Brexit w świetle wybranych teorii (dez)integracji europejskiej

Ujawniające się w ramach Unii Europejskiej (UE) procesy dezintegracyjne wywołują potrzebę i postulaty stworzenia teorii dezintegracji europejskiej. Obecnie możemy mówić co najwyżej o istnieniu zaczątków takich teorii. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę wykazania, że istniejące teorie integracji europejskiej mogą być z powodzeniem wykorzystane do analizy procesów dezintegracyjnych. Można tego dokonać relatywnie prostym zabiegiem, poprzez potraktowanie ich w sposób „odwrócony”. Innymi słowy, teorie te – tak jak można stosować przy eksplanacji procesów integracji, tak też można zastosować dla wyjaśnienia, dlaczego niektóre państwa nie chcą lub nie mogą uczestniczyć w procesach zbyt daleko idącej integracji europejskiej. W artykule niniejszym, wykorzystując metodę studium przypadku, wskazano na potencjał, jaki posiadają dwie teorie integracji: federalistyczna i międzyrządowa w wyjaśnieniu fenomenu Brexitu. Rozpoczęcie negocjacji o wyjściu Wielkiej Brytanii z UE przedstawia się jako skutek bądź to nieprzystawalności i braku akceptacji dla modelu federalistycznego, bądź to jako fiasko promowanego modelu integracji międzyrządowej.

BREXIT IN LIGHT OF SELECTED THEORIES OF EUROPEAN (DIS)INTEGRATION

Occurring within the European Union (UE), various disintegration processes create a need and demand for developing a theory of European disintegration. At present it is possible to talk at most about the existence of the beginnings of such theories. This article is an attempt to prove that the existing theories of European integration can be applied successfully in analyses of disintegration processes. This could be achieved by means of a relatively simple procedure, i.e., by dealing with such processes in a “reversed” manner. In other words, if these theories are useful in analysing integration processes, they can also be used to explain why some Member States do not want to or cannot participate in far-reaching European integration processes. Based on the case study method, this article focuses on the United Kingdom. It indicates the potential of the federalist and intergovernmental integration theories for explaining the phenomenon of Brexit. The beginning of negotiations on the United Kingdom’s leaving the EU appears to be either the consequence of the country’s unsuitability and lack of acceptance for the federalist model or the fiasco of the intergovernmental model of integration previously promoted by London.

BIBLIOGRAFIA:

