Tatarzy krymscy w geopolitycznej rywalizacji o Półwysep Krymski między Rosją a Ukrainą

Artykuł podejmuje tematykę związaną z pozycją Tatarów krymskich w geopolitycznej rywalizacji mocarstw o Półwysep Krymski. Region ten zamieszkiwany jest przez przedstawicieli różnych kultur, tradycji i narodowości, co ma swoje implikacje polityczne i społeczne. Celem artykułu jest analiza dziejów Tatarów krymskich na przestrzeni 100 lat - od tj. XX wieku do aneksji Krymu przez Federację Rosyjską w 2014 roku. Taki przedział czasowy pozwoli na przedstawienie analizy historycznej dziejów Tatarów krymskich w aspekcie społecznym, politycznym i ekonomicznym, w różnych formach państwowości od ZSRR po Ukrainę, a po aneksji Krymu - również Federację Rosyjską.

CRIMEAN TATARS IN THE GEOPOLITICAL RIVALRY FOR THE CRIMEAN PENINSULA BETWEEN RUSSIA AND UKRAINE

The article addresses topics related to the position of the Crimean Tatars in the geopolitical competition for powers in the Crimean Peninsula. This region is inhabited by representatives of various cultures, traditions and nationalities, and this fact has its political and social implications. The purpose of the article is to analyze the history of the Crimean Tatars from the 20th century to the present day, i.e., the annexation of Crimea by the Russian Federation in 2014. It will allow to present a historical analysis of the history of the Crimean Tatars in the social, political and economic aspects, and in various forms of statehood: from the USSR to Ukraine, and finally - after the annexation of Crimea - to the Russian Federation.

BIBLIOGRAFIA:

