Interwencja humanitarna: między ideą suwerenności państw a uniwersalnym wymiarem praw człowieka

Interwencja humanitarna jako działania podmiotów międzynarodowych wobec państw to akt, wobec którego idea suwerenności państw i wymogi powszechnie obowiązujących praw człowieka wchodzą w niejednoznaczne relacje. W artykule przedstawiono analizę idei suwerenności w kontekście interwencji humanitarnej i praw człowieka jako jej moralnego uzasadnienia. Okazuje się, że analiza tych relacji przynosi możliwość przedefiniowania pojęcia suwerenności i praw człowieka. Ukazane zostaje ponowne określenie ról tych idei, które mogą być przeprowadzone w oparciu o analizy tych związków.

HUMANITARIAN INTERVENTION: BETWEEN THE IDEA OF STATE SOVEREIGNTY AND THE UNIVERSAL DIMENSION OF HUMAN RIGHTS

Humanitarian intervention, as an action of international actors towards states, is an act under which the idea of state sovereignty and the requirements of a universally applicable human rights come into ambiguous relationships. The article presents the analysis of the idea of sovereignty in the context of humanitarian intervention and human rights as its moral reason. It turns out that the analysis of these relationships brings the opportunity to redefine the concepts of sovereignty and human rights. There is shown the re-identification of roles of these ideas, which can be made by analysis of these relationships.

BIBLIOGRAFIA:

• Ayoob, M. (2002). Humanitarian Intervention and State Sovereignty.The International Journal of Human Rights, vol. 6, nr 1.
• Baer, D. (2011). The Ultimate Sacrifice and the Ethics of Humanitarian Intervention. Review of International Studies, nr 3.
• Beitz, Ch.R. (1994). Cosmopolitan Liberalism and the State System. W: C. Brown (red.), Political Restructuring in Europe, London: Routledge.
• Bellamy, A.J. (2003). Humanitarian Responsibilities and Interventionist Claims in International Society. Review of International Studies, vol. 29. Benhabib, S. (2007). Twilight of Sovereignty or the Emergence of Cosmopolitan Norms? Rethinking Citizenship in Volatile Times. Citizenship Studies, vol. 11, nr 11.
• Butterfield, H., Wight, M. (1966). Diplomatic Investigations: Essays in the Theory of International Politics. London: Allen & Unwin.
• Czaputowicz, J. (2008). Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja. Warszawa: PWN.
• Devetak, R. (2007). Between Kant and Pufendorf: Humanitarian Intervention, Statist Anti-Cosmopolitanism and Critical International Theory. Review of International Studies, nr 33.
• Dower, N., Williams J. (red.). (2002). Global Citizenship. A Critical Reader. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Dróżdż, D. (2014). Interwencje humanitarne a suwerenność państwa. Realizowanie utopii – usprawiedliwianie użycia siły zbrojnej poprzez prowadzenie interwencji humanitarnej. Łódź: Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk.
• Evans, G. (2008). The Responsibility to Protect. Ending Mass Atrocity Crimes Once and for All. Washington DC: The Brookings Institution.
• Fine, R. (2009). Cosmopolitanism and Human Rights: Radicalism in a Global Age. Metaphilosophy, vol. 40, nr 1.
• Forsythe, D.P. (2000). Human Rights in International Relations. Cambridge: Cambridge University Press.
• Gomes, B. (2010). The Duty to Oppose Violence: Humanitarian Intervention as a Question for Political Philosophy. Review of International Studies, vol. 37, nr 3.
• Góralczyk, W., Sawicki, S. (1995). Prawo międzynarodowe publiczne. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Held, D. (1995). Democracy and the Global Order. From the Modern State to Cosmopolitan Governance. Stanford: Stanford University Press.
• Hobbes, T. (2009). Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego świeckiego. Warszawa: Aletheia.
• Kant, I. (2007). Metafizyka moralności. Warszawa: PWN.
• Makinda, M.S. (2002). The Global Covenant as an Evolving Institution. The Internatonal Journal of Human Rights, vol. 6, nr 1.
• Mężykowska, A. (2008). Interwencja humanitarna w świetle prawa międzynarodowego. Warszawa: Wydawnictwo WSHiP im. R. Łazarskiego.
• Morgenthau, H. (1978). Politics Among Nations. Struggle for Power and Peace. New York: Knopf.
• Moses, J. (2006). Challenging Just War and Democratic Peace: A Critical Perspective on Kant and Humanitarian intervention. W: C. Enemark (red.), Ethics of War in a Time of Terror, Canberra Papers on Strategy and Defence, nr 163.Canberra: Strategic and Defence Studies Centre.
• Owens, P. (2005). Hannah Arendt, Violence, and the Inescapable Fact of Humanity.W: A. Lang Jr., I.J. Williams (red.), Hannah Arendt and International Relations: Readings Across the Lines. London: Palgrave.
• Reisman, W.M. (1990). Sovereignty and Human Rights in Contemporary International Law. The American Journal of International Law, vol. 84.
• Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ. (1970). Deklaracja zasad prawa międzynarodowego dotyczących przyjaznych stosunków i współdziałania państw zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych.
• Roberts, A. (2000). The So-Called ‘Right’ of Humanitarian Intervention. Yearbook of International Law, nr 3.
• Rougier, A. (1910). La theorie de l’intervention d’humanite. Revue Genevoise du Droit International Public, nr 17, 26.
• Schmitz, H.P., Sikkink, K. (2002). International Relations Theory and Human Rights. W: W. Carlsnaes, T. Risse, B. Simmons (red.), Handbook of International Relations. London: Sage.
• Spalding, L.J. (2013). A Critical Investigation of the IR Theories that Underpin the Debate on Humanitarian Intervention. International Public Policy Review, vol. 7, nr 2.
• Teson, F. (2003). The Liberal Case for Humanitarian Intervention. W: J.L. Holzgrefe, R.O. Keohane (red.), Humanitarian Intervention: Ethical, Legal and Political Dilemmas. Cambridge: Cambridge University Press.
• Thomas, H. (2004). Cosmopolitan Sovereignty. Paper presented to the Australian Political Studies Association Conference, Universitz of Adelaide, 29 September – 1 October.
• Turkot, M. (2016). Między ideą suwerenności państw a globalnym wymiarem praw człowieka – kosmopolityczny projekt ładu międzynarodowego według Seyli Benhabib.W: Studia Polityczne, vol. 3. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Vincent, R.J. (1974). Nonintervention and International Order. Princeton: Princeton University Press.
• Vincent, R.J. (1986). Human Rights and International Relations. Cambridge: Cambridge University Press