Szablą, piórem i... stetoskopem! Gen. Stefan Hubicki w walce o granice Odrodzonej Rzeczypospolitej w latach 1918–1920

By sabre, pen and... stethoscope! Gen. Stefan Hubicki in the border war for Second Polish Republic in the years 1918–1920

The results of historical research sometimes need updating – especially if some valuable new historical resources turn up. This is often the case of 20th century history, where iconographic materials are important, which are being gradually submitted for publication by families. This way valuable information can be revealed about, for example, the hero of this article. Stefan Hubicki is an extremely interesting person – a soldier by choice, a publicist by temper, a doctor by profession. He was a versatilely gifted, openminded man, descended from a family of strong independence traditions. It was at the beginning of 20th century when he was imprisoned by tsarism for subversive activity. During the Great War in the Russian army and later in Polish military formations, he employed all his talents to the effort of rebuilding the independent Polish Republic. He was fighting as a soldier, then as a French intelligence agent in Bolshevik Russia, then working as a publicist and politician in Polish National Committee in Paris. Since spring 1919, back in Poland, in frontlines of border wars he helped soldiers as the chief of sanitary service. For his service he received the highest military medal of honour Virtuti Militari. In meantime his personal life rolled on in the background – highly complicated, because he was in danger of being convicted for bigamy. He was a colourful person, rising above the limitations of his era. Despite of his inconspicuous looks and average height he possessed a leadership charisma.

BIBLIOGRAFIA:

• Biblioteka Narodowa, (dalej BN) Dział Rękopisów, sygn. 11624, Wspomnienia gen. Hubickiego.
• BN, Dział Ikonografii, Zdjęcia Stefana Hubickiego z lat Wielkiej Wojny.
• Centralne Archiwum Wojskowe (dalej CAW) CBL, kol. 3072, Legitymacja Krzyża Walecznych z 13 III 1921 r.
• CAW, Naczelne Dowództwo WP, szefostwo Sanitarne, sygn. 301.17.41. Meldunek szefa żandarmerii z Mińska z dnia 26 IX 1919.
• CAW, Dowództwo Frontu gen. Rydza-Śmigłego sygn. I 310.13.6 Meldunek Intendentury z 24 VI 1920 roku „Szpitale pierwsze, ale krucho z żywnością”.
• CAW, kol. 3072, Kwestionariusz osobowy z dn. 13 VII 1935 roku, k. 5.
• Centralna Biblioteka Lekarska (dalej CBL), Kolekcja Stefana Hubickiego, sygn. TK 421/8.
• Instytut i Muzeum Polskie im. Gen. Władysława Sikorskiego w Londynie (dalej IPMS), Kol. Stefana Hubickiego sygn. 400, Currcilum vitae z dn. 22 III 1919 oraz inne dokumenty z tej kolekcji.
• Anczewski P., Nie zardzewiał miecz, Warszawa 2005.
• Gałęzowski M., Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939–1947, Warszawa 2005.
• Kawalec K., Komitet Narodowy Polski wobec perspektywy usunięcia z Armii Polskiej we Francji ochotników wywodzących się spośród jeńców z armii niemieckiej (lipiec 1918), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2018 nr 1–2.
• Krok Tomasz, Przypadek dezercji dowódcy oddziału radiotelegraficznego w I Korpusie Polskim w Rosji Zygmunta Włodzimierza Tarły-Mazińskiego, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2019 nr 2.
• Muszyński W.J., Białe Legiony, Od Legionu Puławskiego do I Korpusu Polskiego, Warszawa 2018.
• Olstowski P., Wołos M., Rola militarna i polityczna Polskiej Organizacji Wojskowej w odzyskaniu niepodległości. Próba bilansu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2018, nr 1–2.
• Piotrowski J., Generał Stefan Hubicki, żołnierz, polityk, lekarz, (1877–1953), Wrocław 2009.
• Rezmer W., Polskie formacje wojskowe w Rosji 1917–1922 – baza źródłowa, stan wiedzy i postulaty badawcze, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2018, nr 1–2.
• Wańkowicz M., Strzępy epopei, Szpital w Chichiniczach, Wrzesień żagwiący, Po klęsce, Warszawa 2009.