• Bauböck, R.(1997).Why stay together? A pluralist approach to secession and federation.Institut für Höhere Studien (IHS), Politikwissenschaft, 51.
• Becker, I.(2017).In the Yugoslav Mirror: The EU Disintegration Crisis.Globalizations, 14(6), 840–850.
• Berend, I.T.(2010).Europe Since 1980.Cambridge: Cambridge University Press.
• Bideleux, R.(1996).European Integration and Disintegration.W: R.Bideleux, R.Taylor (red), European Integration and Disintegration. East and West, (s.1–21).London: Routledge.
• Biskup, P.(2013).Integracja czy dezintegracja? Przyszłość Unii Europejskiej z perspek­tywy brytyjskiej.Analiza Natolińska, 5(63).
• Blair, T.(2011).Podróż.Katowice: Wydawnictwo Sonia Draga.
• Borkowski, P.J.(2007).Polityczne teorie integracji międzynarodowej.Warszawa: Difin.
• Borkowski, P.J.(2013).Międzyrządowość w procesie integracji europejskiej.Warszawa: ASPRA-JR.Chrisafis, A.(2016).European Far-right Parties Hail Brexit and Push for own Referendums.The Guardian.
• Coudenhove-Kalergi, R.N.(2005).Pan-Europa.Racibórz: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Raciborzu.
• Czaputowicz, J.(2018).Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2018 roku.W: Sprawozdanie stenograficzne z 60. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 marca 2018 r. (drugi dzień obrad).War­szawa: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
• Daddow, O.(2015).Interpreting the Outsider Tradition in British European Speeches from Thatcher to Cameron.Journal of Common Market Studies, 53(1), 71–88.
• Dell, E.(1995).The Schuman Plan and the British Abdication of Leadership in Europe.Oxford: Oxford University Press.
• Gentioni (2016): Britain may change mind on Brexit.Pobrane z: http://www.bbc.co.uk/programmes/p041825r.
• George, S.(1990).An Awkward Partner. Britain in the European Community.Oxford: Oxford University Press.
• George, S.(red.).(1992).Britain and the European Community: The Politics of Semi­-Detachment.Oxford: Oxford University Press.
• Gillham, B.(2000).Case Study Research methods.London: Continuum.
• Gowland, D., Turner A., Wright A.(2010).Britain and European Integration Since 1945. On the sidelines.London: Routledge.
• Hagemann S., Hanretty Ch., Hix S.(2016).Introducing Cameron’s EU red card will have limited impact.The Guardian.
• Hammond, P., Gentiloni, P.(2015).Britain and Italy stand together on EU reform.The Daily Telegraph.
• Her Majesty Government (1984).Europe – The Future.Journal of Common Market Studies, 23(1), 73–81.
• HM Government (2014).Review of the Balance of Competences between the United Kingdom and the European Union.London: EU Enlargement,.
• Ipsos (2016).Brexit poll, May.Pobrane z: www.ipsos-brexit-poll-2016-charts.pdf.
• Jones, A.(2007).Britain and the European Union.Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Keating, M.(2009).The Independence of Scotland. Self-Government and the Shifting Politics of Union.Oxford: Oxford University Press.
• Ker-Lindsay, J.(2017).The United Kingdom and EU enlargement in the Western Balkans: from ardent champion of expansion to Post-Brexit irrelevance.Southeast European and Black Sea Studies, 17(4), 555–569.
• Konopacki, S.(1998).Dylematy federalizmu europejskiego.Studia Europejskie, 4, 77–92.
• Kroet, C.(2016).Günter Oettinger: I would not bet on Brexit.Politico.Pobrane z: http://www.politico.eu/article/gunter-oettinger-i-would-not-bet-on-brexit/.
• Ludlow, P.(1998).Cena późnego akcesu: Wielka Brytania a Wspólnota Europejska 1950–1973.W: J.Kranz, J.Reiter (red.).Drogi do Europy (s.87–102).Warszawa: Centrum Stosunków Międzynarodowych.
• Lukacs, J.(2002).Churchill: Visionary. Statesman. Historian.New Haven: Yale University Press.
• Major, J.(2000).The Authobiography.New York: HarperCollins Publishers.
• Mayne R., Pinder J., de V.Roberts J.C.(1990).Federal Union: The Pionieers. A History of Federal Union.Basingstoke: Macmillan.
• Mazzucelli, C.(1997).France and Germany At Maastricht. Politics and Negotiations to Create the European Union.New York: Garland Publishing, Inc.
• Medrano J.D.(2003).Framing Europe. Attitudes to European Integration in Germany, Spain, and the United Kingdom.Princeton: Princeton University Press.
• Moravcsik, A.(1998).The Choice for Europe. Social Purpose and State Power from Messina to Maastricht.Ithaca: Cornell University Press.
• Moon J.(1985).European Integration in British Politics 1950–1963: A Study of Issue Change.Aldershot: Gower.
• Möller, A.(2014).Germany.W: A.Möller, T.Oliver (red.).The United Kingdom and the European Union: What would a “Brexit” mean for the EU and other States around the World (s.23–26).DGAP Analyse
• Page, A.(2004).Balancing Supremacy: EU Membership and Constitution.W: P.Gid­dings, G.Drewry (red.).Britain in the European Union. Law, Policy and Parliament (s.37–59).Basingstoke: Houndmills.
• Palmeri, T.(2016).Ministers of ‘core’ Europe plan EU’s future, Politico.Pobrane z: http://www.politico.eu/article/ministers-core-europe-plan-eu-future-rome-meeting-founding-members-integration/.
• Pearce, R.(1994).Attlee’s Labour Governments 1945–51.London: Routledge.
• Pinder J.(1985–1986).European Community and nation-State: A case for a Neo-fede­ralism? International Affairs, 62, 51–54.
• Rosamond, B.(2000).Theories of European Integration.Palgrave: Houndmills.
• Rudowski, A.Zenderowski, R.(2009) (red.).Zjawiska i procesy dezintegracji w postzim­nowojennej Europie.Warszawa: Wydawnictwo UKSW.Vollard, H.(2008).A Theory of European Disintegration, Fourth Pan European Conference on EU Politics.Latvia: University of Latvia, Riga.
• Schmitter, P.C., Lefkofridi Z.(2015).Neo-Functionalism as a Theory of Disintegration, Paper presented on “European Disintegration – A Blind Spot of Integration Theory?”, Paris: 22nd CES Conference.
• Schweiger, Ch.(2007).Britain, Germany and the Future of the European Union.Basing­stoke: Palgrave-Macmillan.
• Thatcher, M.(1996).Lata na Downing Street. Wspomnienia z okresu pełnienia funkcji premiera rządu Zjednoczonego Królestwa.Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie.
• Thatcher, M.(1995).The Path to Power.New York: HarperCollins Publishers.
• Turner, J.(2000).The Tories and Europe.Manchester: Manchester University Press.
• Walker, N., Miller, V.(2016).Parliamentary sovereignty and EU renegotiation, House of Commons Debate Pack, CDP-0033.
• Wall, S.(2008).A Stranger in Europe. Britain and the EU from Thatcher to Blair.Oxford: Oxford University Press.
• Wass, D.(2008).Decline to Fall. The Making of British Macro-Economic Policy and the 1976 IMF Crisis.Oxford: Oxford University Press.
• Waszczykowski, W.(2016).Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2016 roku.W: Sprawozdanie stenograficzne z 10 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 29 stycznia 2016 r. (drugi dzień obrad).War­szawa: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
• Woodside, A.G.(2010).Case Study Research: Theory, Methods, Practice.Bingley: Emerald.
• Yesilada, B., Wood D.(2010).The Emerging European Union.London: Routledge.
• Zielonka, J.(2012).Disintegration Theory.Georgtown Journal of International Affairs, Winter-Spring, 51–59.
• Zuba, K.(2013).Dryfujące Wyspy. Europejskie dylematy Brytyjczyków.Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Zuba, K.(2017a).(red.).Doktryny integracyjne państw Europejskich.Warszawa: Wydaw­nictwo Sejmowe.
• Zuba, K.(2017b.).Rywalizacja międzypartyjna i wewnątrzpartyjna w kampanii refe­rendum europejskiego w Wielkiej Brytanii z 2016 roku. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1(46), 23–44.
• Zuba, K.(2017c).Wielka Brytania.W: K.Zuba (red), Doktryny integracyjne państw europejskich (s.111–128).Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.