Problemem badawczym artykułu jest zastosowanie modelu centro-peryferyjnego Rokkana-Urwina w analizie relacji międzypaństwowych. Model ten opracowany pod koniec lat 70. XX w. służył badaczom do opisywania i wyjaśniania nierówności międzyregionalnych w skali wewnątrzpaństwowej. Punktem wyjścia obu autorów była analiza potencjału regionu, a punktem dojścia – zbadanie procesów mobilizacji politycznej na terenie różnych regionów, zwłaszcza w kontekście polityki partyjnej i samorządowej. Niniejszy tekst przenosi analizę na poziom międzypaństwowy. Celem autora jest identyfikacja procesów peryferyzacji regionów i państw w skali europejskiej oraz odpowiedź na pytanie o możliwości przezwyciężenia statusu peryferii w systemie międzynarodowym.

Artykuł zawiera argumentację na rzecz wykorzystania w nauce o stosunkach międzynarodowych metod badawczych opartych na analizie struktur sieciowych. Wychodząc od ogólnej definicji sieci jako struktury złożonej z połączonych relacjami elementów, ukazuje jej odpowiedniość do opisu procesów i zjawisk o charakterze transgranicznym. Idąc dalej, rozważa komplementarność sieci w stosunku do kategorii badawczej systemu międzynarodowego i metody analizy systemowej, która przedstawia się jako szczególny przypadek szerszej klasy sieciowych metod badawczych. Analiza dotychczasowych, udanych prób adaptacji w naukach społecznych matematycznej teorii grafów, pozwala na zaproponowanie ogólnego modelu analizy sieciowej, który może okazać się użyteczny przy badaniu stosunków międzynarodowych.