Stan klęski żywiołowej jako przedmiot aktywności poselskiej w latach 2005–2019

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. stworzyła możliwość wprowadzenia trzech odmiennych stanów nadzwyczajnych w sytuacji szczególnych zagrożeń. Specjalne przepisy dotyczące stanów nadzwyczajnych zostały określone w trzech odrębnych ustawach, które zostały przyjęte w 2002 r. W latach 2005–2019 w Polsce wystąpiły liczne zdarzenia, które media określały jako klęski żywiołowe. Pomimo że regulacje ustawowe obowiązują od 2002 r. (Dz.U. 2002 nr 62 poz. 558), w Trzeciej Rzeczypospolitej nigdy nie wprowadzono stanu nadzwyczajnego. Posłowie w ramach swojej aktywności parlamentarnej kierowali na przestrzeni V, VI, VII i VIII kadencji zapytania i interpelacje w tej sprawie. Analiza aktywności poselskich związanych ze stanem klęski żywiołowej może być pomocna przy próbie identyfikacji sposobu postrzegania tego stanu nadzwyczajnego przez polityków, a to z kolei pozwoli ustalić przyczyny nieposługiwania się tym instrumentem prawnym przez rządzących.

THE STATE OF NATURAL DISASTERS AS A SUBJECT OF PARLIAMENTARY ACTIVITY IN THE YEARS 2005–2019

The Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 created the possibility to introduce three different states of emergency in situations of special threat. Special provisions for states of emergency were set out in three separate laws, which were adopted in 2002. Between 2005 and 2019, Poland experienced numerous incidents that the media described as natural disasters. Although the statutory regulations have been in force since 2002 (JoL 2002 No. 62 item 558), a State of Emergency was never introduced in the Third Polish Republic. Within the framework of their parliamentary activity, Deputies during the 5th, 6th, 7th and 8th parliamentary terms submitted enquiries and interpellations on this issue. An analysis of parliamentary activities related to the State of Natural Disaster may be helpful in trying to identify the way this State of Emergency is perceived by politicians, which in turn will make it possible to determine the reasons why this legal instrument is not used by those in power.

BIBLIOGRAFIA:

