Jedną z konsekwencji odejścia od etatowej pracy jest obniżenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego wśród pracowników, których określa się mianem prekariatu, a wykonywane przez nich prace jako niepewne (prekarne). W artykule, w nawiązaniu do dyskusji w środowisku naukowym, toczącym się co najmniej od lat 80. XX w., skupiam uwagę na dwóch aspektach zagadnienia: niepewności przypisywanej do obecnie wykonywanej pracy zawodowej oraz roli polityki społecznej i jej instytucji w kreowaniu prekarnych miejsc pracy. Wykorzystuję metodę porównawczą, sięgając do prac, których autorzy piszą o prekariacie w sposób bezpośredni lub gdzie stanowi on kontekst wypowiedzi o rzeczywistości społecznej. W ten sposób zamierzam pozyskać znaczenie i treść pojęcia prekariat.

Inclusion is often understood as a deeper integration, what means that integration itself loses its basic sense of a voluntary and spontaneous interpersonal relationship based on the equality of rights and equalization of life (developmental) opportunities. Integration as a pedagogical concept originates from the idea of the universal education known since the times of Jan Amos Komensky, and nowadays it refers into the philosophical and social contexts of the idea of freedom and equality, constituting an important aspect of the social cohesion policy. Quite rarely, attention is paid to the fact that social (including educational) inclusion can – in defiance of noble assumptions and without conscious intention – aim at dominating the included minority group. The proposal to think about integration as the purpose of inclusion concerns both activities undertaken on educational grounds (especially for students with special educational needs) and more general social policy.

The aim of the article is to present the place of the social and solidarity economy in the state policy aimed at reducing social exclusion in Poland. The analysis focuses in particular on social cooperatives and the conditions for their functioning, which are one of the tools of active social policy. The activities of social cooperatives are aimed at supporting people at risk of social exclusion and at their social inclusion.

Artykuł opisuje dwa przypadki rozwoju państwa opiekuńczego (welfare state): polski i izraelski. W obu przykładach mieliśmy do czynienia z przejściem z etatystycznego państwa opiekuńczego do modelu neoliberalnego charakterystycznego dla państw anglosaskich. W przypadku Polski dokonało się to częściowo, w przypadku Izraela w stopniu znacznie większym. Analizując rozwój welfare state na wskazanych przykładach, spróbowano także odpowiedzieć na pytanie o przyczynę kierunku tych przemian.

Wraz z globalnym starzeniem się populacji praca socjalna z osobami starszymi nabiera coraz większego znaczenia dla społeczeństwa. Jednym z głównych warunków skutecznego prowadzenia pracy socjalnej z osobami starszymi jest szkolenie wykwalifikowanych specjalistów posiadających m.in. pozytywną postawę w zakresie pracy z osobami starszymi. Postawy pracowników socjalnych powstają w dużym stopniu podczas przechodzenia kształcenia zawodowego. W artykule opisano wyniki badania komponentu poznawczego postaw wobec pracy z osobami starszymi studentów kierunku „Praca socjalna” z Rosji (m. Omsk) i Polski (m. Lublin i m. Kielce). Jest ono częścią badania postaw wobec pracy z osobami starszymi studentów kierunków pomocowych, prowadzonego pod kierunkiem prof. dr hab. Anny Kanios w ramach Programu im. L. Kirklanda.

Pandemia COVID-19 jest czynnikiem, który może w znaczącym stopniu zmienić sytuację na rynku pracy w Polsce. Obecnie – choć poza sporem pozostaje to, że takie przekształcenia nastąpią – można jednakże mówić raczej o pewnych prognozach co do przewidywanych kierunków i stopnia możliwych modyfikacji w tym zakresie, a finalny ich stan będzie efektem tak czasu trwania swoistego „zawieszenia” działalności szeregu firm, ale i pracowników, jak i efektywności podejmowanych działań – zarówno w sferze medycznej, jak i ekonomicznej, czy społecznej. Przedstawiony artykuł jest jednym z głosów w dyskusji na wskazany temat, toczącej się w przestrzeni publicznej, której celem jest nie tylko wskazanie potencjalnych wektorów rozwoju rynku pracy w trakcie i po trwającej pandemii, ale także zidentyfikowanie jego głównych problemów. Bowiem to właśnie w okresach znacznego pogorszenia koniunktury ujawniają się nieprawidłowości i zaniedbania, które mogą mieć istotny wpływ na rynek pracy i jego uczestników.

Social and economic functioning of women at risk of social exclusion during the Covid-19 pandemic

The main objective of the paper is to analyse the impact of the COVID-19 pandemic on the situation of Polish women whose common features are uncertain life circumstances. In March and April of this year, we held a qualitative study on this subject (Focus Group Interview). The choice of this research tool allowed for collecting testimonials that resulted in better understanding of problems and attitudes of women who due to their specific life circumstances were likely to endure more severely the consequences of the pandemic. Our analysis of presented input also leads to a conclusion about the dysfunctional nature of social policy.

W opracowaniu wskazuje się, Szwecja od czasu II wojny światowej jest państwem przychylnym napływowi imigrantów. Wypracowano w niej politykę imigracyjną, która ujawnia otwartość na zmiany w rzeczywistości poszerzania się ruchów migracyjnych ludności świata. Ważną przyczyną napływu migrantów do Szwecji było sytuowanie się jej w środowisku międzynarodowym jako „państwa dobrobytu”. W życiu imigracyjnym Szwecji wyraźnie zaznaczyli swą obecność Polacy. W latach 60. i 70. XX w. ujawniła się tam imigracja Polek zwana matrymonialną. Oblicze imigracji w Szwecji zmienia się współcześnie pod wpływem procesów globalizacyjnych generowanych przez postęp naukowo-techniczny, międzynarodowe rozwiązania prawne (prawa człowieka), nowoczesną edukację zorientowaną na budzenie świadomości przemian cywilizacyjnych.

Polityka społeczna w Polsce w ramach modelu socjaldemokratycznego ukierunkowana jest na bezpieczeństwo socjalne. Istotnym wyzwaniem dla polskiej polityki społecznej jest podniesienie poziomu dzietności w oparciu o efektywne rozwiązania w polityce rodzinnej. W ramach polityki rodzinnej prowadzone są działania ukierunkowane na zabezpieczenie społeczne poprzez m.in.: świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, świadczenia wychowawcze. Istotnym elementem polityki rodzinnej w Polsce było wprowadzenie w 2014 r. Karty Dużej Rodziny, skierowanej do rodzin wielodzietnych (posiadających minimum trójkę dzieci). Karty Dużej Rodziny jest ogólnopolskim wsparciem (w odróżnieniu od kart samorządowych). W ciągu 2 lat funkcjonowania w systemie polityki społecznej Karta Dużej Rodziny jest honorowana przez 1179 partnerów i jest instrumentem rozwijającym się.

Large Family Card as one of family supports in Poland

A social worker is a key support profession in the social assistance system, so this profession should be performed by well-educated specialists. The aim of this article is to study the advancement of the process of professionalisation process of the job of a social worker in Poland. The research questions concern the key indicators of professionalisation of the job of a social worker, the course of this professionalisation in Poland and the main barriers to the process. Based on the research carried out, it was shown that, in the case of Poland, the professionalisation of the job of a social worker has reached the level that makes it possible to define a social worker as a ‘profession’. However, full professionalisation has not been reached in terms of all adopted indicators of the analysis; hence the need to support further professionalisation of this profession.