Szanghajska Organizacja Współpracy jako jedna z form wielopłaszczyznowej współpracy Rosji i Chińskiej Republiki Ludowej

Upadek świata dwubiegunowego może zostać uznany za nowe otwarcie w stosunkach chińsko- rosyjskich. Sytuacja międzynarodowa na początku lat 90. umożliwiła odnowienie i normalizację stosunków politycznych między tymi państwami oraz zapoczątkowanie współpracy na kilku płaszczyznach. Rozwijanie kontaktów zarówno politycznych, jak i gospodarczych okazało się być procesem długotrwałym, warunkowanym przez liczne wewnętrzne i zewnętrzne czynniki. Celem artykułu jest analiza ewoucji wzajemnych relacji, motywacji działania, źródeł współpracy oraz jej znaczenia. Biorąc pod uwagę rosnące strategiczne znaczenie regionu eurazjatyckiego, szczególnym aspektem w kontekście współpracy Federacji Rosyjskiej i Chińskiej Republiki Ludowej jest jej istota dla bezpieczeństwa międzynarodowego. Przeprowadzana analiza będzie uwzględniała zwłaszcza współpracę rozwijaną z wykorzystaniem Szanghajskiej Organizacji Współpracy.

SHANGHAI COOPERATION ORGANISATION AS A FORM OF MULTIDIMENSIONAL SINO-RUSSIAN COOPERATION

Th e fall of the bipolar world can be perceived as a new opening in Sino-Russian mutual relations. International reality at the beginning of the 1990s enabled renewal and normalization of political relations between them and an establishment of broader cooperation in several areas. Th e process of widening their contacts, both political and economic, can be perceived as long-lasting and determined by many internal and external conditions. Th e aim of this article is to analyze the evolution of mutual relations, motivation, reasons and roots of such cooperation as well as its sense. Th e most signifi cant aspect is the meaning of Sino-Russian cooperation, especially in the fi eld of Shanghai Cooperation Organization, which in many aspects can be perceived as a threat to international security, mostly due to strategic signifi cance of Eurasian region.

BIBLIOGRAFIA:

