Artykuł jest prezentacją współczesnych działań artystycznych, które mogą być postrzegane jako odpowiedź na tęsknotę współczesnego człowieka za żywym doświadczeniem. Odbiorcy pogrążeni w wirtualnym świecie mediów społecznościowych, twitterowych dialogów, w kulturze nadmiaru i nadobecności obrazów poszukują wizualnej ciszy. Komunikacja zapośredniczona medialnie wzmaga potrzebę kontaktu z „żywym” człowiekiem. Z drugiej strony zaś współczesny odbiorca, przyzwyczajony do aktywnego bycia w świecie, tego samego oczekuje od sztuki. Sztuka musi „się dziać”, aby przyciągnąć uwagę. Punktem centralnym procesu twórczego przestaje być dzisiaj niezależne dzieło sztuki (tworzone przez artystę - interpretowane przez odbiorcę), a staje się nim wydarzenie, które powstaje, trwa/ rozwija się i kończy w wyniku działań wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces: zarówno artysty/artystów, jak i odbiorcy/odbiorców. Wyraźnie dziś widoczne jest przeniesienie uwagi z „uprawiania sztuki” na „doświadczanie sztuki”. Odpowiedzią na potrzeby współczesnego odbiorcy mogą być projekty artystyczne związane ze zwrotem performatywnym, ze sztuką partycypacyjną, sztuką społeczności, a także sztuką-jako-pedagogiką. W artykule omówione zostały wybrane projekty artystyczne należące do powyższych kategorii, w kontekście ich pedagogicznego potencjału.

Tunnel to the Third Power – art-based research in the practice of higher education

The article presents the artistic-educational-research project Tunnel to the Third Power, implemented by two communities related to artistic and educational spaces: a group of students of Artistic Education at the Faculty of Education, University of Warsaw, who are prepared to work as art educators, and the second group: the students of the Academy of Fine Arts in Warsaw. The methodological basis of the implemented activities was art-based research. The theoretical basis of the project was the art-as-pedagogy of Clair Bishop and the widely commented educational turn in contemporary art. The artistic basis was the project of the artist Piotr Grabowski Tunnel. The importance of mankind for the future. The article discusses the assumptions of the project, its implementation and research conclusions. The student project was also shown as an example of using art-based research in the practice of higher education.