• Aydingün, İ. (2014) Sürgün, Vatana Dönüş Ve Kültürel Canlanma: Kirim Tatarlarinda Kültürel Melezlik. Karadeniz Araştırmaları, 42.
• Czerwonnaja, S. (2015). Tatarzy Krymscy - naród czy mniejszość etniczna: w poszukiwaniu nowej drogi odrodzenia narodowego. Sprawy Narodowościowe, 47.
• Dogovor mezhdu Rossiyskoy Federatsiyey i Respublikoy Krym o prinyatii v Rossiyskuyu Federatsiyu Respubliki Krym i obrazovanii v sostave Rossiyskoy Federatsii novykh sub’yektov. (2014). Pobrane z: http://kremlin.ru/events/president/news/20605.
• Ciesielski, S. (2001). Masowe deportacje w ZSRR: charakterystyka wybranych aspektów zjawiska. Dzieje Najnowsze, 33(3).
• Derzhavnyy komitet statystyky Ukrayiny. (2001). Pro kil’kist’ ta sklad naselennya Ukrayiny za pidsumkamy Vseukrayins’koho perepysu naselennya. Pobrane z: http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/general/nationality/.
• Hladun, O.M., Rudnyts’kyy, O.P., Kulyk, N.V. (2017). Otsinka demohrafichnykh vtrat kryms’kotatars’koho narodu vnaslidok deportatsiyi 1944 roku. Demohrafiya ta sotsial’na ekonomika, 2(30).
• Immigration and Refugee Board of Canada. (2002). Uzbekistan: Treatment of Tartars [Tatars] and the State Protection Available to Them Since 1990. Pobrane z: https://www.refworld.org/docid/3f7d4e3531.htm.
• Izsák, R. (2015). Report of the Special Rapporteur on Minority Issues. Pobrane z: https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/RegularSessions/Session28/Documents/A_HRC_28_64_Add_1_en.doc.
• Kaźmierczak, A. (2010). Media Tatarów krymskich - historia rozwoju, struktura, rola. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K, Politologia, 17(1).
• Konstitutsiya Avtonomnoy Respubliki Krym. (1998). Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/krym/show/rb239k002-98.
• Konstytutsiya Ukrayiny. (1996). Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/254%D0%BA/96-%D0%B2%D1%80/print1143222355067739.
• Kurultay krymskotatarskogo naroda. (2019). Pobrane z: http://qtmm.org/курултай.
• Medzhlis kryms’kotatars’koho narodu. (2019). Pobrane z: http://qtmm.org/ua.
• Odin iz liderov krymskikh tatar nazval referendum v Krymu. (2014). Pobrane z: https://www.golos-ameriki.ru/a/crimea-tatars-on-latest-evens-in-ukraine/1883359.html.
• Olszański, T.A. (2014). Tatarzy Krymscy po aneksji półwyspu przez Rosję. Komentarze OSW, 141. Pobrane z: https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/komentarze_141.pdf.
• Parulski, K. (2017). Prawo okupacji na Półwyspie Krymskim. Międzynarodowe Prawo Humanitarne, VIII.
• Pohl, J.O. (1999). Ethnic Cleansing in the USSR, 1937-1949. Londyn: Greenwood Pub Group Inc.
• Pohl, J.O. (2010). The False Charges of Treason against the Crimean Tatars. Pobrane z: http://www.iccrimea.org/scholarly/pohl20100518.pdf.
• Pohl, J.O. (2015). The Deportation of the Crimeantatars in the Context of Settler Colonialism. International Crimes and History, 16.
• Pyatoy godovshchine vossoyedineniya Sevastopolya s Rossiyey posvyashchayetsya… (2019). Pobrane z: http://sevarchiv.ru/pyatojj-godovshhine-vossoedineniyasevastopolya-s-rossiejj-posvyashhaetsya/.
• Pro Zayavu Verkhovnoyi Rady Ukrayiny shchodo harantiyi prav kryms’kotatars’koho narodu u skladi Ukrayins’koyi Derzhavy. (2014). Pobrane z: https://zakon3.rada.gov.ua/laws/show/1140-18.
• Pro vyznannya henotsydu kryms’kotatars’koho narodu. (2015). Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/792-19.
• Problemy zhiteley Kryma. (2014). Pobrane z: http://president-sovet.ru/members/blogs/bobrov_e_a/problemy-zhiteley-kryma-/.
• Rezul’tatov obshchekrymskogo referenduma. (2014). Pobrane z: https://www.rada.crimea.ua/referendum/resultaty.
• Resolution adopted by the General Assembly on 27 March 2014. (2014). Pobrane z: https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N13/455/17/PDF/N1345517.pdf.
• Minorities at Risk Project. (2004). Chronology for Crimean Tatars in Ukraine. Pobrane z: https://www.refworld.org/docid/469f38ec14.html.
• Uehling, G. (2004). Livelihoods of Former Deportees in Ukraine. Pobrane z: https://www.fmreview.org/sustainable-livelihoods/uehling.
• Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii o merakh po reabilitatsii armyanskogo, bolgarskogo, grecheskogo, krymsko-tatarskogo i nemetskogo narodov i gosudarstvennoy podderzhke ikh vozrozhdeniya i razvitiya. (2014). Pobrane z: http://kremlin.ru/acts/bank/38356.
• Voytyuk, O. (2016). Deportacja Tatarów Krymskich w 1944 r. oraz jej skutki. Białostockie Teki Historyczne, 16.
• Voytyuk, O. (2016a). Działania krymskotatarskiego ruchu narodowowyzwoleńczego w warunkach aneksji Krymu (na przykładzie blokady półwyspu). Sprawy Narodowościowe. Seria nowa, 48.
• Zaloznaya, M., Gerber, T.P. (2012). Migration as Social Movement: Voluntary Group Migration and the Crimean Tatar Repatriation. Population and Development Review, 38(2).
• Zaniewicz, M. (2020). Znaczenie i konsekwencje militaryzacji Krymu przez Rosję. Biuletyn PISM, 36(1968). Pobrane z: https://www.pism.pl/publikacje/Znaczenie_i_konsekwencje_militaryzacji_Krymu_przez_Rosje.
• Zakon Respubliki Krym. (2018). O vnesenii izmeneniy v nekotoryye zakony Respubliki Krym v sfere sotsial’noy zashchity naseleniya Respubliki Krym. Pobrane z: http://crimea.gov.ru/textdoc/ru/7/act/525z.pdf.
• Zima, Ł. (2015). Proces polityzacji i radykalizacji islamu na półwyspie krymskim. Przegląd Geopolityczny, 14.