• Bae, J–H., Kim, J–H (red.). (2014). China’s Strategic Envirnoment and External Relations in the Transition Period. Korean Institute for National Unification: Jinwood Choi.
• BBC (01.11.2004). China to Develop Iran Oil Field. Pobrane z: http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/3970855.stm.
• Bellacqua, A. (2010). Introduction. W: J. Bellacqua (red.),The Future of China-Russia Relations (1–13). Lexington: University Press of Kentucky.
• BP Statistical Review of World Energy, Oil (2015). Pobrane z: https://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/energy-economics/statistical-review-2015/bp-statistical-review-of-world-energy-2015-full-report.pdf.
• Declaration on the Establishment of the Shanghai Cooperation Organization (2001). Shanghai.
• Gacek, Ł (2008). Chiny–Rosja: strategiczne partnerstwo czy nieunikniony konflikt?Wybrane aspekty kształtowania się relacji wzajemnych. W: J. Marszałek-Kawa (red.), Chińska polityka zagranicznai jej uwarunkowania. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Gozman, G. (2010). The Sino-Russian Strategic Partnership: How Close? Where To?. W: J. Bellacqua (red.), The Future of China-Russia Relation. Lexington: University Press of Kentucky.
• Gruszka, P. (2014).Nie może być Wielkiej Rosji i Wielkich Chin. Pobrane z: http://wiadomosci.onet.pl/swiat/radoslaw-pyffel-nie-moze-byc-wielkiej-rosji-i-wielkich-chin/qs6vt.
• Guang, P. (2009). The SCO’s Success in Security Architecture. W: R. Hisken (red), The Architecture of Security in the Asia-Pacific. Canberra: ANU E PRESS.
• Hall, M. (2009).The Shanghai Cooperation Organisation: A Partner for Stabilizing Afghanistan?. Center for Defence and StrategicStudies.
• Holter, D. (2007). The Shanghai Cooperation Organisation: Implications for Japanese Foreign and Security Policy.Wiedeń: Webster University. International energy data and analysis (2015). Pobrane z: http://www.eia.gov/beta/international/analysis.cfm?iso=CHN.
• Jagielski, W. (2005). Uzbekistan wyprasza USA z ich bazy wojskowej. Pobrane z: http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114881,2848640.html.
• Janusz-Pawletta, B. (2006). Zasoby Morza Kaspijskiego. Wydobycie i transport do Europy. Aspekt prawno-międzynarodowy. Bezpieczeństwo Narodowe, 1–2006 (1), 74–80.
• Joint Communique of the Meeting of the Council of Heads of Member States of the Shanghai Cooperation (2006). Shanghai. Pobrane z: http://www.sectsco.org/EN123/show.asp?id=95.
• Kaczmarski, M. (2015). Russia-China Relations in the Post-War Crisis International Order. Oxon: Routledge.
• Kakar, M. (1995). Afghanistan: The Soviet Invasion and the Afghan Response 1979–1982. Berkeley: University of California Press.
• Kaliński, A. (2014). Chiny bardziej za Rosją niż za Ukrainą. Pobrane z: http://www.obserwatorfinansowy.pl/warto-przeczytac/chiny-bardziej-za-rosja-niz-za-ukraina/.
• Kowalski, B. (2012). Trzeci front – złożenia, przebieg i konsekwencje. W: M. Pietrasiak,W. Dacyszen (red.), Chiny w stosunkach międzynarodowych (195–205). Łódź: Wydawnictwo Naukowe Ibidem.
• Kruczkowska, M. (2015). Chiny budują sojusz wojskowy z Rosją. Pobrane z: http://wyborcza.pl/1,75477,17885785,Chiny_buduja_sojusz_wojskowy_z_Rosja.html.
• Lang, J. (2013). Kirgistan wypowiada USA umowę o bazie Manas. Pobrane z: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2013-07-10/kirgistan-wypowiada-usa-umowe-o-bazie-manas.
• Lawrence, A. (1998). China under Communism. Londyn: Routledge.
• Malik, M. (2010). The Shanghai Cooperation Organization. W: S. Ganguly i in. (red.), Handbook of Asian Security Studies. Oxon: Routledge.
• Marketos, T. N. (2009), China’s Energy Geopolitics: the Shanghai Cooperation Organisation and Central Asia. Oxon: Routledge.
• Melville, A. i in. (2005). Russian Foreign Policy in Transition. Concepts and realities. Budapeszt: Central European University Press.
• Michałek, M. (2010). Chiny – dynamiczny rozwój militarnej potęgi. Portal Spraw Zagranicznych.
• Mierzejewski, D. Szanghajska Organizacja Współpracy. Regionalizm środkowoazjatycki. Materiały nieopublikowane. Pobrane z: http://mierzejewski1290.republika.pl/teksty/sow.pdf.
• Ministerstwo Handlu Chińskiej Republiki Ludowej. Pobrane z: http://english.mofcom.gov.cn/article/statistic/lanmubb/chinaeuropeancountry/201001/20100106727951.shtml.
• Ministerstwo Handlu chińskiej Republiki Ludowej. Pobrane z: http://english.mofcom.gov.cn/article/statistic/lanmubb/ASEAN/201005/20100506934001.shtml.
• Nie będzie nowych baz USA w Uzbekistanie. Pentagon dementuje rosyjskie informacje (2014). Pobrane z: http://www.defence24.pl/111876,nie-bedzie-nowych-baz-usa-w-uzbekistanie-pentagon-dementuje-rosyjskie-informacje.
• Niewiadomski, Ł. (2006). Stosunki chińsko-rosyjskie i ich wpływ na świat. Bezpieczeństwo Narodowe, 1–2006 (1), 143–156. People’s Daily Online (2006). exploiting New Fields for China-Russian Trade. Pobrane z: http://en.people.cn/200603/27/eng20060327_253815.html.
• Perkowska, A. (2010). Szanghajska Organizacja – geopolityka. Economy and Mana-gement (3/2010). Pobrane z: file:///C:/Users/Anna%20Kobierecka/Downloads/httpwww_zneiz_pb_edu_plkwartalnik320101_5perkowska%20(2).pdf.
• Pietrasiak, M., Dacyszen, W. (2012). Regionalny aspekt historii stosunków rosyjsko-chińskich. Łódź: Wydawnictwo Naukowe Ibidem.
• Roberts, J. (2003). The origins of conflict in Afghanistan. Westport: Praeger.
• Roszkowski, W. (2005). Półwiecze. Historia Polityczna Świata po 1945 roku. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Strachota, K. (2014).Szczyt Szanghajskiej Organizacji Współpracy – o azjatycki „koncert mocarstw. Pobrane z: http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2014-09-17/szczyt-szanghajskiej-organizacji-wspolpracy-o-azjatycki-koncert.
• Tang, T. (2014). China’s Natural Gas Imports and Prospects. Prepared for: Dr. Yufeng Yang, Energy Research Institute, National Development and Reform Commission. Duke University.
• The Tashkent Declaration from the Shanghai Cooperation Organization Summit in Tashkent. (2004). Uzbekistan. Pobrane z: http://xn----jtbhwghdp7a.xn--p1ai/data/resources/Tashkent_Declaration_%20July%2017_%202004.pdf. TVN,
• Porozumienie atomowe z Iranem. Raport specjalny. Pobrane z: http://www.tvn24.pl/raporty/porozumienie-atomowe-z-iranem,908.
• Walberg, E. (2009). Diplomacy: Russia and China confront the U.S. and NATO over Afghanistan. Global Research. Pobrane z: http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=13291.
• Wilson, J. (2004). Strategic Partners: Russian-Chinese Relations in the Post-Soviet Era. Oxon: Routledge.
• Wu, G., Lansdowne, H. (2008). International multilateralism with Chinese characteristics. Attitude Changes, Policy Imperatives, and Regional Impacts. W: G. Wu (red.), China Turns to Multilaterailsm. Foreign Policy and Regional Security. Oxon: Rout;edge.
• Yidian, Z. (2000). Chińska dyplomacja – słownik. Pekin