Kwestia edukacji ku tolerancji w aktualnej rzeczywistości świata bez granic jest wciąż ważnym zagadnieniem. Jest ona wartością priorytetową, wpisaną w cele edukacji wielo- i międzykulturowej. Dzięki temu stajemy się społeczeństwem otwartym. Dlatego też w artykule tym poruszone i omówione zostają zagadnienia dotyczące pojęcia tolerancji, jej zakresów i wymiarów w odniesieniu do założeń edukacji międzykulturowej. Na podstawie uzyskanych opinii nauczycieli podjęta została problematyka tolerancji dziecka w młodszym wieku szkolnym w zakresie przejawiania postaw protolerancyjnych oraz czynników warunkujących dziecięcą nietolerancję.

Artykuł prezentuje problem tolerancji nauczycieli akademickich jako normy cywilizacyjnej, regulatora relacji między wszystkimi podmiotami procesu edukacyjnego, co pozwala zachować różnorodność złożonego systemu, jakim jest środowisko międzykulturowe uczelni. Przedstawiono w nim wyniki badań diagnostycznych dotyczących tworzenia różnych elementów kompetencji społeczno-kulturowych nauczycieli i studentów. Ponadto zwrócono uwagę na tzw. algorytm rozwoju tolerancji nauczyciela akademickiego w warunkach nowoczesnego uniwersytetu jako osobowo-ideologicznej podstawy jego działalności i elementu kultury organizacyjnej.

W artykule zaprezentowano główne teoretyczne i socjopolityczne argumenty tworzące tło dla inkluzji edukacyjnej. Uwypuklono w tym zakresie niektóre ważne zagadnienia związane z implementacją idei inkluzji w edukacji na gruncie humanistycznym i demokratycznym. Szczególną uwagę zwrócono na tzw. kluczowe kompetencje nauczycieli jako uczestników edukacji włączającej, a także na wymagania wobec personelu zarządzającego instytucjami oświatowymi. Artykuł prezentuje pewne sposoby rozwiązywania problemów w przyszłości, głównie poprzez edukację i szkolenie nauczycieli.

Ze względu na nietolerancję społeczną zachowań związanych z tożsamością płciową, większość osób transpłciowych doświadcza poważnego stresu na różnych etapach swojego życia. Aspekty relacji społecznych są istotne dla godnego i przyjaznego funkcjonowania dziecka transpłciowego w szkole i jego osiągnięć szkolnych, a następnie – już jako osoby dorosłej – ścieżek rozwoju zawodowego i podejmowania relacji społecznych. Podczas gdy niektóre szkoły i miejsca pracy oferują bezpieczne przestrzenie, wiele osób transpłciowych wciąż doświadcza negatywnych, wrogich i niebezpiecznych środowisk. Bez określonych działań mających na celu ochronę osób transpłciowych i szerzenie wiedzy na temat transpłciowości w społeczeństwie, większość osób o nienormatywnej tożsamości płciowej pozostaje podatna na dyskryminację, nękanie i zastraszanie. Dlatego tak ważne jest diagnozowanie trudności w funkcjonowaniu społecznym osób transpłciowych i wskazanie propozycji rozwiązań zmierzających do poprawy ich sytuacji w warunkach wykluczenia.

Human rights aspects of transgender people functioning in the contemporary world

The gender that is officially assigned at birth (male or female) is based on physical characteristics. However, it may not be compatible with gender identity – this is the way we feel and think about our gender. A transgender person is someone who has or manifests a different gender identity from the gender identity assigned to him at birth. A transgender person may choose to manifest their gender identity in a variety of ways. To make more permanent physical activity it is essential to use surgery and hormone therapy. This is a time-consuming and costly process that does not always involve complete gender reassignment. Transgender people experience transphobia and discrimination because of their gender identity, which is mistakenly associated with sexual orientation. The misunderstood concept of transgender causes that transgender people encounter intolerance, a lack of empathy, and the non-existence of safe social and legal spaces. This is mainly due to a lack of knowledge on the fundamental issues of transgenderism. Complex judicial procedures for sex reassignment, lack of funding for hormonal treatment and surgical genital correction, and the inability to marry are the cause of depression and a still high percentage of suicide attempts and suicides in this social group. Hence, it is important to draw social attention to the problems faced by transgender people and to disseminate knowledge about transgenderism.

Students about relations with Different/Stranger

The article presents the results of the research on the definitional view of the Other/Other, the sources of knowledge and personal experiences of the respondents relating to people different from them. In the first part of the article, the definitions of Otherness/Alien according to different authors are cited and the difference of these two conceptual categories is shown. In the next part of the paper, the negative reactions of society to otherness/ foreignness are presented, with particular emphasis on racist and xenophobic attitudes. Research showing the scale of pejorative behavior toward Otherness/ foreignness in Polish society is presented. The third part of the study presents the results of the author’s research on the relations of students of the University of Rzeszow and the State Higher School of Technology and Economics in Jaroslaw with Others/Aliens, who are part of their immediate environment, including students. The analysis of the research results is an attempt to answer the question “Who is the Other/Other in the perception of students?”.

Refugees as a challenge for intercultural education

The article presents the author’s concept of the continuum of intercultural relations referred to the cultural differences concerning refugees. This concept is based on the distinguishing of four stages of relationships: narrowly understood tolerance, cognitive interest, intercultural dialogue and cultural symbiosis. The ordering criteria used to distinguish the stages were: the sign of emotions related to the culturally Other, the sociocultural identity of the interacting individuals (especially people from the society that receives refugees), and the presence or absence of direct interaction between an individual representing the receiving society and the refugee. The concept of the continuum is presented against the background of the ideas underlying the emergence and development of the idea of intercultural education in Poland.