• (2006). Lepper: Doraźna pomoc dla rolników dotkniętych suszą może sięgnąć ok. 300 mln zł. Pobrane z: https://www.parkiet.com/artykul/459428.html.
• (2006). Starosta tarnowski: – Mamy klęskę żywiołową! Pobrane z: https://classic.wyborcza. pl/archiwumGW/4690082/Starosta-tarnowski----Mamy-kleske-zywiolowa-.
• (2015). Susza w Polsce. Straty rolników są już szacowane na 1 mld zł, zagrożone 99 proc. upraw. Pobrane z: https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/ susza-w-polsce-straty-rolnikow-sa-juz,158,0,1899422.html.
• (2017). Ofiary śmiertelne, ranni. Tysiące interwencji i brak prądu. Tragiczny bilans nawałnic. Pobrane z: https://tvn24.pl/tvnmeteo/informacje-pogoda/polska,28/ ofiary-smiertelne-ranni-tysiace-interwencji-i-brak-pradu-tragiczny-bilansnawalnic, 238153,1,0.html.
• Borowiec, P. (2008). Uwarunkowania, przebieg i wyniki wyborów parlamentarnych 2007 roku. W: K. Pokorna-Ignatowicz (red.). Wybory parlamentarne 2007 – Media w kampanii wyborczej, (ss. 13–45). Kraków: Wyd. Oficyna Wydawnicza AFM.
• Chodubski, A. J. (2004). Wstęp do badań politologicznych. Gdańsk: Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego.
• Grabowski, R. (2018). Refleksje nad polskim modelem parlamentaryzmu. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 5(45), 49–59. DOI 10.15804/ppk.2018.05.03.
• (2007). Pomoc dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy. Pobrane z: https://ec.europa.eu/competition/state_aid/cases/216537/216537_651503_23_2. pdf.
• Kowalczyk, K., Hurska-Kowalczyk, L. (2012). Kampania Platformy Obywatelskiej w wyborach parlamentarnych w 2011 roku – strategia, taktyka, rezultaty. Athenaeum, 35, 78–92.
• Kurzępa, E. (2017). Stany nadzwyczajne w polskim porządku prawnym. Warszawa: Wyd. Poltext.
• (2020). Dziesięć lat po wielkiej powodzi. Inwestycje i działania Wód Polskich. Pobrane z: https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1086-dziesiec-lat-po-wielkiej-powodzi.
• Prokop, K. (2005). Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Białystok: Wyd. Temida 2.
• (2019). Prace Sejmu. Pobrane z: http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/page.xsp/prace_ sejmu.
• (2007). Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – z upoważnienia ministra – na zapytanie nr 2715 w sprawie sytuacji w sadownictwie związanej z gwałtownym spadkiem temperatur. Pobrane z: https://orka2.sejm.gov.pl/ IZ5.nsf/2df80fe4116b3f62c12573be003cb40d/c55e836bc90dd153c12574830043ddc1? OpenDocument.
• (2010). Interpelacja nr 16330 do prezesa Rady Ministrów w sprawie działań i zaniechań rządu w zakresie zarządzania kryzysowego podczas klęski powodzi. Pobrane z: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/2df80fe4116b3f62c12573be003cb40d/e1bdbfc544518e2cc125775400418f65? OpenDocument.
• (2010). Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji – z upoważnienia prezesa Rady Ministrów – na interpelację nr 16330 w sprawie działań i zaniechań rządu w zakresie zarządzania kryzysowego podczas klęski powodzi. Pobrane z: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/355240C6.
• (2014). Odpowiedź ministra rolnictwa i rozwoju wsi – z upoważnienia prezesa Rady Ministrów – na interpelację nr 29624 w sprawie braku reakcji rządu na wniosek rolników oraz wojewody podlaskiego odnośnie do wprowadzenia przez Radę Ministrów stanu klęski żywiołowej na wskazanych obszarach woj. podlaskiego w związku z afrykańskim pomorem świń i szkodami wyrządzonymi przez zwierzynę łowną oraz wypłaty należnych rekompensat dla rolników. Pobrane z: http://www.sejm.gov.pl/ sejm7.nsf/interpelacjaTresc.xsp?documentId=81FE28AD9CAFEDACC1257DEE003C5FB6& view=1o.
• (2015). Odpowiedź na interpelację nr 34515 w sprawie suszy i jej skutków w rolnictwie. Pobrane z: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/interpelacjaTresc.xsp?documentId= B594EB513AA15277C1257EED004C4C5A&view=1o.
• (2015). Odpowiedź na interpelację nr 34379 w sprawie pomocy rolnikom poszkodowanym przez utrzymującą się suszę. Pobrane z: http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/InterpelacjaTresc. xsp?key=56369F94.
• (2018). Odpowiedź na interpelację nr 22820 w sprawie ogłoszenia stanu klęski żywiołowej z powodu suszy. Pobrane z: http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/interpelacja. xsp?typ=INT&nr=22820.
• Stankiewicz, A., Śmiłowicz, P. (2010). Kaczyński czy Komorowski, czyli komu pomoże wielka woda. Pobrane z: https://www.newsweek.pl/polska/wybory-prezydenckie- 2010-kto-dzieki-powodzi-wygra-wybory-2010/83m21wb.
• Szczepański, D. (2016). Subcarpathia in the perspective of parliamentary election. Political Preferences, 13, 165–179. DOI: 10.6084/m9.figshare.4284665.
• Wodzikowski, C. (2019). Zagrożenia ekologiczne społeczności lokalnych. Straty w województwie pomorskim, po nawałnicy z dnia 11/12 sierpnia 2017 r. Studia Ecologiae et Bioethicae, 17(1), 49–55. DOI: 10.21697/seb.2019.17.1.05.