniami w kształceniu ukierunkowanym na rozwijanie tej kompetencji w obszarze poznawczym, afektywnym, jak i pragmatyczno-komunikatywnym. Przedstawione badania diagnostyczne, odnoszące się do pierwszego i drugiego z wymienionych obszarów, dotyczyły wiedzy studentów kierunków pedagogicznych na temat mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę oraz stosunku respondentów do praw i przywilejów posiadanych przez te grupy. Przeprowadzone analizy wskazały, że istnieje nagląca potrzeba kształcenia w zakresie edukacji międzykulturowej. Studenci, którzy nie uczestniczyli w takich zajęciach, prezentowali niski poziom kompetencji międzykulturowej – ich wiedza była fragmentaryczna, a stosunek do mniejszości i ich praw ambiwalentny. Obecność treści międzykulturowych w aktualnych programach nauczania – począwszy od edukacji przedszkolnej i początkowej – pozwala jednak mieć nadzieję, że sytuacja ta będzie ulegać systematycznym korzystnym zmianom, a kompetencje międzykulturowe będą bardziej niż dotychczas powszechne i doceniane.

Memory of the past in the activities of national and ethnic minorities of the Silesian Voivodeship (selected examples)

Organizations of national and ethnic minorities have been subjected to research analysis. They are discussed in many contexts, yet, there is a lack of studies devoted to memory-forming aspects. The aim of the research was to show the activity of minority communities in the Silesian Voivodeship. Their activities aimed at consolidating the memory of generations were presented, showing initiatives of a material and spiritual nature.

Preservation of the culture and language of the Lusatian Sorbs in Brandenburg

Lusatian Serbs, also called Sorbs, are people living in Upper, Middle and Lower Lusatia. This small nation is a remnant of the Slavic settlement in East Germany (Brandenburg and Saxony). Lower Lusatia now lies in the state of Brandenburg, and Upper and Middle Lusatia in the Free State of Saxony. According to official data, in these areas there are approximately 50,000 – 60,000 Lusatian Serbs, of which it is assumed that two-thirds reside in Saxony and one-third in Brandenburg. The article draws attention to formal and legal issues aimed at protecting the culture and the Lower Sorbian language. The analyses carried out concern the general provisions of the European Union, Germany and more detailed guidelines adopted in Brandenburg. Legal acts are important formal means of protection, the effectiveness of which is expressed by the way of practice. Unfortunately, in Brandenburg, many of the existing regulations have no proper effect on everyday life or are distorted. The article is an attempt to identify the assumptions with the implementation, to recognize the limitations, but also to discuss the directions of improving the existing state.