Toruńskie środowisko naukowe przez 25 lat obserwuje (na początku aktywnie uczestnicząc w tym procesie) działanie Polaków na Łotwie, mające na celu odbudowę szkoły dla mniejszości polskiej. Prowadzenie badań longitudinalnych pozwala nam uchwycić dynamikę procesu transmisji kultury, tradycji i języka polskiego, wskazać rolę podmiotów szkoły mających kluczowe znaczenie dla kształtowania się poczucia tożsamości narodowej pokolenia młodych Polaków urodzonych i mieszkających na Łotwie, korzystających z szansy edukacji w języku polskim i łotewskim. Towarzyszyliśmy uczniom przez okres edukacji szkolnej, będąc przy nich w momentach ważnych, tj. rozpoczęcia oraz ukończenia podstawowej szkoły polskiej i przejścia do szkoły średniej łotewskiej czy rosyjskiej. Niniejszy projekt badawczy stanowi kontynuację poprzednich eksploracji. Tym razem uwaga nasza skupiona jest na absolwentach szkoły (pierwsze cztery roczniki) – dzisiaj młodych trzydziestolatkach. Problem główny projektowanych badań zawiera się w pytaniach: Jaka jest jakość życia i poczucie osobistego sukcesu młodych absolwentów szkoły polskiej w Rydze i w jaki sposób są one różnicowane cechami usytuowania socjodemograficznego, aktualną sytuacją życiową i zawodową, uwarunkowane kontekstem społeczno-kulturowym, w jakim funkcjonują jako ludzie dorośli? Proponujemy ujęcie jakości życia i osiągniętego statusu społecznego absolwentów w formie przedstawienia trajektorii ich życia.

Tekst zawiera wyniki badań dotyczących kojarzenia terminu „ramadan” przez uczącą się młodzież województwa podlaskiego. Mieszkający w północno-wschodniej Polsce uczniowie i studenci mają możliwość częściej, niż ich rówieśnicy w innych rejonach Polski spotykać się z islamem, ponieważ to właśnie na północnym Podlasiu zamieszkują potomkowie osiadłych tu przed wiekami Tatarów. Dziś społeczność tatarska jest niewielka, jej większość stanowią Tatarzy zamieszkali w rozproszeniu w Gdańsku i Białymstoku. To właśnie w północno- -wschodniej Polsce termin „Ramadan Bajram” można spotkać w przestrzeni komunikacyjnej, głównie w związku z relacjami medialnymi z obchodów tatarskiego święta.W badaniach, które przeprowadzono jeszcze przed serią zamachów terrorystycznych w Europie oraz przez wojną w Syrii, poproszono młodych uczących się o skojarzenia związane z terminem „Ramadan Bajram”. Badaniami objęto 908 uczniów i studentów województwa podlaskiego, którzy stanowili próbę reprezentatywną.

(Not)others? – self-stereotype of people with a homosexual orientation

The aim of the article is to present the self-stereotype of people with homosexual orientation. For this purpose, the study involved the application of the Twenty Statements Test developed by Manford Kuhn, used to describe oneself and perceive oneself. The theoretical basis for the considerations is the theory of biculturalism in relation to the acquisition of identity by a minority group. It shows the process of acquiring „biculturalism” by people with homosexual orientation, which proceeds in the opposite direction than in ethnic groups. 90 people of homosexual orientation participated in the study. The research material was collected using the snowball method. The respondents described themselves primarily in terms of groups and categories, and the research results indicate three pillars of their identity: sexual orientation, gender, sense of being human. The statements of the respondents also highlight the difficulties they face due to their sexual orientation – stereotypes, discrimination, social exclusion. The article shows homosexual people as perceiving their „otherness”, while pointing to their broad interests, passions, positive character traits, as well as negative attitudes of society towards this group and their possible consequences.

Religiousness and the sense of identity of students from the Czech Republic, Poland, and Slovakia

The subject matter explored in the article include the issues related to religiousness of university students. This category comprises their denominational structure, their attitude to religion, their self-evaluation of the essence of religion in life, the frequency of participation in religious practices. These categories are shown in relation to their sense of identity. The research with the use of the survey method was conducted among students from the Czech Republic, Poland and Slovakia who live in culturally diverse territories. The research results show the ongoing changes in Polish and Slovak societies. Young people take advantage of the possibility of making choices and their choices concern not only education and professional paths, but also the beliefs, behaviour and activities in the religious sphere. The surveyed students’ freedom of choice is manifested, among others, in their sense of a multidimensional identity and in the consciousness of belonging to the Church. Among the surveyed university youth – in the Czech Republic, Poland and Slovakia – one can observe the individualization of religiousness in the form of the departure from religious affiliation, as well as in “belonging without faith”.

The sense of identity of academic youth from the socio-ecological perspective

The article is aimed at analyzing the identifications of academic youth, with pedagogy students as an example, on the basis of the assumptions of Uri Bronfenbrenner’s ecological model. Particular importance was given to the socioecological and contextual determinants in which the sense of identity of emerging adults is formed. The aim of the research was to analyse the development of the sense of identity resulting from participation in the socio-cultural conditions surrounding the individual. The surveyed emerging adults (140 individuals) aged 20–25 answered the question “Who am I?” using the TST (Twenty Statement Test) by M.H. Kuhn and T.S. McPartland (1954). The research was a pilot study. The collected research material was developed using a holistic content analysis of self-definitions. On the basis of the research results, it can be concluded that the surveyed emerging adults most often use identifications related to the individual with respect to gender, possessed personality traits or to the defining oneself as a human being. In addition, there were categories of sense of identity resulting from social roles in the microsystem (a family member, a student or an employee). Less frequently, respondents identified themselves with their nation or religion, which are the result of macrosystem participation. In relation to this, educational and preventive premises were formulated.