W literaturze przedmiotu wskazuje się na wagę polityki państwa wobec mniejszości na poziomie regionalnym (wojewódzkim) ze względu na bezpośredniość podejmowanych działań administracji wobec tych społeczności. Postępowanie na tym szczeblu jest zarazem weryfikatorem intencji i możliwości władz w spełnianiu przyjętych założeń politycznych. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie dotyczące na ile działania pełnomocników wojewodów mogą stanowić barometr polityki etnicznej, odzwierciedlający podstawowe kierunki i tendencje w jej realizacji.

Mniejszości narodowe i etniczne są od wieków obecne w Polsce, jednak świadomość ich istnienia jest w naszym społeczeństwie stosunkowo niewielka. Jednym z powodów jest niski poziom kompetencji międzykulturowej obywateli naszego kraju, spowodowany wieloletnimi zaniedbaniami w kształceniu ukierunkowanym na rozwijanie tej kompetencji w obszarze poznawczym, afektywnym, jak i pragmatyczno-komunikatywnym. Przedstawione badania diagnostyczne, odnoszące się do pierwszego i drugiego z wymienionych obszarów, dotyczyły wiedzy studentów kierunków pedagogicznych na temat mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę oraz stosunku respondentów do praw i przywilejów posiadanych przez te grupy. Przeprowadzone analizy wskazały, że istnieje nagląca potrzeba kształcenia w zakresie edukacji międzykulturowej. Studenci, którzy nie uczestniczyli w takich zajęciach, prezentowali niski poziom kompetencji międzykulturowej – ich wiedza była fragmentaryczna, a stosunek do mniejszości i ich praw ambiwalentny. Obecność treści międzykulturowych w aktualnych programach nauczania – począwszy od edukacji przedszkolnej i początkowej – pozwala jednak mieć nadzieję, że sytuacja ta będzie ulegać systematycznym korzystnym zmianom, a kompetencje międzykulturowe będą bardziej niż dotychczas powszechne i doceniane.

Memory of the past in the activities of national and ethnic minorities of the Silesian Voivodeship (selected examples)

Organizations of national and ethnic minorities have been subjected to research analysis. They are discussed in many contexts, yet, there is a lack of studies devoted to memory-forming aspects. The aim of the research was to show the activity of minority communities in the Silesian Voivodeship. Their activities aimed at consolidating the memory of generations were presented, showing initiatives of a material and spiritual nature.

Consolidation of the political system as a source of Russian political behavior in the international environment

The main purpose of this article is to recall and analyze from a political-legal point of view not only the little-known wartime history of the Polish Orthodox Church, but also attempts to bring order to the chaos that reigned in the Polish Orthodox Church after the end of World War II. This issue is most often taken up in intellectual circles associated with the Orthodox Church, or - less often - by experts in religious policy. The study presented here is an attempt to supplement this body of work with an own view of the policy of the authorities of the People’s Republic of Poland towards the Orthodox Church, carried out in 1944-1958, which was seriously influenced not only by ideological and legal decisions, characteristic of the period of building revolutionary political changes, but also by long unresolved nationality issues.

Preservation of the culture and language of the Lusatian Sorbs in Brandenburg

Lusatian Serbs, also called Sorbs, are people living in Upper, Middle and Lower Lusatia. This small nation is a remnant of the Slavic settlement in East Germany (Brandenburg and Saxony). Lower Lusatia now lies in the state of Brandenburg, and Upper and Middle Lusatia in the Free State of Saxony. According to official data, in these areas there are approximately 50,000 – 60,000 Lusatian Serbs, of which it is assumed that two-thirds reside in Saxony and one-third in Brandenburg. The article draws attention to formal and legal issues aimed at protecting the culture and the Lower Sorbian language. The analyses carried out concern the general provisions of the European Union, Germany and more detailed guidelines adopted in Brandenburg. Legal acts are important formal means of protection, the effectiveness of which is expressed by the way of practice. Unfortunately, in Brandenburg, many of the existing regulations have no proper effect on everyday life or are distorted. The article is an attempt to identify the assumptions with the implementation, to recognize the limitations, but also to discuss the directions of improving the existing state.

The article analyses an interesting case of cultural education outside the majority educational system based on a series of books by Viktoria Alagueva. The publication of these books was an important impetus for the development of knowledge about Buryat culture among Russian- speaking Buryats, who in the times of the Soviet Union did not have the opportunity to transmit their own culture through the educational system, and for whom the transmission of the Buryat language and culture is still difficult in the post-Soviet era. The article is based on two types of sources. The first is Alagueva’s books themselves and an analysis of their content. The second is observational and interview data conducted as part of field research on the revival of Buryat culture. In the article, I show that well-prepared educational materials can significantly influence not only young generations of representatives of national and ethnic minorities but can also have a positive impact on adult education.